กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการ“รู้ก่อน ป้องกันได้ รักษาไว มีโอกาสหายจากมะเร็ง” จังหวัดปัตตานี" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลบ้านกลาง อำเภอปะนาเระ จังหวัดปัตตานี

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.บ้านกลาง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการ“รู้ก่อน ป้องกันได้ รักษาไว มีโอกาสหายจากมะเร็ง”

บทคัดย่อ

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1)
1.เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายมีความรู้และตระหนักถึงความสำคัญของการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งทุกชนิด
2.เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายและ อสม.มีทักษะในการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองอย่างถูกต้อง
3.เพื่อค้นหาผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ในระยะแรก 3. เป้าหมาย/สถานที่ดำเนินการ กลุ่มเป้าหมาย - สตรีอายุ 30-70 ปี จำนวน 50 คน - ประชาชนกลุ่มอายุ 50-70 จำนวน 40 คน สถานที่ดำเนินการ - โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกลาง

วิธีดำเนินการ 1.ประชุมเจ้าหน้าที่รพ.สต.บ้านกลางและอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเพื่อชี้แจงวัตถุประสงค์ของโครงการ 2.จัดทำโครงการเพื่อขอสนับสนุนงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพตำบล 3.จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ การให้ความรู้เรื่องโรคมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ การสาธิตย้อนกลับการตรวจเต้านมด้วยตนเอง 4.ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก
5.ตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ด้วยวิธี Fit Test 6.แจ้งผลการตรวจคัดกรอง 7.สรุปผลการดำเนินโครงการและรายงานผล

ระยะเวลาดำเนินการ 1 ตุลาคม 2566 ถึง 30 กันยายน 2567

สถานที่ดำเนินการ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกลาง องค์การบริหารส่วนจังหวัดปัตตานี

งบประมาณ จากงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลบ้านกลาง จำนวน 10,800 บาท
(-หนึ่งหมื่นแปดร้อยบาทถ้วน-) รายละเอียด ดังนี้ กิจกรรมที่ 1 ประชุมเจ้าหน้าที่รพ.สต.บ้านกลางและอสม.เพื่อชี้แจงแนวทางการดำเนินโครงการร่วมกัน และเกิดความเข้าใจตรงกัน - ค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม 1 มื้อๆ ละ 25 บาท จำนวน 26 ชุด เป็นเงิน 650 บาท กิจกรรมที่ 2 จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ การให้ความรู้เรื่องโรคมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ใหญ่ การสาธิตย้อนกลับการตรวจเต้านมด้วยตนเอง - ค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม 2 มื้อๆ ละ 25 บาท จำนวน 50 ชุด เป็นเงิน 2,500 บาท - ค่าอาหารกลางวัน 1 มื้อๆละ 50 บาท จำนวน 50 ชุด เป็นเงิน 2,500 บาท - ค่าป้ายไวนิลดำเนินโครงการขนาด 1x2.50 เมตร จำนวน 1 ผืน เป็นเงิน 600 บาท - ค่าวัสดุสำนักงาน เป็นเงิน 1,000 บาท - ค่าวิทยากรชั่วโมงละ 200 บาท จำนวน 6 ชั่วโมง เป็นเงิน 1,200 บาท กิจกรรมที่ 3 ตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และมะเร็งปากมดลูก - ค่าอาหารว่างและเครื่องดื่ม 1 มื้อๆละ 25 บาท จำนวน 26 ชุด เป็นเงิน 650 บาท - ค่าวัสดุทางการแพทย์ในการตรวจมะเร็งลำไส้ชุดละ 17 บาท จำนวน 100 ชุด เป็นเงิน 1,700 บาท หมายเหตุ ถัวเฉลี่ยทุกรายการ

ผลที่คาดว่าจะได้รับ       1.ประชาชนมีความรู้และตระหนักในเรื่องของการป้องกันตนเองจากการเป็นโรคมะเร็งทุกชนิด     2.ประชาชนกลุ่มเป้าหมาย มีทักษะในการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองได้อย่างถูกต้อง     3.ประชาชนกลุ่มเป้าหมายได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ร้อยละ 20 ต่อปี     4.ประชาชนกลุ่มเป้าหมายได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้

ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) จัดทำโครงการเพื่อขอสนับสนุนงบประมาณกองทุนหลักประกันสุขภาพตำบล 3.จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ การให้ความรู้เรื่องโรคมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ การสาธิตย้อนกลับการตรวจเต้านมด้วยตนเอง

ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) จัดโครงการต่อเนื่องทุกๆ ปี พัฒนากิจกรรมให้มีความหลากหลายและให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งๆ ขึ้น

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

จากสถิติล่าสุดที่เปิดเผยโดยรัฐมนตรีว่าการกระทรวงสาธารณสุข เมื่อวันมะเร็งโลกเดือนกุมภาพันธ์ 2566 พบสถิติโรคมะเร็งในประเทศไทยจัดเป็นปัญหาสำคัญทางสาธารณสุข โดยมีผู้ป่วยรายใหม่ปีละประมาณ 140,000 คน และในจำนวนนี้มีผู้เสียชีวิตประมาณ 80,000 คนต่อปี โรคมะเร็งที่พบมาก 5 อันดับแรก มะเร็งตับและท่อน้ำดี มะเร็งปอด มะเร็งเต้านม มะเร็งลำไส้ใหญ่และไส้ตรง และสุดท้ายมะเร็งปากมดลูก ตามลำดับ หากกล่าวถึงโรคมะเร็งในระบบสืบพันธุ์สตรีแล้วนั้น โรคที่พบบ่อยที่สุด 3 อันดับแรก ได้แก่ มะเร็งปากมดลูก มะเร็งรังไข่ มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก โดยเฉพาะมะเร็งปากมดลูกจากสถิติล่าสุดของ IARC ลงวันที่ 10 มีนาคม 2566 พบสถิติผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกรายใหม่ไทยปีละ 9,158 ราย และอัตราการเสียชีวิต 4,750 รายต่อปี โดยมะเร็งในระบบอวัยวะสืบพันธุ์สตรีหลายโรคกว่าจะตรวจพบหรือรอให้มีอาการนั้นบางรายมีการกระจายโรคไปแล้วถึงจะตรวจเจอ โอกาสรักษาหายขาดจึงเป็นไปได้ยาก   นายแพทย์สุวรรณชัย วัฒนายิ่งเจริญชัย อธิบดีกรมอนามัยกล่าวว่า สถานการณ์โรคมะเร็งของไทยจากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข (Health Data Center) ปี2565 พบว่าหญิงไทยเป็นมะเร็งเต้านมมากที่สุด จำนวน 38,559 ราย รองลงมาคือ มะเร็งปากมดลูกจำนวน 12,956 สำหรับโรคมะเร็งเต้านมส่วนมากพบในหญิงอายุ 60 ปีขึ้นไปมากที่สุดจำนวน 19,776 ราย รองลงมาคือ อายุ 50-59 ปี จำนวน 12,181 ราย และอายุ 40-49 ปี จำนวน 5,177 ราย แสดงให้เห็นว่าโรคมะเร็งเต้านมเป็นภัยเงียบใกล้ตัว เนื่องจากในระยะแรกของการเป็นมะเร็งเต้านมจะไม่แสดงอาการ ไม่เจ็บ ไม่ปวด จะปรากฏอาการผิดปกติให้เห็น เมื่ออยู่ในระยะที่ก้อนมะเร็งมีการอักเสบ และลุกลามไปทั่วแล้ว ซึ่งเสี่ยงต่อการเสียชีวิตสูงมาก กลุ่มเสี่ยงมะเร็งเต้านมพบในหญิงที่มีอายุมากขึ้น โดยเฉพาะอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไป มีประวัติครอบครัวเป็นมะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ หรือมีประวัติเคยเป็นมะเร็งเต้านมมาก่อน หรือเคยมีก้อนบริเวณเต้านม ที่ผลการตรวจพบว่าผิดปกติ มีประจำเดือนครั้งแรกก่อนอายุ 12 ปี หมดประจำเดือนหลังอายุ 55 ปี หรือเคยรับการฉายรังสีบริเวณทรวงอกก่อนอายุ 30 ปี และผู้หญิงที่สูบบุหรี่จัด ดื่มสุรา ไม่ออกกำลังกาย โดยพบว่าผู้ที่มีอายุ 15-49 ปี ที่น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น 10 กิโลกรัม จะมีโอกาสเกิดมะเร็งเต้านมเพิ่มขึ้นร้อยละ 18 ในขณะที่ผู้ชายก็มีสิทธิ์เป็นมะเร็งเต้านมได้ 1 ใน 100 ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านม กรมอนามัยจึงแนะนำให้หญิงไทย ที่มีอายุตั้งแต่ 20 ปีขึ้นไป ควรเริ่มฝึกทักษะการตรวจเต้านมด้วยตนเอง เป็นประจำทุกเดือน ซึ่งจะทำให้รู้ถึงสภาพที่เป็นปกติของเต้านม หากเกิดความผิดปกติของเต้านมจะสามารถพบได้ตั้งแต่เนิ่นๆ

  สถานการณ์การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในกลุ่มสตรีอายุ 30-60 ปี ในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกลาง พบว่า ยังเข้าถึงการรับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากใดลูกและมะเร็งเต้านมค่อนข้างน้อย บางคนอาย และบางคนให้เหตุผลว่าสามีไม่อนุญาต ปัจจุบันวิธีการตรวจมีความง่ายและสะดวกขึ้น สามารถตรวจด้วยตัวเองได้ที่บ้าน ดังนั้นการให้ความรู้ สร้างความเข้าใจ สร้างความตระหนักและการกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้เพื่อดูแลและป้องกันตัวเองในระยะแรกจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ     ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านกลาง องค์การบริการส่วนจังหวัดปัตตานี จึงได้จัดทำโครงการดังกล่าว เพื่อให้ความรู้ สร้างความเข้าใจ สร้างความตระหนักและการกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้เพื่อป้องกันตัวเองและรักษาในระยะแรกให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีได้

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายมีความรู้และตระหนักถึงความสำคัญของการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งทุกชนิด 2.เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายและ อสม.มีทักษะในการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองอย่างถูกต้อง 3.เพื่อค้นหาผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ในระยะแรก

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมที่ 3 ตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่และมะเร็งปากมดลูก
2. กิจกรรมที่ 2 จัดอบรมเชิงปฏิบัติการ การให้ความรู้เรื่องมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านมและมะเร็งลำไส้ใหญ่ การสาธิตย้อนกลับการตรวจเต้านมด้วยตนเอง
3. กิจกรรมที่ 1 ประชุมเจ้าหน้าที่ รพ.สต.บ้านกลางและอสม. เพื่อชี้แจงแนวทางการดำเนินโครงการร่วมกันและเกิดความเข้าใจตรงกัน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1.ประชาชนมีความรู้และตระหนักในเรื่องของการป้องกันตนเองจากการเป็นโรคมะเร็งทุกชนิด 2.ประชาชนกลุ่มเป้าหมาย มีทักษะในการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองได้อย่างถูกต้อง 3.ประชาชนกลุ่มเป้าหมายได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ร้อยละ 20 ต่อปี 4.ประชาชนกลุ่มเป้าหมายได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น