กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการคัดกรอง ค้นหาผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ปี 2568 จังหวัดสตูล" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนหลักประกันสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการคัดกรอง ค้นหาผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ปี 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการคัดกรอง ค้นหาผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ปี 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลท่าเรือ อำเภอท่าแพ จังหวัดสตูล รหัสโครงการ ระยะเวลาการดำเนินงาน 30 มกราคม 2568 - 31 กรกฎาคม 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 10,710.00 บาท จาก กองทุนหลักประกันสุขภาพองค์การบริหารส่วนตำบลท่าเรือ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข เผยสถานการณ์โรคไวรัสตับอักเสบบีทั่วโลก พบผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังทั่วโลก กว่า 257 ล้านคน ส่วนสถานการณ์ในประเทศไทย พบผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ประมาณ 2.2-3 ล้านคน โดยการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี (Hepatitis B virus : HBV) ส่งผลต่อการเจ็บป่วย เช่น มะเร็งตับ พบในเพศชาย (33.4 ต่อแสนประชากร) และพบในเพศหญิง (12.3 ต่อแสนประชากร) มีช่องทางการติดเชื้อ คือ ทางเลือด เพศสัมพันธ์ และการถ่ายทอดเชื้อจากแม่สู่ลูก ซึ่งเป็นเชื้อไวรัสที่อันตราย หากได้รับเชื้อแล้วไม่เข้าสู่กระบวนการรักษา มีโอกาสเป็นตับอักเสบเรื้อรัง ตับวาย ตับแข็ง และมะเร็งตับได้ทั้งนี้ โรคไวรัสตับอักเสบบี สามารถป้องกันได้ด้วยการฉีดวัคซีนป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบบี และรักษาได้ด้วยการรับประทานยาต้านไวรัส เพื่อควบคุมปริมาณไวรัสในร่างกาย ลดภาวะการเกิดพังผืดของตับ ชะลอการเกิดตับแข็ง และลดการเกิดมะเร็งตับ แต่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ ดังนั้น กรมควบคุมโรค จึงเร่งส่งเสริมให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจและตระหนักถึงความสำคัญของโรคไวรัสตับอักสบบี สามารถประเมินความเสี่ยงของตนเองและคนรอบข้าง หากมีพฤติกรรมเสี่ยงให้เข้ารับบริการตรวจคัดกรองและการรักษาโรคไวรัสตับอักเสบบีโดยเร็ว สถานการณ์โรคไวรัสตับอักเสบซีในอดีต ปี พ.ศ.2550 มีรายงานผู้ป่วยรวม 1,140 ราย (ร้อยละ 11.42 ของผู้ป่วยตับอักเสบรวม) อัตราป่วย 1.81 ต่อประชากรแสนคน ไม่มีผู้เสียชีวิตพบผู้ป่วยเพศชายมากกว่าเพศหญิง เพศชาย 726 ราย เพศหญิง 414 ราย อัตราส่วนเพศชายต่อเพศหญิง เท่ากับ 1.7 : 1 กลุ่มอายุที่พบสูงสุด คือกลุ่มอายุ 45 - 54 ปี รองลงมา คือ กลุ่มอายุ 55 - 64 ปี และ 35 - 44 ปี อัตราป่วย 4.26, 3.43 และ 2.55 ต่อประชากรแสนคน ตามลำดับ พบผู้ป่วยใหม่ในทุกเดือนโดยพบสูงสุดในเดือน ตุลาคมจำนวนผู้ป่วย เท่ากับ 130 ราย และต่ำสุดในเดือน ธันวาคม และ สิงหาคม เท่ากับ 77 ราย โดยในปี พ.ศ.2550 พบผู้ป่วยใหม่สูงกว่าค่ามัธยฐานย้อนหลัง 5 ปีในทุกเดือนในบรรดาโรคร้ายที่คุกคามร่างกายเราได้ อย่างเงียบเชียบ ไวรัสตับอักเสบซีถือเป็นโรคที่น่าเป็นห่วงมากที่สุดโรคหนึ่งทั้งนี้เพราะในบรรดาโรคไวรัสตับอักเสบซึ่งเกิดจากการติดเชื้อไวรัสที่มีอยู่ ถึง 5 ชนิด คือ A, B, C, D และ Eไวรัสที่พบมากที่สุดคือไวรัสตับอักเสบชนิดซี เพราะสามารถเป็นเรื้อรังได้บ่อย ไม่ติดต่อทางอาหาร และผู้ป่วยมักไม่ทราบว่าตัวเองติดเชื้อ ที่ร้ายกว่านั้นคือ ไวรัสตับอักเสบซี เป็นอีกสาเหตุสำคัญของมะเร็งตับ ไวรัสตับอักเสบซี ถูกค้นพบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2532 เป็นไวรัสตับอักเสบชนิดหนึ่งที่ทำให้เกิดการอักเสบในตับ สามารถทำให้เกิดการตับอักเสบทั้งชนิดเฉียบพลันและเรื้อรังตลอดจนตับแข็งและมะเร็งตับ ความรุนแรงของไวรัสชนิดนี้คือ เป็นตับอักเสบเรื้อรังมากกว่าชนิดอื่น และยังไม่มีวัคซีนป้องกันการติดเชื้อ ทำได้ก็เพียงการให้ยาลดไวรัสและป้องกันการเกิดมะเร็งตับเท่านั้น ทั้งนี้ หากประชาชนมีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการติดเชื้อโรคไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซี ให้เข้ารับการคัดกรองและเข้าสู่ระบบริการรักษาโดยเร็ว เพื่อป้องกันการติดเชื้อโรคไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซี ภาวะตับแข็ง และโรคมะเร็งตับ เพื่อนำไปสู่การกำจัดโรคไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซีให้หมดไปภายในปี 2573 และเป้าหมายของกระทรวงสาธารณสุขให้ประชาชนกลุ่มเสี่ยงอายุ 32 ปีขึ้นไป ต้องได้รับการตรวจคัดกรองการติดเชื้อโรคไวรัสตับอักเสบบีและไวรัสตับอักเสบซี จำนวน 1 ครั้ง สถานการณ์ของโรคตับอักเสบทั่วโลก จากข้อมูลขององค์การอนามัยโลก พบผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีเรื้อรังประมาณ ๒๕๗ ล้านคน และผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซีเรื้อรังประมาณ ๗๑ ล้านคน สถานการณ์ในประเทศไทย พบผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี ประมาณ ๒.๒-๓ ล้านคน และผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี ประมาณ ๘ แสนคน พบมากในผู้ที่มีอายุ ๓๐ ปีขึ้นไป และพบอัตราการเสียชีวิตมีแนวโน้มเพิ่มสูงขึ้น โรคไวรัสตับอักเสบ บี และซี สามารถติดต่อผ่านทางเลือดและสารคัดหลั่ง การใช้เข็มฉีดยาร่วมกัน การมีเพศสัมพันธ์โดยไม่สวมถุงยางอนามัย สำหรับโรคไวรัสตับอักเสบบี สามารถติดต่อจากแม่สู่ลูกได้ ทั้งนี้ โรคไวรัสตับอักเสบบี มีวัคซีนในการป้องกัน หากมีพฤติกรรมเสี่ยงให้รีบไปตรวจคัดกรองโดยเร็ว สำหรับหญิงตั้งครรภ์ ควรรีบมาฝากครรภ์ และรับการตรวจหาโรคไวรัสตับอักเสบบี เพื่อลดการถ่ายทอดเชื้อจากแม่สู่ลูกได้อย่างมีประสิทธิภาพ ปัจจุบันได้มีการใช้วัคซีนเพื่อสร้างเสริมภูมิคุ้มกันในเด็กแรกเกิดทุกคน จำนวน 4 เข็ม ที่อายุ 0 ,2,4,6 เดือนทารกที่เกิดจากแม่ที่ติดเชื้อต้องได้รับภูมิคุ้มกันสำเร็จรูป (HBIG) ทันทีหลังคลอดและวัคซีนเพิ่มอีก 1 เข็ม ที่อายุ 1 เดือน เพื่อป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบบี แต่สำหรับประชาชนที่เกิดก่อนปี ๒๕๓5 ควรตรวจหาภูมิคุ้มกันโรคไวรัสตับอักเสบบี หากไม่มีภูมิคุ้มกัน แนะนำให้ฉีดวัคซีนป้องกันโรคไวรัสตับอักเสบบี ให้ครบชุด จำนวน ๓ เข็ม ที่ 0 , 1 ,6 เดือน ซึ่งจะป้องกันไวรัสตับอักเสบบี และลดจำนวนผู้ติดเชื้อรายใหม่ได้ สำหรับกลุ่มเสี่ยงที่ต้องได้รับการตรวจ คือ ประชาชนที่เกิดก่อนปี พ.ศ.2535 ตรวจคัดกรองซ้ำทุก 1 ปี สำหรับ 5 กลุ่มเสี่ยง 1.ผู้ติดเชื้อ HIV 2.ผู้ใช้ยาเสพติดด้วยวิธีฉีด 3.กลุ่มชายมีเพสสัมพันธ์กับชาย 4.บุคลากรสาธารณสุข 5. ผู้ต้องขัง ส่วนโรคไวรัสตับอักเสบซี ไม่มีวัคซีนในการป้องกัน แต่สามารถรักษาให้หายขาดได้ด้วยการทานยาต้านไวรัสให้ครบ ๑๒ สัปดาห์ ผู้ที่มีพฤติกรรมเสี่ยง ควรเข้ารับบริการตรวจคัดกรองและรักษาโดยเร็ว จากการดำเนินงานคัดกรองค้นหากลุ่มติดเชื้อไวรัสตับอักเสบ บี และซี ในปีงบประมาณ 2567 นั้น มีประชาชนกลุ่มเป้าหมายยังให้ความสนใจ และให้ความสำคัญน้อยมาก และเนื่องจากวัสดุอุปกรณ์ทางการแพทย์ไม่เพียงพอ กลุ่มเป้าหมายทั้งหมด 1,010 คน มีผู้ได้รับการตรวจคัดกรอง จำนวน 45 คน คิดเป็นร้อยละ 4 ไม่พบผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบีและติดเชื้อไวรัสตับอักเสบซี แต่การคัดกรอง ค้นหายังต้องดำเนินกิจกรรมต่อไปเพื่อได้รับการรักษาที่รวดเร็ว         โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ให้ความสำคัญในการคัดกรองค้นหาผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี รายใหม่ เพื่อให้ประชาชนกลุ่มเป้าหมายรู้เท่าทันภาวะสุขภาพของตนเอง ได้รับการส่งเสริมความรู้ ในกลุ่มปกติ มีพฤติกรรมที่เหมาะสม สามารถป้องกันตนเอง ให้ห่างไกลจากโรคนี้ได้ ในกลุ่มป่วยสามารถดูแลตนเองป้องกันการแพร่เชื้อสู่ผู้อื่นได้ และได้รับการรักษาที่รวดเร็วส่งผลให้ลดความรุนแรงของโรคที่อาจพัฒนาไปเป็นโรคร้ายที่รุนแรงกว่าเดิมได้ เช่น ภาวะตับแข็ง และโรคมะเร็งตับ ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้จึงจัดทำโครงการคัดกรอง ค้นหาผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านแป-ระใต้ ปี 2568 ขึ้น เป้าหมายสูงสุด เพื่อให้ประชาชน มีสุขภาพที่ดี ปลอดภัย ห่างไกลจากโรคตับอักเสบบี และโรคตับอักเสบซี

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.เพื่อให้ประชาชน อายุ 32 ปีขึ้นไป ได้รับการคัดกรอง ค้นหา การติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี
2. เพื่อให้ผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี รายใหม่ ได้รับการส่งต่อพบแพทย์รวดเร็วที่สุด

กิจกรรม/การดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1.ประชาชน อายุ 32 ปีขึ้นไป ให้ความสนใจ เข้าร่วมกิจกรรมคัดกรอง ค้นหาผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี มากขึ้น และประชาชนกลุ่มเป้าหมาย รู้เท่าทันสุขภาพของตนเอง สามารถดูแล เฝ้าระวังสุขภาพของตนเองได้เหมาะสม
3.ผู้ติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี และไวรัสตับอักเสบซี รายใหม่ ได้รับการส่งต่อพบแพทย์ ทุกราย ส่งผลให้ได้รับการรักษาที่รวดเร็ว และสามารถลดความรุนแรงของโรคได้

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น