กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากรายงานของกระทรวงสาธารณสุข พบว่าโรคมะเร็งทุกชนิดเป็นสาเหตุการตายในอันดับต้นๆ และมีแนวโน้มที่เพิ่มขึ้น จากสถิติ พบว่าสาเหตุการป่วยด้วยมะเร็งเต้านมมีอัตรา 28.26 พบมากในสตรีอายุ 35 – 60 ปี รองลงมาคือมะเร็งปากมดลูก ซึ่งในประเทศไทยพบผู้ป่วยโรคมะเร็งปากมดลูกรายใหม่ประมาณปีละ 6,300 ราย พบมากที่สุดระหว่างอายุ 45 – 50 ปี ระยะที่พบส่วนใหญ่อยู่ในระยะลุกลาม อัตราการอยู่รอด 5 ปี ประมาณร้อยละ 60 จึงมีผู้ป่วยสะสมจำนวนมาก คาดประมาณว่าจะมีผู้ป่วยพบรายใหม่และผู้ป่วยเก่าที่ต้องติดตามทำการดูแลรักษาอยู่ไม่น้อยกว่า 60,000 คนทั่วประเทศ แต่อัตราการอยู่รอด 5 ปี วิธีการป้องกันที่สำคัญที่สุด ของมะเร็งทั้ง 2 ชนิด คือการค้นหาโรคตั้งแต่ยังไม่มีอาการ จะดีขึ้นถ้าพบในระยะเริ่มแรกเพื่อรับการรักษาก่อนจะลุกลาม และการป้องกันที่ดีที่สุด คือการค้นหาผู้ป่วยให้เร็วที่สุด จากผลการศึกษาของ International Agency for Research on Cancer (IARC/WHO) พบว่าถ้าการทำ Pap Smear 1 ครั้งทุกปี หรือ 1 ครั้งทุก 2 ปี หรือ 1 ครั้งทุก 3 ปี จะมีอัตราการเกิดโรคมะเร็งปากมดลูกลดลงร้อยละ 91 – 93 และการทำ Pap smear 1 ครั้งทุก 5 ปีจะลดลงร้อยละ 84 (โดยทำ Screen ในผู้หญิงอายุ 35 – 64 ปี) ดังนั้นการให้ความรู้ ให้ความเข้าใจที่ถูกต้อง การฝึกทักษะในการสังเกต การสร้างความตระหนักแก่ประชาชนกลุ่มสตรี เพื่อกระตุ้นให้เกิดการดูแลป้องกันตนเอง การตรวจคัดกรองค้นหาความผิดปกติในระยะแรก ทำให้สามารถได้รับการดูแลรักษาได้ตั้งแต่ระยะเริ่มแรก ลดอัตราป่วย และลดอัตราตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมได้
จากการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องของโรงพยาบาลส่งเริมสุขภาพตำบลบ้านโคกงู ตั้งแต่ปี 2558 –2563 ในกลุ่มสตรีอายุ 30-60 ปี ได้รับการตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปากมดลูก สะสม 5 ปี จำนวน 248 คน คิดเป็นร้อยละ 54.69 (ต่ำกว่าเกณฑ์ตัวชี้วัดสะสมมากกว่าร้อยละ 80) และสำหรับการคัดกรองโรคมะเร็งเต้านม กลุ่มสตรีอายุ 30-70 ปี ตั้งแต่ปี 2558-2563 ได้คัดกรองโรคมะเร็งเต้านม จำนวน 771 คน คิดเป็นร้อยละ 95.69 ซึ่งเป็นไปตามเป้าหมายที่วางไว้ แต่ก็จำเป็นจะต้องดำเนินการตรวจทุกปี เพื่อการรักษาที่รวดเร็ว หากพบความผิดปกติจึงจำเป็นจะต้องจัดกิจกรรมให้ความรู้ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ในกลุ่มเป้าหมายเพื่อเพิ่มความรู้ เพิ่มความตระหนัก และให้ความสำคัญในการตรวจคัดกรองฯในกลุ่มเป้าหมายให้มากขึ้นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งจะส่งผลทำให้ไม่พบอัตราป่วยและอัตราตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมหรือมีอัตราลดลง ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบางขุนทอง จึงได้จัดทำโครงการนี้ เพื่อส่งเสริมให้สตรีมีความรู้ความตระหนักถึงผลกระทบ และกระตุ้นให้สตรีตรวจคัดกรองโรคมะเร็งปากมดลูก