กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการส่งเสริมสุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัยแบบบูรณาการในชุมชน จังหวัด" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ชุมชนจงหัว

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล เทศบาลเมืองสตูล ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการส่งเสริมสุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัยแบบบูรณาการในชุมชน

บทคัดย่อ

สุขภาพช่องปากเป็นส่วนสำคัญของสุขภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจ การมีสุขภาพช่องปากที่ดีย่อมส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของประชากรทุก กลุ่มวัย ตั้งแต่วัยเด็กไปจนถึงผู้สูงอายุ โรคในช่องปากที่พบได้โดยทั่วไปคือ โรคฟันผุ และโรคเหงือกอักเสบ ซึ่งทั้งสองโรคนี้ส่วนใหญ่มักเกิดจากการ ทำความสะอาดช่องปากได้ไม่ทั่วถึง ก่อให้เกิดความเจ็บปวดและความรู้สึกไม่สบายในช่องปาก ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน การดำเนินกิจกรรมโครงการในครั้งนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ
(1) เพื่อให้เกิดภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องในการขับเคลื่อนงานทันตสาธารณสุขให้เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่
(2) เพื่อให้ผู้เข้าร่วมโครงการรับรู้ถึงสภาวะสุขภาพช่องปากของตนเอง
(3) เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคลที่เป็นแบบอย่างที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปาก จากข้อมูลสภาวะสุขภาพช่องปากในจังหวัดสตูล ปี 2565 พบว่า กลุ่ม เด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟันน้ำนมผุเพียงร้อยละ 75.96 กลุ่มเด็กอายุ 12 ปี ปราศจากฟันฟันผุร้อยละ 67.48 โดยมีค่าเฉลี่ยดัชนีฟันผุ ถอน อุด (dmft index) 1 ซี่ต่อคน และในกลุ่มผู้สูงอายุพบว่า มีฟันถาวรใช้งานได้อย่างน้อย 20 ซี่ เพียงร้อยละ 26.35 จากข้อมูลดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า ประชากรในอำเภอเมืองสตูลมีปัญหาสุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัย ควรได้รับการแก้ไขปัญหาอย่างถูกต้องและเหมาะสมการทำความสะอาดฟันที่ถูกวิธี บริโภคอาหารที่มีประโยชน์ และลดพฤติกรรมเสี่ยงในช่องปาก ถือเป็นการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเองที่มีประสิทธิภาพ สะดวกและประหยัดที่สุด แต่ในขณะเดียวกันก็มักถูกละเลยมากที่สุดเช่นเดียวกัน ดังนั้น ความตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพช่องปาก การได้รับข้อมูลความรู้เกี่ยวกับ สุขภาพช่องปาก และวิธีการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้องเหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากประชาชนตระหนักถึงความสำคัญ มีความรู้ความเข้าใจ และ สามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองรวมไปถึงคนในครอบครัวได้แล้วนั้น ความเสี่ยงการเกิดโรคในช่องปากก็จะลดลง ปัญหาสุขภาพองค์รวมต่าง ๆ ที่เกิดจากปัญหาสุขภาพช่องปากก็จะลดน้อยลงไปด้วยดังนั้น ได้ดำเนินกิจกรรมที่สำคัญ ได้แก่
(1) ประชุมคณะทำงานการขับเคลื่อนการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพช่องปาก
(2) อบรมให้ความรู้การสร้างเสริมสุขภาพในช่องปาก
(3) ติดตามการดำเนินงาน เพื่อสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่อง ปาก ส่งเสริมสุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัย และขับเคลื่อนและการพัฒนางานทันตสาธารณสุขในชุมชนให้เป็นไปอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน ส่งผลให้ ประชาชนในชุมชนมีสุขภาพช่องปากที่ดีต่อไป

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

สุขภาพช่องปากเป็นส่วนสำคัญของสุขภาพทั้งทางร่างกายและจิตใจ การมีสุขภาพช่องปากที่ดีย่อมส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตของประชากรทุกกลุ่มวัย ตั้งแต่วัยเด็กไปจนถึงผู้สูงอายุ โรคในช่องปากที่พบได้โดยทั่วไปคือ โรคฟันผุ และโรคเหงือกอักเสบ ซึ่งทั้งสองโรคนี้ส่วนใหญ่มักเกิดจากการทำความสะอาดช่องปากได้ไม่ทั่วถึง ก่อให้เกิดความเจ็บปวดและความรู้สึกไม่สบายในช่องปาก ส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เช่น รับประทานอาหารไม่ได้ นอนไม่หลับ เกิดภาวะเครียด ซึ่งส่งผลต่อสุขภาพองค์รวมเป็นอย่างมาก จากข้อมูลสภาวะสุขภาพช่องปากในจังหวัดสตูล ปี 2565 พบว่า กลุ่มเด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟันน้ำนมผุเพียงร้อยละ 75.96 กลุ่มเด็กอายุ 12 ปี ปราศจากฟันฟันผุร้อยละ 67.48 โดยมีค่าเฉลี่ยดัชนีฟันผุ ถอน อุด (dmft index) 1 ซี่ต่อคน และในกลุ่มผู้สูงอายุพบว่า มีฟันถาวรใช้งานได้อย่างน้อย 20 ซี่ เพียงร้อยละ 26.35 จากข้อมูลดังกล่าวแสดงให้เห็นว่าประชากรในอำเภอเมืองสตูลมีปัญหาสุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัย ควรได้รับการแก้ไขปัญหาอย่างถูกต้องและเหมาะสมการทำความสะอาดฟันที่ถูกวิธี บริโภคอาหารที่มีประโยชน์ และลดพฤติกรรมเสี่ยงในช่องปาก ถือเป็นการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเองที่มีประสิทธิภาพ สะดวกและประหยัดที่สุด แต่ในขณะเดียวกันก็มักถูกละเลยมากที่สุดเช่นเดียวกัน ดังนั้น ความตระหนักถึงความสำคัญของสุขภาพช่องปาก การได้รับข้อมูลความรู้เกี่ยวกับสุขภาพช่องปาก และวิธีการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกต้องเหมาะสมจึงเป็นสิ่งสำคัญ หากประชาชนตระหนักถึงความสำคัญ มีความรู้ความเข้าใจ และสามารถดูแลสุขภาพช่องปากของตนเองรวมไปถึงคนในครอบครัวได้แล้วนั้น ความเสี่ยงการเกิดโรคในช่องปากก็จะลดลง ปัญหาสุขภาพองค์รวมต่าง ๆ ที่เกิดจากปัญหาสุขภาพช่องปากก็จะลดน้อยลงไปด้วยดังนั้น กลุ่มงานทันตสาธารณสุขสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดสตูล จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริม สุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัยแบบบูรณาการในชุมชน ประจำปีงบประมาณ 2566 เพื่อสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการดูแลสุขภาพช่องปาก ส่งเสริมสุขภาพช่องปากในทุกกลุ่มวัย และขับเคลื่อนและการพัฒนางานทันตสาธารณสุขในชุมชนให้เป็นไปอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน ส่งผลให้ประชาชนในชุมชนมีสุขภาพช่องปากที่ดีต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้เกิดภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องในการขับเคลื่อนงานทันตสาธารณสุขให้เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่
2. เพื่อให้ผู้เข้าร่วมโครงการรับรู้ถึงสภาวะสุขภาพช่องปากของตนเอง
3. เพื่อยกย่องเชิดชูเกียรติบุคคลที่เป็นแบบอย่างที่ดีในการดูแลสุขภาพช่องปาก

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. ประชุมคณะทำงานการขับเคลื่อนการดำเนินงานส่งเสริมสุขภาพช่องปาก
2. อบรมให้ความรู้การสร้างเสริมสุขภาพในช่องปาก
3. ติดตามการดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ภาคีเครือข่ายที่เกี่ยวข้องสามารถขับเคลื่อนงานทันตสาธารณสุขในชุมชนได้
2. ประชาชนสามารถดูเเลสุขภาพช่องปากของตนเองเเละครอบครัวได้อย่างเหมาะสม
3. บุคคลต้นแบบด้านการดูแลสุขภาพช่องปาก เป็นเเบบอย่างเเละให้คำเเนะนำคนในชุมชนได้อย่างถูกต้องเเละเหมาะสม

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น