กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการรณรงค์ประชาสัมพันธ์เฝ้าระวังป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกตำบลเขาปูน อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ปีงบประมาณ 2567 จังหวัดตรัง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลเขาปูน อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.เขาปูน ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการรณรงค์ประชาสัมพันธ์เฝ้าระวังป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออกตำบลเขาปูน อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ปีงบประมาณ 2567

บทคัดย่อ

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อสร้างความตระหนัก ในการทำลายแหล่งเพาะพันธ์ลูกน้ำยุงลายในชุมชนได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ (2) เพื่อให้คณะทำงานทำงานได้เต็มศักยภาพในการป้องกันและควบคมโรคได้ทันท่วงที (3) เพื่อป้องกันและควบคุมการเกิดการระบาดของโรคไข้เลือดออกในตำบลเขาปูน

ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) กิจกรรมรณรงค์ประชาสัมพันธ์และทำลายแหล่งเพาะพันธ์ลูกน้ำยุงลาย (2) กิจกรรมเชิงรุกในครัวเรือน/บุคคลที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของโรคไข้เลือดออก โดยการทำลายพาหะของโรคโดยทันที (3) กิจกรรมเชิงรุกในชุมชนโดยการพ่นหมอกควัน เพื่อทำลายยุงตัวแก่ที่เป็นพาหะนำของโรคไข้เลือดออก และเพื่อการควบคุมการระบาดของโรคได้ทันท่วงที

ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1)ตามที่กองทุนหลักประกันสุขภาพตำบลเขาปูนได้อนุมัติโครงการรณรงค์ประชาสัมพันธ์เฝ้าระวังและควบคุมโรคไข้เลือดออกตำบลเขาปูนอำเภอห้วยยอดจังหวัดตรังปีงบประมาณ พ.ศ.2567 โดยชมรมอาสาสมัคร สาธารณสุขตำบลเขาปูนจากการดำเนินงานดังกล่าวพบปัญหาอุปสรรคและข้อเสนอแนะในการทำงานบ้างตามบริบทพื้นที่และเรื่องปัญหาการพ่นหมอกควันที่โดยปกติมีปัญหาที่เจอในหลายพื้นที่ในส่วนชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขตำบลเขาปูน พบปัญหาทั้งในส่วนความร่วมมือของครัวเรือนความไม่เข้าใจถึงมาตรการการพ่นที่ถูกวิธี ซึ่งต้องอธิบายและทำความเข้าใจในการปฏิบัติหน้าที่ในการดำเนินการก่อนจะพ่นหมอกควัน ในปีงบประมาณปี พ.ศ.2567 การดำเนินการพ่นหมอกควันให้ครัวเรือนที่พบผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกหรือสงสัยป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกจากการวินิจฉัยของแพทย์และเจ้าหน้าที่สาธารณสุขและรวมถึงครัวเรือนที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคไข้เลือดออกจำนวน 15 ครัวเรือน ในการพ่นหมอกควันที่ถูกต้องถูกวิธีนอกจากจะสามารถควบคุมและป้องกันการเกิดผู้ป่วยรายใหม่ได้ดีด้วย แต่ปัญหาและอุปสรรคที่พบคือ บางครัวเรือนไม่อยากให้พ่นหมอกควันภายในบ้าน แต่ให้พ่นเฉพาะนอกบ้านต้องพยายามอธิบายขั้นตอนการปฏิบัติงานและการควบคุมโรคเพื่อให้ได้ประสิทธิผลและก่อเกิดประโยชน์ในการทำลายยุงตัวแก่ที่เป็นพาหะของโรค บางครัวเรือนก็ยินยอมรับฟังแต่บางบ้านก็เกิดประเด็นไม่รับฟังและไม่ยินยอมให้ดำเนินการพ่นก็มีเหมือนกัน ทำให้เกิดเป็นปัญหาและอุปสรรคในการควบคุมโรคบ้างใน”บางคนบางครัวเรือน”และในส่วนของปัญหาของเครื่องพ่นหมอกควันที่ ชมรม อสม. ใช้งานอยู่ขณะนี้เริ่มเก่าและชำรุดมีบ่อยครั้งที่เครื่องไม่ติดหรือติด ๆ ดับ ๆ ทำให้เสียเวลาในขั้นตอนของการทำงานอย่างมาก ผลกระทบทำให้เสียเวลาในการพ่นทั้งบุคลากรคนพ่นและครัวเรือนที่จะได้รับการพ่นด้วย

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

ไข้เลือดออกคือโรคติดเชื้อไวรัสเดงกี่ ที่มียุงลายเป็นพาหะ ในประเทศไทยไวรัสเดงกี่เป็นเชื้อที่ก่อโรค จึงชื่อว่าไข้เลือดออกเดงกี่ (Dengue Haemorrhagic Virus) มีรายงานครั้งแรกใน พ.ศ. ๒๕-๑ ปัจจุบันไข้เลือดออกเดงกี่ พบการติดเชื้อได้ในหลายประเทศ โดยมียุงลายเป็นพาหะนำโรค ซึ่งยุงลายมี 2 ชนิด ได้แก่ยุงลายสวนและยุงลายบ้านที่พบกันบ่อยที่สุดคือยุงลายบ้าน พบในบ้าน บริเวณรอบบ้าน มีหลายสายพันธุ์ โดยเฉพาะสายพัน' Aedes Aegyptiยุงลายเพศเมีย หากินในเวลากลางวัน ขอบวางไข่ในน้ำนิ่งที่ค่อนข้างสะอาด และเชื้อไวรัสจะอยู่ในตัวยุงชั่วชีวิตของยุงตัวนั้นประมาณ 2-6 เดือน กลุ่มเสี่ยงโรคไข้เลือดออก โรคไข้เลือดออกมักพบมากในฤดูฝน ช่วงพฤษภาคมถึงกันยายน พบได้ในทั้งหญิงและชาย แต่จะพบมากในช่วงอายุ ดังนี้ เด็กอายุ 5-9 ปี (มากที่สุด) ช่วงอายุ 10-14 ปี (รองลงมา) แรกเกิดถึง 4 ปี (รองลงมา) 15 ปีขึ้นไป (รองลงมา)อาการของโรคไข้เลือดออก หลังรับเชื้อไวรัสเดงกี่เข้าสู่ร่างกาย จะใช้เวลาประมาณ 5-8 วัน อาการของโรคจะปรากฎขึ้น โดยแบ่งเป็น 4 ระดับ ดังนี้ ไข้สูงนาน 2-7 วันมีอาการเลือดออกบ่อย โดยมีจุดเลือดออกที่ผิวหนังภาวะตับโต สามารถคลำบริเวณใต้และเมื่อกดแล้วจะเจ็บภาวะการไหลเวียนเลือดสัมเหลว และอาจเกิดภาวะช็อค อาการของผู้ป่วยไข้เลือดออกมีใข้สูงเฉียบพลัน หน้าแดง ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยพบเลือดออกตามลำตัว แขน ขา และมีอาการเบื่ออาหารมีอาการคลื่นไส้อาเจียน ปวดท้อง ไม่ดื่มน้ำ ซึม นอนนิ่ง ไม่พูดคุยบางรายอาจมีเลือดกำเดาออก ถ่ายเป็นสีดำ อาเจียนมีเลือดปน และมักไม่แสดงอาการหวัด ช่วงอันตรายจะอยู่ช่วงไข้เริ่มลง 2-7 วัน โดยทั่วไปจะพบภาวะช็อค หรือทำให้เสียชีวิตในผู้ป่วยบางราย แต่ทั้งนี้โรคไข้เลือดออกสามารถรักษาได้ผลตีถ้าได้รับการวินิจฉัยและรักษาตั้งแต่เริ่มต้นความรุนแรงของโรคไข้เลือดออก ระดับความรุนแรงของไข้เลือดออกมี 4 ระดับ ระดับ ดไข้สูง แต่ยังจะไม่พบจุดเลือดออก โดยระดับนี้สามารถดูและเบื้องตันด้วยการเช็ดตัวบ่อยๆ ดื่มน้ำเยอะๆ ระดับ 2 ระยะนี้ถ้าผู้ป่วยยังสามารถทานอาหาร ดื่มน้ำได้ ยังไม่ต้องมาโรงพยาบาล(แต่ถ้าทานและดื่มไม่ได้ให้พามานอนโรงพยาบาล เพื่อตรวจและดูแลอย่างใกล้ชิด)ระดับ แพบชีพจรที่เบาและเร็ว มือเท้าเย็น หน้าซีด กระสับกระส่าย นั่นแสดงว่ามีความดันเลือดต่ำมาก ให้รีบพาไปโรงพยาบาลเพื่อพบแพทย์และตรวจวินิจฉัยโดยเร็วระดับ แรงดันเลือดตกมาก ไม่สามารถวัดค่าได้ หรือการเกิดภาวะช็อค ซึ่งอาการระดับนี้เกิดขึ้นให้รีบพามาโรงพยาบาลในทันที   โรคไข้เลือดออก นับเป็นปัญหาทางด้านสาธารณสุขที่สำคัญในระดับประเทศ และจังหวัดตรัง มีการระบาดติดต่อกันหลายปี บางปีมีรายงานผู้ป่วยหลายพันคน และมีความรุนแรงถึงขั้นทำให้ผู้ป่วยเสียชีวิต ถึงแม้ว่าปัจจุบันจะมีการพัฒนาเทคโนโลยีทางด้านการแพทย์ที่เจริญก้าวหน้า แต่ปัญหาการเจ็บป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกก็ยังมีตลอด โดยมียุงลายเป็นพาหนะนำโรค มักจะบาดในช่วงฤดูฝน เนื่องจากแหล่งน้ำขังในภาชนะ ต่างๆ จึงเป็นแหล่งเพาพันธ์ยุงลายทำให้เพิ่มจำนวนยุงลายซึ่งเป็นพาหนะโรคได้อย่างดีการป้องกันโรคไข้เลือดออก ให้มีประสิทธิภาพนั้น ต้องเตรียมความพร้อมในการกำจัดยุงลายและลูกน้ำยุงลายเพื่อลดพาหะนำโรค โดยวิธีทางกายภาพ ชีวภาพ และสารเคมีกำจัดยุงลาย ในส่วนมาตรการป้องกันและกำจัดยุงลายตัวเต็มวัย ก็ต้องมีมาตรการในการป้องกันโดยการประชาสัมพันธ์และให้ความรู้แก่ประชาชนให้เกิดความตระหนักในการป้องกันยุงกัด และการกำจัดยุงลายโดยการพ่นหมอกควันทั้งในพื้นที่เสี่ยงและพื้นที่เกิดโรค เพื่อลดการแพร่ระบาดของโรค ซึ่งต้องอาศัยความร่วมมือจากผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจหลักของการพ่นหมอกควันที่ถูกต้องเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมโรคไข้เลือดออกที่เกิดขึ้นในพื้นที่ และรวมถึงทุกองค์กร ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน เจ้าหน้าที่สาธารณสุข อาสาสมัครสาธารณสุข และประชาชนในพื้นที่ ชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขตำบลเขาปูน จึงได้จัดทำโครงการ เฝ้าระวังป้องกันและควบคุมโรคไข้เลือดออก ตำบลเขาปูน อำเภอห้วยยอด จังหวัดตรัง ปีงบประมาณ 2566 ขึ้น เพื่อเตรียมพร้อม และลดภาวะเสี่ยงการติดเชื้อโรคและลดอัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกของประชาชนในตำบลเขาปูน

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อสร้างความตระหนัก ในการทำลายแหล่งเพาะพันธ์ลูกน้ำยุงลายในชุมชนได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ
2. เพื่อให้คณะทำงานทำงานได้เต็มศักยภาพในการป้องกันและควบคมโรคได้ทันท่วงที
3. เพื่อป้องกันและควบคุมการเกิดการระบาดของโรคไข้เลือดออกในตำบลเขาปูน

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมรณรงค์ประชาสัมพันธ์และทำลายแหล่งเพาะพันธ์ลูกน้ำยุงลาย
2. กิจกรรมเชิงรุกในครัวเรือน/บุคคลที่มีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อของโรคไข้เลือดออก โดยการทำลายพาหะของโรคโดยทันที
3. กิจกรรมเชิงรุกในชุมชนโดยการพ่นหมอกควัน เพื่อทำลายยุงตัวแก่ที่เป็นพาหะนำของโรคไข้เลือดออก และเพื่อการควบคุมการระบาดของโรคได้ทันท่วงที

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1.อัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกในพื้นที่ตำบลเขาปูนลดลง 2.คณะทำงานได้ทำงานอย่างทันท่วงที่ในการดำเนินการพ่นหมอกควันควบคุมโรคไข้เสือดออกได้อย่างมี ประสิทธิภาพ 3.ครัวเรือนที่พบผู้ป่วยและพื้นที่ที่มีความเสี่ยงได้รับการดำเนินการพ่นหมอกควันตามมาตรฐานการ ควบคุมโรค ไช้เลือดออก ทำให้อัตราป่วยด้วยโรคใช้เลือดออกในพื้นที่ตำบลเขาปูนลดลง

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น