กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการมหัศจรรย์ 2500 วันแรกของชีวิต สู่ Smart mom & Smart kids จังหวัดสงขลา" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลเทพา อำเภอเทพา จังหวัดสงขลา

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.เทพา ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการมหัศจรรย์ 2500 วันแรกของชีวิต สู่ Smart mom & Smart kids

บทคัดย่อ

โครงการมหัศจรรย์ 2500 วันแรกของชีวิต สู่ Smart mom & Smart kids  ปี 2567 เพื่อดูแลสตรีตั้งครรภ์และเด็กแรกเกิด – 5 ปี ให้มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา และเพื่อกระตุ้นและส่งเสริมให้ครอบครัว ชุมชน และสังคม มีความตระหนักการดูแลหญิงตั้งครรภ์และเด็กแรกเกิด – 5 ปี ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดี จากผลการดำเนินการตลอดระยะเวลา 3 เดือนที่ผ่านมา ทำให้เด็กอายุ 6 – 30 เดือน ที่มีปัญหาภาวะทุพโภชนาการ และฐานะยากจน สามารถเข้าถึงความมั่นคงทางอาหารครบ 5 หมู่ ผู้ปกครองสามารถเปลี่ยนเมนูโปรตีนจากไข่ง่ายให้เป็นเมนูสุดพิเศษ ให้เด็กได้รับประทานอย่างต่อเนื่อง และมีมาตรการต้นทางที่จะทำให้ 2,500 วันแรกของชีวิตมีคุณภาพ จะต้องส่งเสริมให้เด็กสามารถเข้าถึงสารอาหารให้ครบและมีความต่อเนื่อง และจะทำให้เด็กตำบลเทพาเป็นเด็ก Smart kids/ มีสุขภาพกายแข็งแรง/ สุขภาพใจดี/ สติปัญญาสมวัย/ และเติบโตอย่างมีคุณภาพ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ปัจจุบันประเทศไทย มีประเด็นความท้าทายการพัฒนาในหลายมิติที่กำลังเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วรวมถึงการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างประชากรที่มีสัดส่วนประชากรวัยเด็กและวัยทำงานลดลง ในขณะเดียวกันประชากรสูงอายุเพิ่มสูงขึ้นอย่างต่อเนื่องยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ได้กำหนดทิศทาง การพัฒนาในระยะยาว ที่จะมุ่งสู่วิสัยทัศน์“ประเทศไทยมีความมั่นคง มั่งคั่งยั่งยืนเป็นประเทศที่พัฒนาแล้ว และสามารถเปลี่ยนผ่านประเทศไปพร้อมกับการเปลี่ยนแปลงภูมิทัศน์ของโลกได้” จึงมีเป้าหมายสำคัญคือ การพัฒนาและเสริมสร้างศักยภาพคนตลอดช่วงชีวิตเพื่อการพัฒนาในทุกมิติและทุกช่วงวัย ให้เป็นคนดีคนเก่งและมีคุณภาพ โดยเฉพาะเด็กปฐมวัยซึ่งเป็นต้นน้ำของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ เพื่อสนับสนุนการเจริญเติบโตของประเทศ ลดความเหลื่อมล้ำของสังคม เพิ่มการกระจายรายได้ และพัฒนาการให้บริการทางสังคมที่มีคุณภาพอย่างทั่วถึงและขับเคลื่อนประเทศสู่เศรษฐกิจและสังคมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อม ซึ่งสอดคล้องกับแผนพัฒนาเด็กปฐมวัย พ.ศ. 2564 – 2570 คือเด็กปฐมวัยทุกคน ต้องได้รับการพัฒนาอย่างรอบด้านเต็มตามศักยภาพ ภายใต้การมีส่วนร่วมระดมทรัพยากรที่เพียงพอ ต่อการพัฒนาเด็กปฐมวัยของหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทุกระดับพร้อมส่งต่อพลเมืองคุณภาพของชาติ” ซึ่ง “2,500 วันแรกของชีวิต” ถือเป็นต้นน้ำของการสร้างรากฐานการมีภาวะสุขภาพที่ตลอดช่วงชีวิต โดยเริ่มตั้งแต่ปฏิสนธิในครรภ์มารดา จนถึงอายุ 5 ปี ซึ่งนับว่าเป็นโอกาสทองของการสร้างทุนมนุษย์ที่สำคัญและคุ้มค่ากับการลงทุนมากที่สุด เนื่องจากเป็นช่วงที่สมองมีการพัฒนาสูงสุด ทั้งการสร้างเซลล์สมองและการเชื่อมโยงเซลล์สมองกับโครงข่ายเส้นใยประสาท ทำให้เด็กมีความสามารถในการเรียนรู้จดจำและมีการเจริญเติบโตด้านร่างกายอย่างรวดรวด ส่วนสูงของเด็กที่อายุ 2 – 3 ปี ถือเป็น Proxy indicator ของสุขภาพผู้ใหญ่และเป็นทุนมนุษย์ที่สำคัญ เป็นการพัฒนาคุณภาพชีวิตของเด็กปฐมวัยให้ต่อเนื่องจนถึงอายุ 5 ปี เพื่อให้เด็กปฐมวัยตำบลเทพามีพัฒนาการสมวัย และมีคุณภาพชีวิตที่ดีพร้อมส่งต่อทุนมนุษย์ที่มีคุณภาพ โดยมีชุมชนท้องถิ่น และภาคีเครือข่ายระดับพื้นที่ร่วมส่งเสริมกิจกรรมกิน กอด เล่า เล่น นอน เฝ้าดูฟัน การพัฒนาคุณภาพสถานบริการสาธารณสุข ทั้งคลินิกฝากครรภ์และคลินิกเด็กสุขภาพดี เพื่อให้หญิงตั้งครรภ์ หญิงให้นมบุตร และเด็กอายุ 0-5 ปี ได้รับบริการครบถ้วนและดูแลอย่างทั่วถึง โดยไม่ทอดทิ้งกลุ่มด้อยโอกาสและกลุ่มเปราะบาง โดยมาตรการต้นทางที่จะทำให้ 2,500 วันแรกของชีวิตมีคุณภาพในด้านมิติการลดภาวะซีดในหญิงตั้งครรภ์ การส่งเสริมหญิงให้นมบุตรที่มีคุณภาพ และเด็กแรกเกิด - 5 ปี มีน้ำหนักตามเกณฑ์นั้น เช่น จะต้องมีมาตรการส่งเสริมการเลี้ยงดูด้วยนมแม่อย่างเดียวอย่างน้อย 6 เดือน มาตรการสนับสนุนนม 90 วัน 90 กล่อง หรือไข่ 90 วัน 90 ฟอง สำหรับหญิงตั้งครรภ์ มาตรการส่งเสริมให้รานค้าจำหน่ายอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ เกลือเสริมไอโอดีนและแปรงสีฟันที่ได้มาตรฐาน มาตรการส่งเสริมจัดหาพื้นที่เล่น เป็นต้น           จากสถานการณ์ในปี 2566 ตำบลเทพามีจำนวนหญิงตั้งครรภ์ จำนวน 119 ราย มีภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ จำนวน 55 ราย (คิดเป็นร้อยละ 48.26) การมีภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ ส่งผลทำให้ทารกแรกเกิดน้ำหนักน้อยกว่า 2,500 กรัม คิดเป็นร้อยละ 8.94 เกิดการแท้งบุตร และคลอดก่อนกำหนด ได้ ในการนี้ทางกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม องค์การบริหารส่วนตำบลเทพา ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์ในช่วง 2,500 วันแรกของชีวิต จึงจัดทำโครงการมหัศจรรย์ 2500 วันแรกของชีวิต สู่ Smart mom & Smart kids  ปี 2567 เพื่อดูแลสตรีตั้งครรภ์และเด็กแรกเกิด – 5 ปี ให้มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา และเพื่อกระตุ้นและส่งเสริมให้ครอบครัว ชุมชน และสังคม มีความตระหนักการดูแลหญิงตั้งครรภ์และเด็กแรกเกิด – 5 ปี ให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. พื่อให้สตรีตั้งครรภ์มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา
2. เพื่อเด็กแรกเกิด – 5 ปี มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. ประชุมจัดทำแผนการดูแลหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจาง และเด็กแรกเกิด – 5 ปี ที่มีภาวะทุพโภชนาการ (Care plan) และอบรมการใช้เครื่องมือติดตาม แก่ผู้ดูแล
2. เจ้าหน้าที่ลงพื้นที่สำรวจความรุนแรงและความยากจนของหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีดและเด็กที่มีภาวะทุพโภชนาการ
3. ส่งเสริมการรับประทานนมไข่ แก่เด็ก 6 เดือน– 2 ปีครึ่ง ที่มีภาวะทุพโภชนาการ มีฐานะยากจน ด้อยโอกาสและกลุ่มเปราะบาง จำนวน 90 วัน/ราย
4. ผู้ดูแลมีการเยี่ยมบ้านเพื่อควบคุม กำกับ ส่งเสริมการรับประทานอาหาร และยา

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. สตรีตั้งครรภ์มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา
2. เด็กแรกเกิด – 5 ปี มีความสมบูรณ์ทั้งร่างกาย อารมณ์ สังคม และสติปัญญา

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น