กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคเบาหวานเป็นโรคเรื้อรังที่พบจำนวนและความชุกของผู้ป่วยทั่วโลกมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากจำนวน 108 ล้านคนเป็น 422 ล้านคน และความชุกจาก 4.7% เป็น 8.5 % ตามลำดับ (1) สำหรับประเทศไทยในปี 2560 มีผู้ป่วยเบาหวานทั้งหมดจำนวน 4,4426,959 คน คิดเป็นความชุก 8.2 % (2)หากระดับน้ำตาลในเลือดสูง ก็จะผลทำให้เกิดอันตรายต่อระบบต่าง ๆในร่างกายโดยเฉพาะเส้นประสาทและเส้นเลือดซึ่งเป็นสาเหตุสำคัญของตาบอด ไตวาย หัวใจกำเริบ เส้นเลือดในสมองตีบและถูกตัดขา แต่สามารถรักษาโรคหรือชะลอได้ด้วย อาหาร การออกกำลังกาย การกินยา และการตรวจคัดกรอง/รักษาหากมีภาวะแทรกซ้อน (1)
สำหรับปี 2563 พบว่ามีผู้ป่วยโรคเบาหวานที่รับการรักษาจริงที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพประจำตำบลนาท่ามใต้ ทั้งหมด 61 คน แบ่งออกเป็นผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลในเลือดได้ดีหรือผู้ป่วยเบาหวานที่ไม่มีโรคร่วมที่มีค่าระดับน้ำตาลในเลือด HbA1C ครั้งสุดท้ายน้อยกว่าร้อยละ 7 หรือผู้ป่วยเบาหวานที่มีโรคร่วม ได้แก่โรคหัวใจขาดเลือด โรคหัวใจล้มเหลว โรคหลอดเลือดสมอง โรคไตเรื้อรังระยะที่ 4-5โรคลมชักและโรคลมชักชนิดต่อเนื่อง ที่มีค่าระดับน้ำตาลในเลือด HbA1Cครั้งสุดท้ายน้อยกว่าร้อยละ 8 (3)จำนวน 16 คน คิดเป็น 26.23 % เท่านั้น ซึ่งจากการสำรวจเพิ่มเติมร่วมกับอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านผ่านการสัมภาษณ์ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือดได้ไม่ดีเป็นรายบุคคลตามบ้านก็ยังพบว่ามมีปัญหาเกี่ยวกับ อาหารที่ไม่เหมาะสม เช่น กาแฟซองแบบปรุงสำเร็จรูป น้ำหวาน และ การออกกำลังกายที่ไม่สม่ำเสมอ อย่างน้อย 150 นาทีต่อสัปดาห์ เป็นต้น
หลังจากร่วมทำประชาคมแบบ priority settingด้วยวิธีไม่คิดน้ำหนักสัมพันธ์กับตัวแทนของชุมชน พบว่าปัญหาลำดับที่ 1 คือผู้ป่วยเบาหวานควบคุมน้ำตาลไม่ได้ หลังจากนั้นได้ให้ผู้เข้าร่วมประชาคมได้เสนอแนวทางการแก้ไขปัญหา ซึ่งได้รับข้อเสนอว่า ควรจัดโครงการเป็นการเข้าค่ายนอกสถานที่เพื่อปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองของผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลไม่ได้ เนื่องจากมีเป็นการกระตุ้นให้ผู้ป่วยอยากเข้าร่วมโครงการ จึงเป็นที่มาของการจัดทำโครงการนี้ เพื่อสร้างความรู้ความเข้าใจและตระหนักต่อวิธีการรักษาโรคเบาหวานทั้งด้านอาหาร การออกกำลังกาย การกินยา และการตรวจคัดกรอง/รักษาหากมีภาวะแทรกซ้อนที่อาจจะช่วยลดค่าระดับน้ำตาลสะสมในเลือดแก่ผู้ป่วยเบาหวานที่ควบคุมน้ำตาลไม่ได้ซึ่งช่วยตอบสนองตามความต้องการของชุมชน และสอดคล้องกับนโยบายระดับประเทศเกี่ยวกับตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้องกับโรคเบาหวานอีกด้วย