กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

บุหรี่เป็นสาเหตุสำคัญของการเสียชีวิตและทุพพลภาพ บุหรี่เมื่อเกิดการเผาไหม้จะมีสารเคมีที่เป็นพิษเกิดขึ้นหลายชนิด ซึ่งเมื่อสูดดมเข้าสู่ร่างกายจะส่งผลเสียต่อสุขภาพมากมายและทำให้เกิดโรคต่างๆ อาทิเช่น โรคหลอดเลือดสมอง โรคมะเร็ง โรคถุงลมโป่งพองโรคหัวใจ เป็นต้น ปัจจุบันทั่วโลกพบผู้เสียชีวิตจากการสูบบุหรี่ประมาณปีละ 5 ล้านคน และอีกกว่า 6 แสนคน เสียชีวิตเพราะได้รับควันบุหรี่มือสอง มีข้อมูลจากกรมควบคุมโรคระบุว่า “การสูบบุหรี่ 1 มวน จะทำให้อายุสั้นลง 7 นาที และผู้ที่สูบบุหรี่เป็นประจำจะมีอายุขัยเฉลี่ยสั้นลงประมาณ 10-12 ปี
ข้อมูลการสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติในปี พ.ศ.2557 พบว่า ประชากรไทยอายุ 15 ปีขึ้นไป บริโภคยาสูบ 11.36 ล้านคน อัตราการบริโภคยาสูบของเพศชายเท่ากับ 40.5% เพศหญิงเท่ากับ 2.2% อัตราการบริโภคยาสูบในกลุ่มอายุ 15-24 ปี,25-59 ปี และ 60 ปีขึ้นไป เท่ากับร้อยละ 14.67,23.54 และ 16.63 ตามลำดับ ระยะเวลาที่สูบบุหรี่มวนแรกหลังตื่นนอนภายใน 30 นาที เป็นเกณฑ์ที่ใช้ในการวินิจฉัยเพื่อประเมินภาวะการติดนิโคติน ( Nicotine dependence ) ให้ผู้สูบบุหรี่ได้ และยังสามารถบอกถึงระดับความรุนแรงในการติดบุหรี่อีกด้วย เพื่อประโยชน์สำหรับบุคลากรทางการแพทย์ในการเลือกวิธีบำบัดรักษาเพื่อช่วยให้ผู้สูบบุหรี่สามารถเลิกสูบบุหรี่ได้ จากข้อมูลการสำรวจของสำนักงานสถิติแห่งชาติ พ.ศ.2557 พบว่า ผู้สูบบุหรี่มวนแรกภายใน 5 นาทีหลังตื่นนอน, 6-30 นาทีหลังตื่นนอน, 31-60 นาทีภายหลังตื่นนอน และมากกว่า 60 นาทีภายหลังตื่นนอน มีสัดส่วน 20.79%, 42.10%, 16.19% และ 20.92% ตามลำดับ
สถานการณ์การสูบบุหรี่ในเขตสุขภาพที่ 12 จากการสำรวจข้อมูลของสำนักงานสถิติแห่งชาติ ที่ได้ดำเนินการสำรวจพฤติกรรมการสูบบุหรี่และการดื่มสุราของประชากรไทยในปี พ.ศ. 2560 พบว่า มีอัตราของผู้ที่สูบบุหรี่อยู่ที่ ร้อยละ 23.90 ซึ่งเป็นอัตราการสูบบุหรี่ที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยในระดับประเทศที่ ร้อยละ 19.10 โดยพบว่าจังหวัดสตูล สงขลา พัทลุง และตรัง มีอัตราการสูบบุหรี่ที่ร้อยละ 26.90, 25.30, 24.30 และ 24.20 ตามลำดับ ซึ่งเป็นอัตราการสูบบุหรี่ที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยในระดับเขตสุขภาพ
จากข้อมูลการคัดกรองบุหรี่ในปีงบประมาณ 2563 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าข้าม พบว่าประชากรอายุ 15 ปีขึ้นไปที่ได้รับการคัดกรองบุหรี่ จำนวน 4,604 คน มีผู้สูบบุหรี่จำนวน 462 คน คิดเป็นร้อยละ 10.03 ทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าข้าม ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาการสูบบุหรี่ และความสำคัญของการรณรงค์ให้ประชาชนหันมาเลิกสูบบุหรี่ โดยใช้ภูมิปัญญาไทยและสมุนไพรไทยในการช่วยลดความอยากบุหรี่ จึงได้จัดทำโครงการคนท่าข้ามสดใส ลดภัยบุหรี่ เพื่อค้นหาผู้สูบบุหรี่และชักชวนเข้าร่วมคลินิกลด ละ เลิกบุหรี่เป็นผู้ที่อาศัยอยู่ในพื้นที่หมู่ที่ 1 - 8ตำบลท่าข้าม ซึ่งเป็นพื้นที่เขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่าข้าม โดยมีการจัดอบรมประชาชนทั่วไปที่สมัครใจเข้าร่วม และอาสาสมัครประจำหมู่บ้าน รวมทั้งสิ้นจำนวน 40 คน เพื่อส่งเสริมให้กลุ่มเป้าหมายดังกล่าวมีความรู้ความเข้าใจรู้เท่าทันอันตรายจากบุหรี่ สามารถลด ละ เลิกบุหรี่ได้ รวมถึงการได้รับบริการแพทย์แผนไทยโดยใช้ชาชงหญ้าดอกขาวและยาอมสมุนไพรหญ้าดอกขาว เพื่อให้เป็นชุมชนต้นแบบในการลด ละ เลิกบุหรี่