กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากการสำรวจสุขภาพประชาชนไทยฯครั้งที่5พ.ศ. 2557พบว่า สัดส่วนของผู้เป็นเบาหวานที่
ไม่ทราบว่าตนเองเป็นเบาหวาน เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 31.2 ในปี 2552 เป็นร้อยละ 43.1 ในปี 2557 และผู้ที่เป็นความดันโลหิตสูง ไม่ทราบว่าตนเองเป็นความดันโลหิตสูง จากร้อยละ 50.3 ในปี 2552 เป็นร้อยละ 44.7ในปี 2557 แสดงให้เห็นว่า ผู้ใหญ่ไทยที่เป็นเบาหวานและ/หรือความดันโลหิตสูงมากกว่าร้อยละ 40 ไม่ได้รับ การวินิจฉัยจากวิธีการคัดกรองที่ผ่านมา ดังนั้น แนวทางเวชปฏิบัติสำหรับโรคเบาหวาน พ.ศ.2560และแนวทาง การรักษาโรคความดันโลหิตสูงในเวชปฏิบัติทั่วไป พ.ศ. 2562 จึงได้กำหนดวิธีการคัดกรอง วินิจฉัย ขึ้นทะเบียนและ การรักษาเพื่อแก้ปัญหาดังกล่าว ซึ่งการคัดกรอง-วินิจฉัยและประเมินความเสี่ยงโรคหัวใจและหลอดเลือด ทำให้สามารถพบกลุ่มที่มีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดโรค กลุ่มสงสัยป่วยหรือกลุ่มป่วยแล้วแต่ยังไม่ได้รับการตรวจคัดกรองวินิจฉัยแต่แรก การดูแลกลุ่มเสี่ยง กลุ่มสงสัยป่วยดังกล่าว ทั้งที่มีและไม่มีอาการ โดยการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมและ วิถีชีวิตที่ไม่เหมาะสมอย่างเข้มข้น เพื่อลดปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูง สามารถป้องกันและยืดระยะเวลาการเป็นโรคออกไปได้ถึงร้อยละ 50 จึงเป็นวิธีการป้องกันการเกิดโรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูงที่ดีที่สุด
จากผลการตรวจคัดกรองความเสี่ยงโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในประชาชนกลุ่มเสี่ยงอายุ ๓๕ ปีขึ้นไป ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านอุเผะตำบลกรงปินัง จังหวัดยะลาตามนโยบายของสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติตั้งแต่เดือนตุลาคม ถึงเดือนธันวาคมพ.ศ. ๒๕63พบว่า เป้าหมายประชาชนอายุ 35 ปี ขึ้นไปที่ต้องได้รับการคัดกรองโรคเบาหวานมีจำนวน 1,942 คน ได้รับคัดกรอง 1,931 คน คิดเป็นร้อยละ 99.43มีผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวาน จำนวน 100 รายคิดเป็นร้อยละ 5.18 และมีผู้ที่เสี่ยงสูงหรือสงสัยป่วยเป็นโรคเบาหวาน จำนวน 8 ราย คิดเป็นร้อยละ 0.41 และเป้าหมายประชาชนอายุ 35 ปีขึ้นไป ที่ต้องได้รับการคัดกรองโรคความดันโลหิตสูง มีจำนวน 1,650 คน ได้รับคัดกรองจำนวน 1,636คนคิดเป็นร้อยละ 99.15 มีผู้ที่เสี่ยงต่อการเป็นโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 136 รายคิดเป็นร้อยละ 8.31 และมีผู้ที่เสี่ยงสูงหรือสงสัยป่วยเป็นโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 129 ราย คิดเป็นร้อยละ 7.89
จากสภาพปัญหาดังกล่าว จะเห็นได้ว่ากลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน และโรคความดันโลหิตสูงดังกล่าว ยังมีแนวโน้มของกลุ่มเสี่ยงเพิ่มขึ้นทุกปี ซึ่งในปี 2564 ไตรมาสแรกพบจำนวนกลุ่มเสี่ยงโรคเบาหวาน ลดลงจากปี 2563 ร้อยละ 1.46 โดยในปี 2564 มีกลุ่มเสี่ยงเบาหวาน 71 คน คิดเป็นร้อยละ 3.72 และพบกลุ่มสงสัยป่วยโรคเบาหวานลดลงจากปี 2563 ร้อยละ 0.25 โดยในปี 2564 มีกลุ่มสงสัยเบาหวาน 3 คน คิดเป็นร้อยละ 0.16ในส่วนของกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูงในไตรมาสแรกของปี 2564 มีจำนวนเพิ่มขึ้นจากปี 2563 ร้อยละ 2.56 โดยในปี 2563 มีกลุ่มเสี่ยงความดันโลหิตสูง 175 ราย คิดเป็นร้อยละ 10.87 แต่พบกลุ่มสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูง ลดลงจากปี 2563 ร้อยละ 2.86 โดยในปี 2564 มีกลุ่มสงสัยโรคความดันโลหิตสูง 81 คน คิดเป็นร้อยละ 5.03 และหากไม่ได้รับการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยง จะกลายเป็นกลุ่มป่วยโรคเรื้อรังรายใหม่ ในอนาคตได้ และหากไม่ได้รับการติดตามการวินิจฉัย ขึ้นทะเบียนและรักษาอย่างถูกต้องและต่อเนื่อง จะกลายเป็นกลุ่มป่วยโรคเรื้อรังที่มีภาวะแทรกซ้อนอันตราย ไม่ว่าจะเป็นโรคหลอดเลือดสมองตีบ แตก ตัน โรคอัมพฤกษ์ อัมพาต โรคหัวใจโรคไต ในอนาคตได้ ซึ่งจะส่งผลกระทบต่อสุขภาพของผู้ป่วย และสิ้นเปลืองงบประมาณค่าใช้จ่ายของประเทศในการรักษาพยาบาลโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านอุเผะตำบลกรงปินัง จังหวัดยะลา ได้ตระหนักถึงภาวะสุขภาพของประชาชนในกลุ่มดังกล่าวจึงได้จัดทำโครงการควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ป้องกันภาวะแทรกซ้อน รพ.สต.บ้านอุเผะ ปี ๒๕๖๔ ตลอดจนให้ความรู้การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงในครั้งนี้ขึ้นเพื่อให้ประชาชนได้รับการตรวจคัดกรองติดตามปรับเปลี่ยนพฤติกรรม (DPAC) ตามเกณฑ์มาตรฐาน การวินิจฉัยส่งเสริมความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงเพื่อให้สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมเสี่ยงและลดการเกิดโรคเรื้อรังเบาหวานความดันโลหิตสูงรายใหม่ และเพื่อให้กลุ่มเสี่ยง กลุ่มเสี่ยงสูงหรือสงสัยป่วยโรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูงที่ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมไม่สำเร็จ ได้เข้าสู่ระบบการวินิจฉัย ขึ้นทะเบียน และรักษาอย่างถูกต้องและต่อเนื่องต่อไป เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อนที่อันตรายดังกล่าว