กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคเท้าช้าง (Lymphatic filariasis หรือ Elephantiasis)เป็นโรคที่เกิดจากหนอนพยาธิตัวกลม (Roundworm) ติดต่อโดยทีโดยแมลงเป็นพาหะ คือ ยุง ในประเทศไทยพบพยาธิโรคเท้าช้าง ๒ ชนิด ได้แก่เชื้อ Wuchereriabancrofti ทำให้เกิดอาการบวมโตของอวัยวะสืบพันธุ์และแขนขา พาหะหลัก คือ ยุงลายป่า(Aedesnevius) พบในจังหวัดชายแดนไทย – พม่า ในจังหวัดตากแม่ฮ่องสอน เชียงใหม่ ลําพูน กาญจนบุรี ราชบุรี ระนอง และ เชื้อBrugiamalayi ทำให้เกิดอาการแขนขาโตมีพาหะหลักคือ ยุงเสือ(Mansoniabonnea) พบทางภาคใต้ของประเทศในจังหวัดสุราษฎร์ธานีนครศรีธรรมราช กระบี่ และนราธิวาส สำหรับจังหวัดนราธิวาสโรคเท้าช้างถือเป็นโรคประจำถิ่น มีอัตราความชุกของโรคสูงที่สุดในประเทศไทย และเป็นจังหวัดเดียวที่ยังคงตรวจพบเชื้อพยาธิไมโครฟิลาเรียอยู่ ถึงแม้ว่าองค์การอนามัยโลกได้ประกาศให้ประเทศไทยประสบผลสำเร็จในการกำจัดโรคเท้าช้างไปแล้วในเดือนกันยายน ปี 2560 ก็ตาม แต่เนื่องจาก อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส มีแหล่งเพาะพันธุ์ของยุงที่เป็นพาหะขนาดใหญ่อยู่ และประชากรที่อาศัยอยู่ในบริเวณนั้น มีพฤติกรรมเสี่ยงต่อการถูกยุงกัดตลอดเวลา จึงมีโอกาสรับเชื้อพยาธิโรคเท้าช้างได้สูงมากกว่าพื้นที่อื่น จากการดำเนินงานเฝ้าระวังการกลับมาระบาดซ้ำของโรคเท้าช้าง โดยการให้อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน (อสม.) ในพื้นที่ เข้าดำเนินการเจาะเลือดค้นหา ผู้ติดเชื้อพยาธิโรคเท้าช้างด้วยการใช้ชุดตรวจแบบเร็วสำเร็จรูป และทำฟิล์มเลือดหนา ในเขตรับผิดชอบของตนเอง ทำให้มีความครอบคลุม มาตรการที่สำคัญ คือ ๑) การรักษากลุ่มประชากรเพื่อลดการแพร่ระบาดของโรค ๒) การรักษาเฉพาะรายโดยการติดตามจ่ายและเจาะโลหิตซ้ำในผู้ป่วยที่มีเชื้อในกระแสเลือด ทุก 6 เดือน เป็นเวลา 2 ปี และการติดตามดูแลผู้ป่วยที่ปรากฏอาการอวัยวะบวมโต ๓) การให้สุขศึกษา – ประชาสัมพันธ์ และการส่งเสริมให้ประชาชนมีความรู้ ความเข้าใจในเรื่องโรคเท้าช้างอย่างถูกต้อง เพื่อทำให้เกิดความร่วมมือในการรักษา และมีพฤติกรรมการดูแลตนเองที่ถูกต้องต่อไป
สำหรับพื้นที่หมู่ที่6 บ้านบาโงดุดุง ตำบลจวบ อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส เป็นหมู่บ้านเป้าหมายที่เป็นพื้นที่เสี่ยงระบาดโรคเท้าช้าง ซึ่งทางโรงพยาบาลเจาะไอร้อง ได้จัดทำโครงการ เร่งรัดกำจัดโรคเท้าช้างปีงบประมาณ 2564 หมู่ที 6 บ้านบาโงดุดุง อำเภอเจาะไอร้อง จังหวัดนราธิวาส