โในช่วงหลายสิบปีที่ผ่านมาของการพัฒนาประเทศไทย การดำเนินชีวิตของคนในสังคมได้เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว ทั้งการดำเนินชีวิตประจำวัน สภาพการแข่งขันและสภาวะบีบคั้นทางเศรษฐกิจ ความสัมพันธ์ในครอบครัว ขนบธรรมเนียมวัฒนธรรม จารีตและประเพณีที่ปรับเปลี่ยนไป สภาวะความทันสมัย ความก้าวหน้าด้านเทคโนโลยี การติดต่อสื่อสารที่ครอบงำทุกคนให้เน้นวัตถุนิยม พ่อแม่หลายคนละทิ้งบุตรหลานไว้กับคนแก่เพื่อไปทำงาน สิ่งเหล่านี้ล้วนเป็นปัจจัยสำคัญต่อวิถีชีวิตของคนในสังคมไทยที่เปลี่ยนแปลงไป การเรียนรู้ของวัยรุ่นในยุคปัจจุบันจึงเป็นเพียงการลอกเลียนแบบพฤติกรรมผ่านเทคโนโลยีสื่อสารรูปแบบต่างๆ เช่น เฟสบุ๊ค โดยขาดการวิเคราะห์ พิจารณา ที่เท่าทันและเหมาะสม ซึ่งส่วนหนึ่งผู้ดูแลที่เป็นคนเฒ่าคนแก่ก็ไม่เท่าทันต่อความสมัยใหม่ เพราะเติบโตในวัฒนธรรมการสอนที่แตกต่างกัน ส่งผลให้พฤติกรรมทางเพศในกลุ่มวัยรุ่นวัยเรียน จำนวนมากยังไม่มีความรู้ความเข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างเพศ (gender) ที่เหมาะสมและขาดทักษะการหลีกเลี่ยงพฤติกรรมเสี่ยง โดยวัยรุ่นไม่ได้รับการจัดการเรียนรู้เพศศึกษาอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง การขาดความเข้าใจเรื่องการคุมกำเนิดที่ถูกวิธีและปลอดภัย ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ความรู้สึกของตนเองเมื่อต้องอยู่กับเพศตรงข้ามตามลำพัง ส่งผลให้มีเพศสัมพันธ์ไม่พร้อมและขาดการป้องกัน เด็กผู้หญิงหลายคนถูกล่อลวงไปข่มขืนและอนาจารทางเพศ เงื่อนไขดังกล่าวนำไปสู่การตั้งครรภ์ไม่พร้อมในกลุ่มวัยรุ่นวัยเรียนนับเป็นปัญหาที่ทวีความรุนแรงและส่งผลต่อสังคมไทยมากขึ้นเรื่อยๆ จากข้อมูลสถิติของ กรมอนามัย กระทรวงสาธารณสุข ในปี 2555 พบว่าอัตราการตั้งครรภ์ในแม่ที่มีอายุต่ำกว่า 20 ปี มีมากถึง 133,027 คน คิดเป็นร้อยละ 16.59 ที่สำคัญอายุต่ำกว่า 15 ปี มีจำนวน 3,707 คน หรือร้อยละ 0.46 ซึ่งมากกว่าเกณฑ์มาตรฐานขององค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ที่จะต้องไม่เกินร้อยละ10 ที่สำคัญยังส่งผลกระทบต่อปัญหาอัตราทารกแรกเกิดมีน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ 2,500 กรัม (2.5 กิโลกรัม)ที่พบมากถึงร้อยละ 8.7 ซึ่งมากกว่ามาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้จะต้องไม่เกินร้อยละ 7
ดังนั้นทางชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขหมู่ 2 ชุมชนบนควน ได้ตระหนักถึงปัญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้นในอนาคต จึงได้จัดทำโครงการวัยรุ่น วัยใส หยุดท้องก่อนวัยอันควร เพื่อให้แกนนำชุมชน อสม. และวัยรุ่นมีความเข้าใจในเรื่องเพศศึกษา และสามารถป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมได้เหมาะสม
ครงการนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อ (1) เพื่อให้กลุ่มวัยรุ่นมีทักษะชีวิต ทักษะในการป้องกันตัวเอง ทักษะการคิด การวิเคราะห์ ทักษะการต่อรอง ทักษะการปฏิเสธ และมีความมั่นใจในตัวเองในการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อม (2) กลุ่มวัยรุ่นและอสม. มีความรู้ความเข้าใจเรื่องอนามัยเจริญพันธ์ เพศศึกษา การคุมกำเนิดที่เหมาะสม การป้องกันโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ที่ถูกต้อง (3) ชุมชนมีส่วนร่วมในการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในกลุ่มวัยรุ่นตำบลเจ๊ะบิลัง
ผลการดำเนินงานที่สำคัญ ได้แก่ (1) จัดอบรมให้ความรู้การป้องกันและแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น 1.จัดกิจกรรมนันทนาการ การป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พร้อมในวัยรุ่น การรู้จักปฏิเสธเพื่อนต่างเพศ 2.จัดกิจกรรมแลกเปลี่ยนเรียนรู้ ระหว่างเด็กวัยรุ่นและอสม. เกี่ยวกับการป้องกันการตั้งครรภ์ไม่พ
ข้อเสนอแนะ ได้แก่ (1) ...