กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ในยุคสมัยที่คนเราเร่งรีบ รักความสะดวกสบาย หลายคนคงเคยชินกับการรับประทานอาหารกล่อง อาหารสำเร็จรูป เพราะสะดวก รวดเร็ว ประหยัด หาซื้อได้ง่าย โดยลืมคำนึงถึงสุขภาพ และด้วยสภาพเศรษฐกิจในปัจจุบันที่สินค้าอุปโภคบริโภคมีราคาแพงขึ้น ทำให้พ่อค้าแม่ขายต้องปรับตัวหาวิถีทางที่จะลดต้นทุน เพื่อให้ได้กำไรที่มากขึ้น อีกทั้งคนส่วนใหญ่ เน้น “อิ่ม-ถูก-เร็ว” ส่งผลให้อาหารประเภทข้าวกล่องแกงถุง กลายเป็นตัวเลือกอันดับต้นๆที่ผู้คนให้ความสนใจในชีวิตประจำวัน โดยละเลยอันตรายต่อสุขภาพที่แฝงมากับวัสดุที่ใช้บรรจุอาหาร กล่องโฟม เป็นผลิตภัณฑ์ชนิดหนึ่งที่นิยมนำมาใช้บรรจุอาหารเมื่อนำมาใช้บรรจุอาหารร้อนและอาหารทอด น้ำมันจากอาหารจะเกิดปฏิกิริยากับโฟม ทำให้เกิดสารอันตรายปะปนออกมากับอาหาร สารเหล่านี้ ได้แก่ สารสไตรีน (styrene) และสารเบนซิน (benzene) สารสไตรีนที่เกิดขึ้นจะมีผลเสียต่อร่างกาย คือ ทำลายระบบฮอร์โมนในร่างกาย มีผลต่อระบบประสาท เม็ดเลือดแดง ตับและไต เมื่อถูกผิวหนังหรือเข้าตาหรือสูดดมเข้าไป ทำให้เยื่อเมือกเกิดการระคายเคือง มีอาการไอและหายใจลำบาก ปวดศีรษะ ง่วงซึม สำหรับสารเบนซิน จัดเป็นสารก่อมะเร็งซึ่งเป็นอันตรายต่อผู้สูดดมหรือรับประทานเข้าไป ในระยะแรกทำให้วิงเวียน คลื่นไส้หรือมีอาการปวดท้อง เนื่องจากกระเพาะถูกกัดกร่อน เวียนศีรษะ อาเจียน ง่วงนอน ชัก หัวใจเต้นแรงและอาจเสียชีวิตได้ การได้รับสารเบนซินเป็นเวลานานจะมีผลทำให้โลหิตจาง (Anemia) เนื่องจากสารเบนซินจะเข้าไปทำลายไขกระดูก ทำให้จำนวนเม็ดเลือดแดงลดลงและทำลายระบบภูมิคุ้มกันของร่างกาย ยังมีอาหารประเภทที่ใช้น้ำมันในการทอดและเป็นอาหารยอดนิยม ปัจจุบันคนไทยบริโภคน้ำมันสูงถึงประมาณ 1,000 ล้านลิตรต่อไป มีน้ำมันเหลือจากการทอดประมาณ 250-300 ล้านลิตรต่อปี และน้ำมันที่เหลือนี้เป็นต้นทางของ “น้ำมันทอดซ้ำ”แม้ในปัจจุบันคนไทยได้รับรู้ถึงพิษภัยของน้ำมันทอดซ้ำอย่างกว้างขวางแล้ว แต่ก็ยังไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้อย่างสิ้นเชิงเนื่องจากยังมีผู้ประกอบการบางรายนำน้ำมันที่ใช้แล้วกลับมาใช้ซ้ำอย่างไม่เหมาะสม อันตรายของน้ำมันทอดซ้ำ น้ำมันที่ได้รับความร้อนสูงซ้ำแล้วซ้ำอีกจะมีการเสื่อมสภาพเปลี่ยนเป็นสารประกอบที่เป็นอันตรายต่อร่างกายมนุษย์ เช่น สารโพลาร์ ก่อให้เกิดความดันโลหิตสูงและโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ สารโพลีไซคลิกอะโรมาติกไฮโดรคาร์บอน (ในควันที่เกิดจากน้ำมันทอดซ้ำ) ก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้ ทั้งนี้สารดังกล่าวจะมีปริมาณเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ ตามจำนวนครั้งที่มีการทอดซ้ำ ฉะนั้นผู้ปรุงอาหารควรหลีกเลี่ยงอันตรายจากน้ำมันทอดซ้ำ เช่น คาดผ้าปิดจมูกป้องกันไอระเหยของน้ำมัน ในครัวเรือนไม่ควรใช้น้ำมันทอดซ้ำเกิน 2 ครั้ง ส่วนผู้ประกอบการควรเปลี่ยนน้ำมันให้บ่อยขึ้น ไม่ใช้ความร้อนสูงเกินไปในการทอด และหยุดให้ความร้อนทันทีหลังทอดอาหารเสร็จ เป็นต้นซึ่งจำเป็นอย่างยิ่งที่ผู้บริโภคต้องตระหนักและดูแลสุขภาพของตนเอง โดยหยุดบริโภคอาหารจากร้านค้าที่ผู้ประกอบการใช้กล่องโฟมบรรจุอาหาร แล้วหันมาบริโภคอาหารที่บรรจุในภาชนะทดแทนโฟมที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ ซึ่งปัจจุบันได้มีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ที่ผลิตจากวัสดุธรรมชาติ เช่น ชานอ้อย เยื่อไผ่ มันสำปะหลัง ซึ่งทนต่อความร้อน ใช้กับอาหารที่มีไขมัน และอุ่นอาหารในไมโครเวฟได้ ย่อยสลายเร็วภายใน45 วันก็ย่อยสลายหมดแล้ว แตกต่างจากโฟมที่ต้องใช้เวลามากกว่า450ปี จึงจะย่อยสลายได้หมด หรือใช้ปิ่นโตใส่อาหาร ซึ่งอาจไม่สะดวกในการพกพาแต่สามารถล้างทำความสะอาดแล้วนำกลับมาใช้ซ้ำได้สำหรับพื้นที่ หมู่ที่ 1 บ้านควนไสน ตำบลกำแพงมีจำนวนประชากรจำนวนมากและเป็นพื้นที่กว้างขวาง รวมทั้งมีร้านจำหน่ายอาหารในชุมชนจำนวน 14 ร้าน มีทั้งร้านอาหารตามสั่ง และแผงลอย ที่อยู่ในชุมชน ส่วนใหญ่ยังใช้กล่องโฟมในการบรรจุอาหาร และขายอาหารประเภททอด จากปัญหาดังกล่าวข้างต้น อาสาสมัครสาธารณสุข หมู่ที่ 1 บ้านควนไสน จึงได้มีการรณรงค์ลด ละ เลิก การใช้กล่องโฟมและน้ำมันทอดซ้ำในชุมชน โดยมีการอบรมให้ความรู้เกี่ยวกับอันตรายจากการใช้กล่องโฟมและน้ำมันทอดซ้ำ แก่ร้านค้าในชุมชน แกนนำผู้บริโภคในชุมชน และแกนนำนักเรียนดำเนินการตรวจน้ำมันทอดซ้ำในร้านจำหน่ายอาหาร พร้อมทั้งให้คำแนะนำจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุขและมอบป้าย“ร้านค้าปลอดโฟมและน้ำมันทอดซ้ำ” แก่ร้านค้าที่ผ่านการตรวจประเมิน