กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการส่งเสริมสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยตำบลลิปะสะโง จังหวัดปัตตานี" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลลิปะสะโง อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ลิปะสะโง ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการส่งเสริมสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยตำบลลิปะสะโง

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการส่งเสริมสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยตำบลลิปะสะโง " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลลิปะสะโง อำเภอหนองจิก จังหวัดปัตตานี รหัสโครงการ 67-L3071-2-1 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 กุมภาพันธ์ 2567 - 30 กันยายน 2567 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 26,929.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ลิปะสะโง เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

การแพทย์แผนไทยเป็นศาสตร์ทางการแพทย์แขนงหนึ่งที่เป็นลักษณะแนวสุขภาพแบบองค์รวม โดยองค์ความรู้ที่ใช้จะเป็นองค์ความรู้ที่สั่งสมกันมาแต่ในอดีตบวกกับการศึกษาวิจัยเพิ่มเติมในปัจจุบัน หรือที่เราได้ยินว่า การแพทย์แผนไทยประยุกต์ เพื่อมาดูแลสุขภาพ โดยส่วนใหญ่แล้วศาสตร์การแพทย์แผนไทยใช้ในการสร้างเสริมสุขภาพ ป้องกันโรค หรือการฟื้นฟูโดยการรักษาโรคด้วยสมุนไพร การออกกำลังกายด้วยกายบริหารฤๅษีดัดตน การนวด การอบ การประคบด้วยสมุนไพรเพื่อช่วยให้คนในชุมชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี ในสภาพแวดล้อมที่ถูกสุขลักษณะ มีความปลอดภัยและเอื้ออาทรกัน จึงควรส่งเสริมให้มีการปลูกพืชสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อให้เกิดประโยชน์สูงสุดต่อสุขภาพโดยอาศัยการนำเอาองค์ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทย การแพทย์พื้นบ้าน และการแพทย์ทางเลือกรวมถึงการนำเอาธรรมชาติรอบตัวมาใช้เพื่อส่งเสริมสุขภาพ อีกทั้งเป็นส่วนประกอบของสารอาหารและสรรพคุณทางยาในพืช ผัก ต่างๆ เราสามารถรู้ได้จากการศึกษาวิจัยทางเภสัชโภชนาเกี่ยวกับสรรพคุณของพืชผัก และเมื่อนำไปใช้แล้วจะไม่เป็นอันตรายต่อผู้ใช้ด้วยสรรพคุณของพืชผักพื้นบ้านหลายชนิดจะช่วยบำรุงและฟื้นฟูสภาพแวดล้อม ทำให้ในชุมชมมีความเอื้ออาทรต่อกัน เกิดการสร้างสรรค์ มีความมั่นคงแข็งแรงขึ้น ในชุมชนจึงควรนำความเป็นวิทยาศาสตร์ของพืชผักพื้นบ้านมาส่งเสริมสุขภาพโดยรวมของชุมชนด้วย สมุนไพรกับขอบเขตของวิทยาศาสตร์เพื่อส่งเสริมสุขภาพชุมชน เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดต่อสุขภาพทางกายและจิตใจของคนในชุมชน จึงควรมีการส่งเสริมการปลูกพืชที่มีคุณค่าทางโภชนาการและสรรพคุณทางยาขึ้น เช่น ในบ้านก็มีการปลูกพืชผักสวนครัวพื้นบ้าน ไม้มงคลเอาไว้ หรือตามสถานที่ต่างๆ ในชุมชนก็ปลูกพืช ผัก ผลไม้ที่ใช้ประกอบอาหารได้ พืชที่รักษาสภาพแวดล้อมหรือพืชเศรษฐกิจที่สร้างรายได้ทั้งทางตรงและทางอ้อมให้กับชุมชน เพื่อให้ได้คุณค่าทางโภชนาการและทางสรรพคุณทางยาแก่สุขภาพร่างกายและจิตใจให้มากที่สุด ในชุมชนจึงควรส่งเสริมให้มีการใช้พืช ผัก และผลไม้ต่างๆ เพื่อประกอบอาหารอย่างถูกวิธี ส่งเสริมสุขภาพทางจิตใจด้วยการส่งเสริมให้มีการสกัดและใช้น้ำมันระเหยจากพืชสมุนไพรต่างๆ
ตำบลลิปะสะโงมีสมุนไพรพื้นบ้านจำนวนพอสมควร แต่ขาดการนำภูมิปัญญาด้านสมุนไพรเหล่านั้นมาใช้ประโยชน์ จึงมีการจัดทำโครงการนวัตกรรมสมุนไพรพื้นบ้านเพื่อให้ประชาชนในพื้นที่ได้เรียนรู้ถึงคุณค่าของสมุนไพรเพิ่มขึ้น และนำมาใช้ในชีวิตประจำวันให้มากขึ้นเพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และป้องกันโรคด้วยตัวเอง การใช้ภูมิปัญญาด้านสมุนไพรดูแลสุขภาพ เช่น การปลูกสมุนไพรกินเอง ถือเป็นการดูแลสุขภาพที่ยั่งยืน ลดปัญหาสารเคมีทางการเกษตรตกค้างในกระแสเลือดระดับอันตราย ที่อาจส่งผลต่อภาวะแทรกซ้อนต่างๆและโรคมะเร็งอื่นๆ ได้ในอนาคต ดังนั้นทางอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านลิปะสะโงจึงได้จัดโครงการนี้ขึ้น เพื่อส่งเสริมการปลูกสมุนไพร การปรับประยุกต์ใช้สมุนไพรในด้านอาหารพื้นบ้านและแพทย์แผนไทย การฝึกทักษะการปรุง การใช้ตำรับอาหารพื้นบ้านที่เป็นยา อาหารเพื่อการส่งเสริมสุขภาพ รวมไปถึงการพัฒนาสูตรอาหารที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุและเพิ่มทางเลือกในการรักษาสุขภาพของประชาชนในการจัดการสุขภาพตนเองได้อย่างเหมาะสมในระดับเบื้องต้นได้

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. ร้อยละของประชาชนในชุมชนมีความรู้และเห็นคุณค่าของพืชสมุนไพรพื้นบ้าน
2. 2. ร้อยละของประชาชนใช้สมุนไพรไทยในด้านอาหารพื้นบ้านเพื่อการรักษาเบื้องต้น

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมที่ 1 กิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับประโยชน์ของสมุนไพรพื้นบ้าน
2. กิจกรรมที่ 2 จัดตั้งคลีนิกชมรมการแพทย์แผนไทย และรั้วสมุนไพร
3. แลกเปลี่ยนเรียนรู้เกี่ยวกับสมุนไพรพื้นบ้าน
4. จัดตั้งคลีนิกชมรมการแพทย์แผนไทยและรั้วสมุนไพรในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลิปะสะโง

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายมีความรู้ความเข้าใจและสามารถนำสมุนไพรไปใช้ได้อย่างถูกต้อง
2. เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายและประชาชนสามารถเข้าถึงการดูแลรักษาสุขภาพด้วยศาสตร์การแพทย์แผนไทยเบื้องต้นได้

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น