กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรมกลุ่มแรงงานนอกระบบ ประจำปีงบประมาณ 2566 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนหลักประกันสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรมกลุ่มแรงงานนอกระบบ ประจำปีงบประมาณ 2566 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรมกลุ่มแรงงานนอกระบบ ประจำปีงบประมาณ 2566 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล รหัสโครงการ ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 กุมภาพันธ์ 2566 - 31 กรกฎาคม 2566 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 8,650.00 บาท จาก กองทุนหลักประกันสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

พระราชบัญญัติควบคุมโรคจากการประกอบอาชีพและโรคจากสิ่งแวดล้อม พ.ศ. ๒๕๖๒ กำหนดให้ “โรคจากการประกอบอาชีพ” หมายความว่า โรคหรืออาการผิดปกติที่เกิดขึ้นจากหรือเป็นผล เนื่องมาจากการทำงานหรือการประกอบอาชีพ “โรคจากสิ่งแวดล้อม” หมายความว่า โรคหรืออาการผิดปกติที่เกิดขึ้นจากหรือเป็นผล เนื่องมาจากมลพิษ “มลพิษ” หมายความว่า ของเสีย วัตถุอันตราย สิ่งปนเปื้อน และมลสารอื่น ๆ รวมทั้งกาก ตะกอน หรือสิ่งตกค้างจากสิ่งเหล่านั้น ที่ถูกปล่อยทิ้งจากแหล่งกำเนิดมลพิษ หรือที่มีอยู่ในสิ่งแวดล้อม ตามธรรมชาติซึ่งก่อให้เกิดหรืออาจก่อให้เกิดผลกระทบต่อคุณภาพสิ่งแวดล้อม หรือภาวะที่เป็นพิษภัย อันตรายต่อสุขภาพอนามัยของประชาชนได้ และให้หมายความรวมถึงรังสี ความร้อน แสง เสียง กลิ่น ความสั่นสะเทือน หรือเหตุอื่น ๆ ที่เกิดหรือถูกปล่อยออกจากแหล่งกำเนิดมลพิษด้วย โรคที่เกิดจากการทำงาน หรือโรคจากการประกอบอาชีพ เป็นปัญหาสำคัญที่มีผลต่อภาวะเศรษฐกิจและสังคม ทั้งส่วนบุคคลครอบครัว ชุมชน และประเทศชาติ เมื่อเกิดกับบุคคลที่อยู่ในวัยทำงานและมีบทบาทความรับผิดชอบสำคัญของครอบครัวย่อมส่งผลกระทบอย่างรุนแรงต่อครอบครัวและสังคม ทั้งในทางเศรษฐกิจ คุณภาพชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่งเมื่อเกิดกับกลุ่มแรงงานนอกระบบ เช่น เกษตรกร ร้านอาหาร ร้านเสริมสวย รับจ้างตัดเย็บเสื้อผ้า ช่างซ่อมรถยนต์/รถจักรยานยนต์ ซ่อมเครื่องใช้ไฟฟ้า เป็นต้น เพราะผู้ที่ประกอบอาชีพเหล่านี้ เป็นเจ้าของกิจการเองไม่ได้รับค่าจ้างจากผู้อื่นในลักษณะของเงินเดือนหรือค่าแรงประจำและรับผิดชอบต่อการดำเนินการทั้งในส่วนของกำไร หรือขาดทุน หากเกิดการเจ็บป่วยหรือประสบเหตุอันตรายไม่สามารถทำงานได้ ย่อมขาดรายได้ ส่งผลกระทบต่อเศรษฐกิจในครัวเรือนและคุณภาพชีวิตของสมาชิกในครอบครัว โรคจากการทำงาน หรือโรคจากการประกอบอาชีพคือ โรคใดๆ (อาจเป็นได้ทั้งโรคเฉียบพลันหรือโรคเรื้อรัง) อันมีสาเหตุเนื่องมาจากการประกอบอาชีพ หรือการดำเนินกิจกรรมอื่นใดซึ่งเกี่ยวเนื่องกับอาชีพ เช่น อาการปวดหลัง ปวดกล้ามเนื้อ พิษจากสารตะกั่ว โรคทางเดินหายใจ เครียด เป็นต้น แรงงานนอกระบบในแผนปฏิบัติการด้านการบริหารจัดการแรงงานนอกระบบ พ.ศ.๒๕๖๐ - ๒๕๖๔ หมายถึง ผู้มีงานทำที่ไม่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานหรือกฎหมายประกันสังคม มาตรา ๓๓ (เป็นลูกจ้างที่มีนายจ้าง) โดยนิยาม “ผู้มีงานทำ” หมายถึง ผู้มีงานทำที่มีอายุ ๑๕ ปี ขึ้นไป และนิยาม “ไม่ได้รับการคุ้มครองตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานหรือกฎหมายประกันสังคม” หมายถึง ไม่ได้รับการคุ้มครองตามพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ และที่แก้ไขเพิ่มเติม และกฎหมายประกันสังคม แรงงานนอกระบบถือเป็นกำลังแรงงานที่เป็นประชากรกลุ่มใหญ่ที่สุดของประเทศ โดยเป็นกลุ่มแรงงานที่มีจำนวนมากที่สุดในประเทศ ซึ่งทำงานอยู่ในเศรษฐกิจนอกระบบที่ไม่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมายคุ้มครองแรงงานหรือกฎหมายประกันสังคม แรงงานนอกระบบส่วนใหญ่จะเป็นแรงงานที่ประกอบอาชีพอิสระเป็นกิจการขนาดเล็ก และมีลักษณะเป็นธุรกิจในครัวเรือน ถึงแม้แรงงานนอกระบบจะมีทั้งในส่วนที่เป็นเจ้าของกิจการมีธุรกิจเป็นของตนเอง แต่ส่วนใหญ่ก็ยังมีลักษณะเป็นการประกอบธุรกิจขนาดเล็กในครัวเรือน มีรายได้แค่พอยังชีพ และส่วนใหญ่มีรายได้น้อย ต้องทำงานหนัก รวมทั้งต้องเผชิญกับสภาพปัญหาต่างๆ ในการทำงานโดยมีสภาพปัญหาหลักๆ ในด้านที่สำคัญ ๓ ด้าน ได้แก่ ปัญหาจากการทำงาน ปัญหาจากความไม่ปลอดภัยในการทำงาน และปัญหาจากสภาพแวดล้อมในการทำงาน และอีกปัญหาหนึ่งที่มีความสำคัญไม่ยิ่งหย่อนไปกว่ากันคือ การไม่ได้รับความคุ้มครองในด้านสิทธิประโยชน์ที ่เพียงพอจากรัฐ เช่นกรณีการได้รับสิทธิประโยชน์ตามกฎหมายประกันสังคม และถึงแม้กฎหมายประกันสังคมจะเปิดโอกาสให้แรงงานนอกระบบสามารถสมัครเป็นผู้ประกันตนได้โดยสมัครใจตามมาตรา ๔๐ แห่งพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. ๒๕๓๓ อีกทั้งยังได้มีการแก้ไขปรับปรุงสิทธิประโยชน์ของผู้ประกันตนตามมาตรานี้ให้เพิ่มมากขึ้น แต่ก็ยังมีความไม่เท่าเทียมกับแรงงานในระบบประกันสังคมที่มีนายจ้าง อีกทั้งแรงงานนอกระบบส่วนใหญ่ยังไม่เห็นความสำคัญในการเข้าสู่ระบบประกันสังคมเท่าที่ควร ซึ่งสิ่งเหล่านี้ถือเป็นเรื่องสำคัญที่ควรจะต้องมีการศึกษาข้อมูลและแนวทางที่เหมาะสมเพื่อเป็นข้อมูลและเป็นแนวทางในการพัฒนา ส่งเสริม และให้ความคุ้มครองแรงงานนอกระบบตามกฎหมายประกันสังคมให้ได้รับความคุ้มครองที่มีประสิทธิภาพ มีความเหมาะสม และมีคุณภาพชีวิตที่ดียิ่งขึ้นได้ต่อไป ปัจจุบันประชาชนในพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ส่วนใหญ่ประกอบอาชีพเกษตรกรรม เช่น ปลูกผัก ข้าวโพด ถั่ว ข้าว เป็นต้น เพื่อหาเลี้ยงชีพและหารายได้เลี้ยงครอบครัว แต่ละปีเกษตรก็ต้องการเพิ่มผลผลิตให้มากขึ้น เพื่อให้สอดคล้องกับสภาพเศรษฐกิจในปัจจุบัน ดังนั้นเกษตรกรจึงต้องนำเทคโนโลยีใหม่มาใช้ในเกษตรกรรม โดยเฉพาะอย่างยิ่งได้มีการนำสารเคมีกำจัดศัตรูพืชชนิดต่างๆ มาใช้เป็นจำนวนมาก เพื่อเพิ่มผลผลิตให้ได้จำนวนมากขึ้น จึงทำให้สารเคมีตกค้างผลิตผลทางการเกษตร เมื่อนำมาบริโภคร่างกายก็จะได้รับสารพิษเหล่านี้เข้าไปด้วย ไม่ว่าทางตรงหรือทางอ้อม ก่อให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย สารเคมีกำจัดศัตรูพืช สามารถทำอันตรายต่อสุขภาพร่างกายได้ทั้งมนุษย์และสัตว์ คือ จะไปทำลายอวัยวะภายในร่างกาย เช่น ตับ ไต ปอด สมอง ผิวหนัง ระบบประสาท ระบบสืบพันธุ์และตา ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับว่าเราจะได้รับสารเคมีเข้าสู่ร่างกายทางใด และปริมาณมากน้อยเท่าใด ส่วนใหญ่แล้วการที่อวัยวะภายในร่างกายได้สะสมสารเคมีไว้จนถึงขีดที่ร่างกายไม่อาจทนได้ จึงแสดงอาการต่างๆ ขึ้นมา เช่น โรคมะเร็ง โรคต่อมไร้ท่อ โรคเลือดและระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น
จากผลการคัดกรองสารเคมีตกค้างในกระแสเลือด ของประชาชนในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ปี ๒๕๖๔ พบว่า เกษตรกรที่มาตรวจสารเคมีจำนวน ๙๐ คน มีผลตรวจสารเคมีอยู่ในระดับปลอดภัย ๘ ราย ระดับมีความเสี่ยง จำนวน ๕๑ รายและระดับไม่ปลอดภัย จำนวน ๓๑ ราย โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ตระหนักถึงปัญหาของโรคและอุบัติเหตุจากการทำงานทุกโรคและผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตและเศรษฐกิจในครัวเรือน จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพเกษตรกรรมกลุ่มแรงงานนอกระบบขึ้น เพื่อสร้างความตระหนักถึงผลเสียของการใช้สารเคมีในกลุ่มเกษตรกร และเพื่อเสริมสร้างความรู้ ความเข้าใจเกี่ยวกับการสร้างเสริมสุขภาพ ป้องกันโรคจากการทำงาน สนับสนุนให้มีการจัดกิจกรรมการสร้างเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค และลดความเสี่ยงจากการทำงานให้กับกลุ่มดังกล่าว

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคที่เกิดจากการประกอบอาชีพ
2. เพื่อให้เกษตรกรกลุ่มเสี่ยงมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้สารเคมีที่ถูกวิธีและปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ และตระหนักถึงผลเสียของการใช้สารเคมีในการทำเกษตร
3. เพื่อลดความเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคจากการประกอบอาชีพ

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมที่ ๑.ตรวจคัดกรองสารเคมีตกค้างในกระแสเลือดแก่กลุ่มเป้าหมาย
2. กิจกรรมที่ ๒.จัดอบรมให้ความรู้ เรื่อง โรคที่เกิดจากการประกอบอาชีพ การส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพ การดูแลและควบคุมสภาพแวดล้อมการทำงาน การป้องกันอันตรายด้านการยศาสตร์ การป้องกันอันตรายจากพิษภัยสารกำจัดศัตรูพืช การล้างผักผลไม้ให้ปลอดภัย และส
3. กิจกรรมที่ ๓ การฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อ
4. ตรวจคัดกรองสารเคมีตกค้างในกระแสเลือดแก่กลุ่มเป้าหมาย
5. จัดอบรมให้ความรู้ เรื่อง โรคที่เกิดจากการประกอบอาชีพ การส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคจากการประกอบอาชีพ การดูแลและควบคุมสภาพแวดล้อมการทำงาน การป้องกันอันตรายด้านการยศาสตร์ การป้องกันอันตรายจากพิษภัยสารกำจัดศัตรูพืช การล้างผักผลไม้ให้ปลอดภัย และสมุนไพรล้างพิษ
6. กิจกรรมที่ ๓ การฝึกผ่อนคลายกล้ามเนื้อ

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

๑.กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคที่เกิดจากการประกอบอาชีพ สามารถดูแลสุขภาพของตนเองได้อย่างเหมาะสม และสามารถลดความเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคจากการประกอบอาชีพได้ ๒.เกษตรกรกลุ่มเสี่ยงมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการใช้สารเคมีที่ถูกวิธีและปลอดภัย ไม่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ และตระหนักถึงผลเสียของการใช้สารเคมีในการทำเกษตร

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น