กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

กิตติกรรมประกาศ

"ส่งเสริมป้องกันทัณตสุขภาพแลการอุดฟัน จังหวัดพัทลุง" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน ตำบลเขาชัยสน อำเภอเขาชัยสน จังหวัดพัทลุง

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ กองทุนสุขภาพตำบล อบต.เขาชัยสน ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
ส่งเสริมป้องกันทัณตสุขภาพแลการอุดฟัน

บทคัดย่อ

จากรายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศ ครั้งที่ 7 พ.ศ.2555 พบว่า เด็กอายุ 3 ปีซึ่งเป็นขวบปีแรกที่มีฟันน้ำนมครบ 20 ซี่ มีความชุกในการเกิดโรคฟันผุ ร้อยละ 51.8 มีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด(dmft) 2.7 ซี่/คน แม้จะเพิ่งมีฟันน้ำนมขึ้นครบ แต่ร้อยละ 3.2 ของเด็ก เริ่มมีประสบการณ์การสูญเสียฟันในช่องปากแล้ว นอกจากนี้พบว่า ในกลุ่มเด็กที่มีประสบการณ์โรคฟันผุนั้น เกือบทั้งหมดจะเป็นรอยโรคฟันผุที่ไม่ได้รับการรักษา คือ ร้อยละ 50.6 หรือเฉลี่ย 2.6 ซี่/คน อัตราการเกิดโรคฟันน้ำนมผุในเด็กเล็กนี้ พบสูงสุดในเขตภาคใต้ สำหรับจังหวัดพัทลุงนั้นมีความชุกของโรคฟันน้ำนมผุสูง ตั้งแต่ปี 2554-2558นั้นพบว่ามีร้อยละของฟันน้ำนมผุ เท่ากับ 65.97, 65.05, 60.73, 62.97และ 51.41ตามลำดับ และความชุกของโรคฟันน้ำนมผุ ในอำเภอเขาชัยสนนั้น พบว่า เด็กเล็กมีฟันน้ำนมผุ ร้อยละ 69.86, 60.68, 49.66, 53.92 และ 54.78 ตามลำดับ ซึ่งยังคงมีความชุกโรคฟันน้ำนมผุสูงกว่าระดับจังหวัดและระดับประเทศ         โรคฟันผุในเด็กเล็ก ถือเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญปัญหาหนึ่ง แต่มักเป็นปัญหาที่ถูกมองข้าม เนื่องจากเป็นโรคที่พบได้ในเด็กเกือบทุกคนและความรุนแรงไม่มากจนถึงแก่ชีวิต ส่งผลให้ผู้ปกครองขาดความตระหนักและไม่ให้ความสำคัญ โรคฟันผุถือเป็นโรคที่เกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน แต่มีปัจจัยหลักอยู่ 3 ปัจจัยด้วยกัน ปัจจัยแรก คือการได้รับเชื้อที่ก่อให้เกิดโรคฟันผุ พบว่าเด็กที่ฟันผุมีเชื้อMutan Streptocooci สูงกว่าเด็กโดยทั่วไป ปัจจัยที่สอง คือ การให้อาหารแก่เด็กไม่ถูกต้อง เช่น การให้นมหวานแก่เด็ก การรับประทานอาหารระหว่างมื้อ และปัจจัยที่สาม คือ การดูแลทำความสะอาดช่องปากของเด็กไม่ดี พบว่า เด็กที่ฟันไม่ผุ ส่วนมากแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ ต่างจากเด็กที่ฟันผุซึ่งแปรงฟันไม่สม่ำเสมอ แปรงน้อย หรือไม่แปรงเลย และเด็กที่พ่อแม่แปรงฟันให้จะมีฟันผุน้อยกว่าเด็กที่แปรงฟันด้วยตนเอง               ดังนั้นกลุ่มงานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลเขาชัยสน ได้เห็นความสำคัญของกิจกรรมที่สร้างเสริมพัฒนาการที่ดีของเด็กเล็ก เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและในเด็กอนุบาล แต่งบประมาณที่ได้รับการสนับสนุนจากสาธารณสุขไม่เพียงพอต่อจำนวนเป้าหมาย จึงได้ขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนหลักประกันสุขภาพ อบต.เขาชัยสน สำหรับการจัดทำโครงการส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพและการอุดฟันอย่างง่าย(SMART technique)กลุ่มอายุ3-5ขวบ อำเภอเขาชัยสน จ.พัทลุง ปี 2562

โครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) 1.เพื่อให้ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กได้มีกิจกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกวิธี (2) 2.เพื่อกระตุ้นให้เด็กเล็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กรักการดูแลทำความสะอาดช่องปาก (3) 3.เพื่อให้ครูผู้ดูแลเด็กเกิดความตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็ก (4) 4.เพื่อลดอัตราการเกิดโรคฟันผุในเด็กเล็ก

ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) กิจกรรมอุดฟันอย่างง่าย(SMART technique) และฟลูออไรด์

ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) ...

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

จากรายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศ ครั้งที่ 7 พ.ศ.2555 พบว่า เด็กอายุ 3 ปีซึ่งเป็นขวบปีแรกที่มีฟันน้ำนมครบ 20 ซี่ มีความชุกในการเกิดโรคฟันผุ ร้อยละ 51.8 มีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด(dmft) 2.7 ซี่/คน แม้จะเพิ่งมีฟันน้ำนมขึ้นครบ แต่ร้อยละ 3.2 ของเด็ก เริ่มมีประสบการณ์การสูญเสียฟันในช่องปากแล้ว นอกจากนี้พบว่า ในกลุ่มเด็กที่มีประสบการณ์โรคฟันผุนั้น เกือบทั้งหมดจะเป็นรอยโรคฟันผุที่ไม่ได้รับการรักษา คือ ร้อยละ 50.6 หรือเฉลี่ย 2.6 ซี่/คน อัตราการเกิดโรคฟันน้ำนมผุในเด็กเล็กนี้ พบสูงสุดในเขตภาคใต้ สำหรับจังหวัดพัทลุงนั้นมีความชุกของโรคฟันน้ำนมผุสูง ตั้งแต่ปี 2554-2558นั้นพบว่ามีร้อยละของฟันน้ำนมผุ เท่ากับ 65.97, 65.05, 60.73, 62.97และ 51.41ตามลำดับ และความชุกของโรคฟันน้ำนมผุ ในอำเภอเขาชัยสนนั้น พบว่า เด็กเล็กมีฟันน้ำนมผุ ร้อยละ 69.86, 60.68, 49.66, 53.92 และ 54.78 ตามลำดับ ซึ่งยังคงมีความชุกโรคฟันน้ำนมผุสูงกว่าระดับจังหวัดและระดับประเทศ โรคฟันผุในเด็กเล็ก ถือเป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญปัญหาหนึ่ง แต่มักเป็นปัญหาที่ถูกมองข้าม เนื่องจากเป็นโรคที่พบได้ในเด็กเกือบทุกคนและความรุนแรงไม่มากจนถึงแก่ชีวิต ส่งผลให้ผู้ปกครองขาดความตระหนักและไม่ให้ความสำคัญ โรคฟันผุถือเป็นโรคที่เกิดจากปัจจัยหลายอย่างร่วมกัน แต่มีปัจจัยหลักอยู่ 3 ปัจจัยด้วยกัน ปัจจัยแรก คือการได้รับเชื้อที่ก่อให้เกิดโรคฟันผุ พบว่าเด็กที่ฟันผุมีเชื้อMutan Streptocooci สูงกว่าเด็กโดยทั่วไป ปัจจัยที่สอง คือ การให้อาหารแก่เด็กไม่ถูกต้อง เช่น การให้นมหวานแก่เด็ก การรับประทานอาหารระหว่างมื้อ และปัจจัยที่สาม คือ การดูแลทำความสะอาดช่องปากของเด็กไม่ดี พบว่า เด็กที่ฟันไม่ผุ ส่วนมากแปรงฟันอย่างสม่ำเสมอ ต่างจากเด็กที่ฟันผุซึ่งแปรงฟันไม่สม่ำเสมอ แปรงน้อย หรือไม่แปรงเลย และเด็กที่พ่อแม่แปรงฟันให้จะมีฟันผุน้อยกว่าเด็กที่แปรงฟันด้วยตนเอง ดังนั้นกลุ่มงานทันตสาธารณสุข โรงพยาบาลเขาชัยสน ได้เห็นความสำคัญของกิจกรรมที่สร้างเสริมพัฒนาการที่ดีของเด็กเล็ก เพื่อให้เกิดการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กและในเด็กอนุบาล แต่งบประมาณที่ได้รับการสนับสนุนจากสาธารณสุขไม่เพียงพอต่อจำนวนเป้าหมาย จึงได้ขอรับการสนับสนุนงบประมาณจากกองทุนหลักประกันสุขภาพ อบต.เขาชัยสน สำหรับการจัดทำโครงการส่งเสริมป้องกันทันตสุขภาพและการอุดฟันอย่างง่าย(SMART technique)กลุ่มอายุ3-5ขวบ อำเภอเขาชัยสน จ.พัทลุง ปี 2562

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. 1.เพื่อให้ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กได้มีกิจกรรมการดูแลสุขภาพช่องปากที่ถูกวิธี
2. 2.เพื่อกระตุ้นให้เด็กเล็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กรักการดูแลทำความสะอาดช่องปาก
3. 3.เพื่อให้ครูผู้ดูแลเด็กเกิดความตระหนักในการดูแลสุขภาพช่องปากของเด็ก
4. 4.เพื่อลดอัตราการเกิดโรคฟันผุในเด็กเล็ก

กิจกรรม/การดำเนินงาน

1. กิจกรรมอุดฟันอย่างง่าย(SMART technique) และฟลูออไรด์

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

เด็กมีสภาวะช่องปากที่ดี เด็กในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กมีพฤติกรรมการบริโภคอาหารที่เหมาะสมและสามารถดูแลสุขภาพช่องปากได้อย่างถูกต้อง

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น