กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"โครงการมารดาสุขภาพดีลูกน้อยภูมิคุ้มกันแข็งแรง (นวดเต้านมมารดาหลังคลอด) ปี 2568 จังหวัดนราธิวาส" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลฆอเลาะ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ฆอเลาะ ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โครงการมารดาสุขภาพดีลูกน้อยภูมิคุ้มกันแข็งแรง (นวดเต้านมมารดาหลังคลอด) ปี 2568

บทคัดย่อ

โครงการ " โครงการมารดาสุขภาพดีลูกน้อยภูมิคุ้มกันแข็งแรง (นวดเต้านมมารดาหลังคลอด) ปี 2568 " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลฆอเลาะ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส รหัสโครงการ 68-l2519-1-7 ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 ตุลาคม 2567 - 30 กันยายน 2568 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 13,690.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.ฆอเลาะ เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

นมแม่ดีที่สุด “เพราะสุดยอดอาหารที่ครบถ้วนสมบูรณ์แบบที่สุดสำหรับทารก ซึ่งคุณแม่บางท่านก็อาจพบปัญหารน้ำนมน้อยจึงตองใช้วิธี “นวดเต้านม”เพื่อช่วยกระตุ้นการทำวานของท่อ เป็นวิธีที่ช่วยเพิ่มปริมาณน้ำนม โดยการกระตุ้นท่อน้ำนมในต่อมน้ำนม “นมแม่”มีคุณค่าทางโภชนาการสูงสุดและยังภูมิคุ้มกันโรคต่างๆ ได้อีกด้วย นมแม่มีความจำเป็นต่อทารกในช่วง 6 เดือนแรก มีมารดาจำนวนมากที่ยังเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ ต่อไปหลังจากพ้น 6 เดือนแรก ควบคู่กับการให้อาหารตามวัยแต่คุณแม่ให้นมบุตรคสรให้ความสำคัญกับคุณภาพของน้ำนมด้วยการทานอากหารที่มีประโยชน์ และครบถ้วน นอกจากนี้ยังมีประโยชน์ต่อมารดาทั้งด้านร่างกาย และด้านจิตใจ ช่วยลดการตกเลือดในระยะแรกหลังคลอด ลกความเสี่งของการเกิดมะเร็งเต้านม และมะเร็งรังไข่ รวมทั้งลดโอกาสเกิดภาวะซึมเศร้าหลังคลอดได้ ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในครอบครัวและประหยัดเวลาในการเตรียมนมผสม ช่วยรักษาสิ่งแวดล้อม และลดภาวะโลกร้อนจากขยะที่เกิดจากการใช้นมผสม นอกจากนี้ยังคำนึงถึงความเสี่ยงต่ออันตรายต่อทารกที่ช่วงอายุครรภ์ต่างๆ พัฒนาการของตัวอ่อนและการเจริญของทารกในครรภ์เกิดขึ้นอย่างต่อเนื่องจนเป็นทารกในครรภ์ที่สมบูรณ์ ทุกช่วงอายุครรภ์ล้วนมีความสำคัญ อาจส่งผลต่อความสมบูรณ์ในการทำหน้าที่ของอวัยวะต่างๆ ของทารกในครรภ์ได้ นอกจากนี้อาจส่งผลกระทบถึงทารกภายหลังคลอดแล้ว ตลอดจนทำให้ทารกในครรภ์ผ่านการสัมผัสยาซึ่งยาบางอย่างกระตุ้นภูมิต้านทานและอาจส่งผลให้เกิดการแพ้ยาในภายหน้าแม้ตนเองพึ่งได้รับยาเป้นครั้งแรก ด้วยเหตุนี้จึงมีคำแนะนำให้หลีกเลี่ยงหรือห้ามใช้ยาบ้างชนิดตลอดช่วงอายุครรภ์หรืออาจเจาะจงเฉพาะบางช่วงของอายุครรภ์เท่านั้น มียาหลายอย่างที่ผ่านรกได้ซึ้งบางอย่างอาจเป็นอันตรายต่อทารกในครรภ์ ดังนั้นช่วงตั้งครรภ์ควรหลีกเลี่ยงการใช้ยาไม่ว่าชนิดใดแม้จะเป็นยาที่ถือว่าหญิงตั้งครรภ์ใช้ได้ก็ตาม ให้พึ่งระลึกไว้เสมอว่าไม่มียาใดที่ปลอดภัย 100% สำหรับมารดาตั้งครรภ์ ด้วยเหตุจึงควรใช้เฉพาะกรณีที่มีความจำเป็นเมื่อประเมินแล้วว่าประโยชน์ที่ได้รับจากการใช้ยามีสูงกว่าความเสี่ยงที่จะเกิดผลเสียต่อทารกในครรภ์อย่างมาก เช่น ยาต้านฮีสตามีน ซึ่งเป็นยาที่ใช้ลดน้ำมูก (เฉพาะยาบางตัว) รักษาโรคภูมิแพ้ ยาที่หญิงตั้งครรภ์สามารถใช้ได้หากจำเป็น ได้แก่ คลอร์เฟนิรามีน (choorpheniramine) ไดเฟรไฮดรามีน (diphenhydramine) ยานี้มีฤทธิ์บรรเทาอาการไอและบรรเทาอาการคลื่นไส้ - อาเจียนด้วย ทั้งนี้ให้ระวังหากใช้ในขนาดสูงจะมีฤทธิ์ทำให้มดลูกบีบตัวและยาผ่านรกได้ ส่วนยาอื่น เช่น ลอราทาดีน (loratadine) ควรใช้อย่างระมัดระวังเนื่องจากข้อมูลการใช้ในหญิงมีครรภ์มีจำกัดแม้ข้อมูลจากสัตว์ทดลองจะคาดว่ามีความเสี่ยงต่ำที่จะส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์,เซทิริซีน (cetirizine) ควรหลีกเลี่ยงการใช้ในไตรมาสที่ 1 ส่วนไตรมาสอื่นควรใช้อย่างระมัดระวังเนื่องจากข้อมูลการใช้ในหญิงมีครรภ์มีจำกัดแม้ข้อมูลจากสัตว์ทดลองจะคาดว่ามีความเสี่ยงต่ำที่จะส่งผลกระทบต่อทารกในครรภ์, เฟกโซเฟนาดีน (fexofenadine) ควรหลีกเลี่ยงเนื่องจากข้อมูลการใช้ในหญิงมีครรภ์มีจำกัด โดยทั่วไปยาใช้ภายนอกเป็นยาที่หญิงมีครรภ์สามารถใช้ได้ เพื่องลดความเสี่ยงในหญิงตั้งครรภ์และหญิงให้นมบุตรใน 6 เดือนแรก หญิงมีครรภ์ควรให้ความสำคัญในการรักษาสุขภาพไม่ให้เจ็บป่วยเพื่องหลีกเลี่ยงการใช้ยา (ข้อมูลจาก: คณะเภสัชศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล .การใช้ยาในหญิงมีครรภ์.สืบค้น 25 มีนาคม 2568,จาก http://pharmacy.mahidol.ac.th จึงจัดกิจกรรมทำผลิตภัณฑ์ พิมเสนน้ำ เพื่อใช้ในการบรรเทาอาการหวัด คัดจมูก เบื่องต้น ซึ่งประกอบด้วย พิมเสน การบูร เมนทอล น้ำมันยูคาลิปตัส น้ำมันหอมระเหยกลิ่นพิกุล ดอกพิกุลแห้ง มีสรรพคุณ กระตุ้นการหายใจ แก้หวัด คัดจมูก บรรเทาอาการวิงเวียนศีรษะ บรรเทาพิษแมลงสัตว์กัดต่อย แก้ปวดเมื่อย เคล็ดขัดยอก จากข้อมูลดังกล่าว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางขุด ได้เห็นถึงความสำคัญในการใช้ยาของมารดาตั้งครรภ์และมารดาให้นมบุตร เพื่องลดการใช้ยาบางอย่าง เช่น ยาลดอาการเวียนศีรษะฯลฯ ดังนั้น จึงได้จัดทำโครงการมารดาสุขภาพดีลูกน้อยภูมิคุ้มกันแข็งแรง (นวดเต้านมมารดาหลังคลอด) ปี 2568 และจัดกิจกรรมต่างๆให้สอดคล้องกับสภาพความต้องการของประชาชนในตำบลฆอเลาะ โดยมุ่งหวังให้เกิดการมีส่วนร่วมของประชาชน และหน่วยงานภาครัฐ ทั้งนี้ได้มุ่งเน้นในด้านการส่งเสริมการใช้ยาสมุนไพรในชุมชน

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1. เพื่อส่งเสริมการใช้ความรู้การแพทย์แผนไทยในการส่งเสริมป้องกัน ดูแลรักษา ฟื้นฟูสุขภาพ
2. 2. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนการบริการด้านแพทย์แผนไทยด้านการผดุงครรภ์และสามารถพึ่งพาตนเองในการดูแลรักษาสุขภาพตนเองได้
3. 3. เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนลดการใช้ยาในมารดาตั้งครรภ์และมารดาให้นมบุตร

กิจกรรม/การดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. มารดาตั้งครรภ์และมารดาหลังคลอดได้รับความรู้ ความเข้าใจการนวดเต้านมด้วยตนเองที่ถูกต้องและปลอดภัย
2. มารดาตั้งครรภ์และมารดาหลังคลอดมีความรู้ มีทักษะในการนวดเต้านมด้วยตนเอง
3. ผู้ร่วมโครงการ สามารถนำความรู้ที่ได้มาปรุยุกต์ใช้ในการดูแลสุขภาพในชีวิตประจำวัน
4. มารดาตั้งครรภ์และมารดาหลังคลอดให้ความสำคัญในการรักษาสุขภาพไม่ให้เจ็บป่วย

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น