กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"คุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขาภิบาลอาหารสะอาดปลอดภัยเพื่อสุขภาพที่ดีชีวิมีสุข จังหวัดตรัง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลหนองบัว อำเภอรัษฏา จังหวัดตรัง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.หนองบัว ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
คุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขาภิบาลอาหารสะอาดปลอดภัยเพื่อสุขภาพที่ดีชีวิมีสุข

บทคัดย่อ

โครงการ " คุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขาภิบาลอาหารสะอาดปลอดภัยเพื่อสุขภาพที่ดีชีวิมีสุข " ดำเนินการในพื้นที่ ตำบลหนองบัว อำเภอรัษฏา จังหวัดตรัง รหัสโครงการ ระยะเวลาการดำเนินงาน 1 ตุลาคม 2560 - 30 กันยายน 2561 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 15,265.00 บาท จาก กองทุนสุขภาพตำบล อบต.หนองบัว เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

อาหารเป็นหนึ่งในปัจจัยที่จำเป็นในการดำรงชีวิต มีความสำคับอย่างยิงต่อสุขภาพ การมีสุขภาพดีของประชาชนถือเป็นปัจจัยพื้นฐานที่สำคัญในการดำรงชีวิตและในการพัฒนาประเทศ ปัจจุบันพบการปนเปื้อนของอาหารจากสารที่ก่อให้เกิดอันตรายแก่ผู้บริโภค ซึ่งเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญ การบริโภคอาหารที่ไม่สะอาดเป็นสาเหตุที่สำคัญของการเกิดโรคภัยไข้เจ็บ ผู้ประกอบการบางรายไม่ให้ความสำคัญในขั้นตอนของการผลิตสินค้า อาหาร ในวางออกมาวางจำหน่ายแก่ผู้บริโภค ไม่ตระหนักถึงความปลอดภัยของผู้บริโภคจะเห็นได้ว่าปัจจุบันปัญหาด้านการคุ้มครองผู้บริโภคมีบทบาทและมีความสำคัญเป็นอย่างมาก การบริโภคอาหารเพื่อให้อาหารที่สะอาดปราศจากสารปนเปื้อน ปลอดภัย มีคุณค่าตามหลักโภชนาการจำเป็นจะต้องมีมาตรการดูแลควบคุมตรวจสอบคุณภาพความปลอดภัยของอาหารในทุกกระบวนการ เพื่อให้ประชาชนได้บริโภคอาหารที่สะอาดถูกสุขลักษณะ สถานการณ์แนวโน้มสุขภาพของประชาชนในสังคมปัจจุบันมีความเสี่ยงมากขึ้น จากการเปลี่ยนแปลงของประชาชนและสิ่งแวดล้องส่งผลให้พฤติกรรมการบริโภคอาหารของคนไทยในปัจจุบันไม่ถูกต้อง ทำให้เสี่ยงต่อการเกิดโรคจากการบริโภคอาหารและอาจเป็นสาเหตุนำไปสู่การเกิดโรคเรื่้อรังต่างๆค่านิยมของการบริโภคอาหารของคนไทยเปลี่ยนไป ปัจจุบันเน้นอาหารปรุงสำเร็จรูปพร้อมรับประทาน อาหารตามสั่ง อาหารฟาสต์ฟู้ด เป็นต้น ซึ่งผู้บริโภคคำนึงถึงความสะดวก รวดเร็ว แต่ไม่คำนึงถึงภัยอันตรายที่เกิดจากสารปนเปื้อนในอาหารเหล่านี้ อาหารที่ได้รับความนิยมมากสุดในตอนนี้คือ อาหารประเภททอด จนผลิตภัณฑ์อาหารทอดต่างๆ กลายเป็นอาหารขายดี ทั้งในระดับชุมชนจนถึงห้างสรรพสินค้าขนาดใหญ่ มีการใช้น้ำมันทอดอาหารทั้งที่ทำจากสัตว์และพืช โดยเฉพาะน้ำมันพืชที่แต่ละปีประเทศไทยบริโภคถึงปีละ 800,000 ตัน ซึ่งข้อเท็จจริงพบว่า ผู้ประกอบการร้านอาหารทอดจะใช้น้ำมันในการทอดซ้ำหลายครั้ง จนลักษณะทางกายภาพของน้ำมันหรือคุณลักษณะของอาหารเสียไปจึงมีการเปลี่ยนน้ำมันใหม่ หรือเติมน้ำมันใหม่ผสมลงไปทอดอาหารซ้ำๆต่อไป การเสื่อมสภาพของน้ำมันจากการทอดเกิดสารประกอบที่เป็นอันตรายต่อร่างกาย คือ "สารโพลาร์" ที่เป็นสาเหตุหนึ่งของโรคความดันโลหิตสูง โรคหลอดเลือดหัวใจตีบ และโรคมะเร็ง ซึ่งในน้ำมันสำหรับทอดอาหารกำหนดให้มีปริมาณสารโพลาร์ ไม่เกินร้อยละ 25 ของน้ำมันในการตรวจปริมาณสารโพลาร์ในน้ำมันจะช่วยให้ผู้ประกอบการร้านอาหารทอด ทราบเวลาที่จะต้องเปลี่ยนน้ำมันของร้านตนเอง ที่ยังคงความปลอดภัยไว้ ในปี 2549 จนถึงปัจจุบันรัฐบาลได้มีนโยบายในการพัฒนาคุณภาพและมาตรฐานอาหารไทย ตลอดจนการดำเนินการพัฒนาด้านอนามัยสิ่งแวดล้อมและสุขาภิบาลอาหารที่เกี่ยวข้อง ดังนั้นจึงต้องมีการปรับปรุงและยกระดับมาตรฐานสุขาภิบาลอาหารสำหรับสถานที่ต่างๆ เช่น ตลาด ร้านอาหาร แผงลอยจำหน่ายอาหาร โรงอาหารในโรงเรียน เพื่อให้สถานที่ต่างๆได้มาตรฐานตามที่กำหนด อันจะทำให้ประชาชนมีความปลอดภัยจากการบริโภคอาหารเพิ่มขึ้น การดำเนินงานในเรื่องความปลอดภัยด้านอาหารทางกระทรวงสาธารณสุขดำเนินการโครงการอาหารปลอดภัย เพื่อดูแลมาตรฐานอาหารในประเทศไทยให้ได้มาตรฐานสากล เนื่องจากอาหารที่วางขายในท้องตลาด ปัจจุบันยังมีการปนเปื้อนของสารต้องห้าม อันอาจก่อให้เกิดโรคต่างมากมาย อาทิ โรคมะเร็ง โรคหัวใจ โรคความดันโลหิตสูง เป็นต้นซึ่งปัจจุบันได้มีมาตรการต่างๆ เพื่อตรวจสอบมาตรฐานอาหารที่จำหน่ายในท้องตลาด อาทิเช่น การตรวจสารปนเปื้อนในอาหารสดที่วางจำหน่ายในตลาด การตรวจสอบการปนเปื้อนของอัลฟลาทอกซิน และสารโพลาร์ในน้ำมันทอดซำ้ของแผงลอยจำหน่ายอาหารในหมู่บ้าน การตรวจสอบมาตรฐานร้านอาหารและแผงลอยจำหน่ายอาหารการตรวจสอบมาตรฐานสถานที่ผลิตอาหาร รวมถึงการสร้างเครือข่ายในการเฝ้าระวังความปลอดภัยด้านอาหารในภาคประชาชน เป็นต้น ซึ่งมาตรการที่ได้กล่าวมาข้างต้นได้ดำเนินการมาอย่างต่อเนื่องและมีการประเมินผลการดำเนินงานเป็นระยะ จากการสำรวจข้อมูลร้านอาหาร แผงลอยจำหน่ายอาหาร และร้านค้า แผงลอยที่มีการจำหน่ายอาหารประเภททอดในชุมชนตำบลหนองบัว พบว่ามีร้านอาหารขนาดใหญ่จำนวน 1 ร้าน แผงลอยจำหน่ายอาหาร จำนวน 4 ร้าน ที่มีการจำหน่ายอาหารมาเป็นระยะเวลานานตั้งแต่ 6 เดือนขึ้นไป ในส่วนของร้านค้าและแผงลอยที่มีการจำหน่ายอาหารประเภททอดนั้นมีทั้งหมด 15 ร้าน รวมไปถึงโรงเรียนในโรงเรียนทั้งหมด 4 โรง และศูนยพัฒนาเด็กเล็กจำนวน 1 แห่ง ดังนั้นทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัวเล็งเห็นปัญหาด้านสุขาภิบาลอาหารในชุมชน เพื่อความปลอดภัยในการบริโภคอาหารและลดความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคจากอาหารเป็นสื่อ จึงจำเป็นจะต้องมีการเฝ้าระวังห่วงโซ่อาหารของสถานประกอบการอาหารที่ได้กล่าวไว้แล้วในช้างต้น เพื่อให้สอดคล้องกับยุทธศาสตร์อาหารปลอดภัยของนโยบายกระทรวงสาธารณสุข และสร้างความร่วมมือของภาคประชาชน และการสร้างภาคีเครือข่ายในการพัฒนางานด้านอาหารปลอดภัยเพื่อให้ประชาชนได้บริโภคอาหารสะอาด รสชาติอร่อย ปราศจากสารอันตรายเจือปน ในอาหาร ดังคำที่ว่า "อาหารต้องสะอาด ปราศจากสารอันตรายเจือปน และมีคุณค่าครบถ้วน" เพื่อเป็นการยกระดับคุณภาพมาตรฐานร้านอาหาร แผงลอยจำหน่ายอาหาร และโรงอาหารในโรงเรียนให้ถูกสุขลักษณะและได้มาตรฐาน โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหนองบัวจึงได้จัดทำโครงการคุ้มครองผู้บริโภคด้านสุขาภิบาลอาหารสะอาด ปลอดภัย เพื่อสุขภาพที่ดีชีวีมีสุข นี้ขึ้น เพื่อเป็นการรณรงค์สถานประกอบการขายอาหารให้ได้คุณภาพมาตรฐาน เพื่อให้ผู้ประกอบการจำหน่ายอาหารมีความรู้ในด้านสุขาภิบาลอาหาร และตระหนักถึงความปลอดภัยจากบริโภคอาหารของผู้บริโภค

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. เพื่อส่งเสริมโภชนาการและอาหารสะอาดและปลอดภัยในโรงเรียน ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ร้านค้าร้านอาหารและแผงลอยจำหน่ายอาหารประเภททอดในชุมชน
2. เพื่อเป็นการเฝ้าระวังและตรวจสอบคุณภาพความปลอดภัยของอาหาร ร้านค้า ร้านอาหารและแผงลอยจำหน่ายอาหารภายในเขตพื้นที่เป้าหมายและเป็นการประกันคุณภาพของร้านอาหารตามเกณฑ์มาตรฐานกรมอนามัยเพื่อลดโอกาสเสี่ยงจากการบริโภคอาหารที่ไม่ปลอดภัย
3. เพื่อรณรงค์ส่งเสริมให้ผู้ประกอบการได้เล็งเห็นความสำคัญในการพัฒนามาตรฐานของสถานประกอบการและคุณภาพความปลอดภัยด้านอาหาร พร้อมกับการพัฒนาสถานประกอบการให้ถูกหลักสุขาภิบาล
4. เพื่อเพิ่มพูนองค์ความรู้และเพิ่มศักยภาพของผู้ประกอบการและผู้บริโภคให้ตระหนักและเฝ้าระวังตนเองจากการบริโภคอาหารที่ไม่ปลอดภัย
5. เพื่อส่งเสริมการพัฒนาร้านค้าและแผงลอยจำหน่ายอาหารในชุมชนเรื่องอาหารและความปลอดภัยจากการบริโภคอาหารประเภททอด และส่งเสริมพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ถูกต้องและปลอดภัย

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. ประเมินมาตรฐานร้านอาหาร และแผงลอยจำหน่ายอาหารตามเกณฑ์กรมอนามัยและเก็บตัวอย่างน้ำมันทอดซ้ำ จำนวน 25 ราย
2. รณรงค์ให้ความรู้เพื่อกระตุ้นให้ผู้บริโภคตระหนักถึงความปลอดภัยในการบริโภคอาหาร
3. สุ่มตรวจร้านอาหาร และแผงลอยจำหน่ายอาหารที่เข้าร่วมโครงการ
4. จัดประชุมคณะทำงานและผู้เกี่ยวข้องเพื่อวางแผนและชี้แจงโครงการ
5. อบรมให้ความรู้ด้านสุขาภิบาลอาหารแก่ผู้ประกอบการร้านค้า ร้านอาหาร แผงลอยจำหน่ายอาหาร ผู้ประกอบการจำหน่ายอาหารในโรงเรียน และศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1. ผู้ประกอบการร้านค้าร้านอาหารและแผงลอยจำหน่ายอาหารมีความรู้เกี่ยวกับสารปนเปื้อนในอาหารที่ก่อให้เกิดอันตรายต่อสุขภาพและมีความตระหนักถึงการพัฒนายกระดับมาตรฐานด้านสุขาภิบาลอาหารสถานประกอบการของตนให้ได้รับการรับรอบคุณภาพตามเกณฑ์มาตรฐานของกรมอนามัย
2. ประชาชนผู้บริโภครู้จักเลือกบริโภคอาหารที่สะอาด ปลอดภัย ถูกหลักโภชนาการเหมาะสมกับสภาวะสุขภาพ และมีความรู้เกี่ยวกับสารปนเปื้อนที่มีอันตรายในอาหารที่เป็นสาเหตุที่ก่อให้เกิดโรคต่างๆ
3. มีร้านอาหารและแผงลอยจำหน่ายอาหารในเขตพื้นที่ตำบลหนองบัวผ่านเกณฑ์มาตรฐาน Clean Food Good Taste ร้อยละ 80 ของพื้นที่
4. ประชาชนในเขตพื้นที่ตำบลหนองบัวได้บริโภคอาหารที่สะอาดปลอดภัยปราศจากสารเคมีและสารอันตรายเจือปน รวมไปถึงปลอดภัยจากสารโพลาร์ในน้ำมันทอดซ้ำ
5. เกิดการพัฒนากลไกระบบการคุ้มครองสุขภาพผู้บริโภคในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการบริโภคและการเฝ้าระวังปัญหาสุขภาพที่เกิดจากอาหารเป็นสื่อและอันตรายจากน้ำมันทอดซ้ำ

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น