กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ตามที่ กรมพัฒนาการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก กระทรวงสาธารณสุข ได้มีนโยบายนำการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือกผสมผสาน เข้าสู่ระบบบริการของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล เพ่อให้บริการเชิงรุกแก่ประชาชนในชุมชนในกลุ่มเป้าหมายต่างๆ เช่น กลุ่มผู้ป่วยเรื้อรัง กลุ่มหญิงหลังคลอด กลุ่มผู้สูงอายุ กลุ่มผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บป่วยด้วยโรคระบบกล้ามเนื้อเรื้อรังในชุมชน ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มุ่งเน้นให้ประชาชนมีสุขภาพดีด้วยการแพทย์แผนไทยและการแพทย์ทางเลือก และมีนโยบายสนับสนุนให้โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลทุกแห่ง มีการใช้ยาสมุนไพรในหน่วยบริการร่วมกับการให้บริการแพทย์แผนไทย เช่น บริการนวด อบ ประคบสมุนไพร และฟื้นฟูสมรรถภาพผู้ป่วยโรคเรื้อรัง การดูแลมารดาหลังคลอด โดยบุคลากรแพทย์แผนไทยที่ผ่านการอบรมในหลักสูตรต่างๆ เพื่อลดการใช้ยาแผนปัจจุบัน และเป็นทางเลือกแก่ประชาชนในพื้นที่
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี มีหมู่บ้านในเขตรับผิดชอบ จำนวน 5 หมู่บ้าน ประชากรทั้งหมด จำนวน 4,391 ตน ประชากรส่วนใหญ่มีอาชีพทำสวน รับจ้าง จากสถิติการให้บริการในหน่วยบริการ พบว่า ประชาชนในพื้นที่ส่วนใหญ่เจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรัง อาทิเช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคไขมันในเส้นเลือด และโรคอัมพฤกษ์ อัมพาตหรือโรคหลอดเลือดสมอง เป็นต้น ซื้อทำให้เกิดภาวะเเทรกซ้อนต่างๆ ได้ง่าย ที่สำคัญทำให้ผู้ป่วยต้องรับประทานยาหลายชนิดในปริมาณที่มากในระยะเวลานานซึ่งจะส่งผลต่อการทำงานของดับและไตของผู้ป่วยได้
จากข้อมูลดังกล่าวจะเห็นว่า ปัญหาโรคเรื้อรังต่างๆ ข้างต้นล้วนเป็นโรคที่คุกคามต่อชีวิตและความเป็นอยู่ ส่งผลกระทบต่อผู้ป่วยและครอบครัวต้องใช้งบประมานสูง เพื่อเป็นค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษา พยาบาล การบำบัดรักษาด้วยศาตร์การเเพทย์แผนไทย เป็นการรักษาความเจ็บป่วยแบบองค์รวมเป็นทางเลือกในการดูแลส่งเสริมสุขภาพการป้องกันโรคการเฝ้าระวังโรค การรักษาพยาบาลและการฟื้นฟูสมรรถภาพ ที่ได้ผลในการรักษาทั้งทางด้านร่างกายและจิตใจควบคู่ไปกับการเเพทย์แผนปัจจุบันที่มีประสิทธิภาพ อีกทั้งเป็นการลดการใช้ยาแผนปัจจุบันที่มากเกินความจำเป็นในกลุ่มผู้ป่วยโรคเรื้อรัง อาทิ การนวดเพื่อบำบัดหรือการนวดเพื่อฟื้นฟูร่างการของผู้ป่วยโรคอัมพฤกษ์อัมพาตหรือโรคหลอดเลือดสมอง การฟื้นฟูโดยการนวดจะช่วยกระตุ้นการไหลเวียนของเลือดลมในร่างกาย ทำให้เกิดความผ่อนคลาย ช่วยยืดเหยียดกล้ามเนื้อและข้อลดหรือบรรเทาการยึดติดของข้อ ช่วยทำให้ผู้ป่วยสามารถทำกิจวัตรประจำวันเพื่อช่วยเหลือตนเองได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังมีกรรมวิธีการดูแลรักษากลุ่มอาการต่างๆ การดูแลบำรุงรักษาเท้าในกลุ่มผู้ป่วยโรคไตและโรคเบาหวานด้วยการแช่เท้าในน้ำสมุนไพร การพอกข้อหรือข้อเข่าที่มีภาวะอักเสบ บวม แดง ร้อนด้วยเครื่องยาพอกสูตรต่างๆ ในกลุ่มผู้ป่วยที่มีปัญหาเรื่องข้อหรือผู้ป่วยโรคข้อเข่าเสื่อม การอยู่ไฟในสตรีหลังคลอดด้วยการอบไอน้ำสมุนไพร การทับหม้อเกลือ การนั่งถ่าน และการอาบน้ำสมุนไพร เพื่อให้ร่างกายพ้นจากความเมื่อยล้า เพื่อการส่งเสริมดูแลสุขภาพแบบองค์กรรวม ซึ่งเป็นอีกทางหนึ่งในวิธีที่ใช้ในการดูแลรักษาสุขภาพที่มีประสิทธิภาพ เป็นการลดการใช้ยา รวมถึงการปรับภูมิทัศน์อาคารสถานที่ให้พร้อมและสะดวกต่อการให้บริการสุขภาพด้านการแพทย์แผนไทยของประชาชนที่มารับบริการ ตลอดจนการส่งเสริมและให้ความรู้ด้านการแพทย์แผนไทยให้ผู้รับบริการ
ในปี 2563-2564 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี มีผู้มารับบริการด้วยการแพทย์แผนไทยและยาสมุนไพร จำนวน 1,400 ครั้ง คิดเป็นร้อยละ 16.33 และมูลค่าการใช้ยาสมุนไพรในการรักษาพยาบาล จำนวน 43,099 บาท คิดเป็นร้อยละ 4.46 ซึ่งยังต่ำกว่าเป้าหมายของกระทรวงสาธารณสุข
จากเหตุผลข้างต้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการจัดการบริการสุขภาพด้านการแพทย์แผนไทยให้กับประชาชนผู้มารับบริการ จึงได้จัดทำโครงการส่งเสริมการแพทย์แผนไทยในชุมชน รพ.สต.บ้านฝาละมี ขึ้น