กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ตามข้อมูลของสถาบันมะเร็งแห่งชาติของไทย มะเร็งปากมดลูกพบมากเป็นอันดับ 3 รองจากมะเร็งเต้านมและมะเร็งตับ โดยส่วนใหญ่พบในผู้หญิงอายุระหว่าง 35-60 ปี ในปี 2557 มีอุบัติการณ์การเกิดโรคมะเร็งปากมดลูก 5,513 รายหรือคิดเป็น 11.7 ราย ต่อประชากร 100,000 รายและจากรายงานสำนักนโยบายและยุทธศาสตร์ ระบุว่าในปี พ.ศ.2560 มีจำนวนผู้เสียชีวิตจากมะเร็งปากมดลูก ประมาณ2,251 ราย หรือคิดเป็น 6.8 ราย ต่อประชากร 100,000 รายมีจำนวนผู้ป่วยรายใหม่เข้ามารับการรักษาเป็นเพศหญิงมากกว่าเพศชาย และยังมีจำนวนที่เพิ่มขึ้นทุกปี โดยผู้หญิงไทยอายุ 30-60 ปี สามารถเข้ารับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกได้ที่โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลหรือโรงพยาบาลใกล้บ้านโดยไม่เสียค่าใช้จ่าย จากดำเนินการโครงการคัดกรองฯ อย่างต่อเนื่องยาวนานกว่า 15 ปี ส่งผลให้ปัจจุบันมีอุบัติการณ์มะเร็งปากมดลูกลดลงเหลือเพียง 11.7 คนต่อประชากรแสนคน เป็นมะเร็งที่พบเป็นอันดับ 3ของมะเร็งที่พบในหญิงไทย

การป้องกันและควบคุมโรคมะเร็งปากมดลูก ต้องมีการค้นหาโดยการตรวจหาเซลล์มะเร็งให้พบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรกและในระยะก่อนเป็นมะเร็งซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาในระยะลุกลาม และจากการศึกษาขององค์การอนามัยโลก ได้พบว่าการตรวจมะเร็งปากมดลูกด้วยวิธี Pap smearในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ30- 60 ปีทำให้ช่วยลดอัตราการเกิดและอัตราการตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกได้

จากการสรุปผลการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ด้วยวิธีPap smear ปีงบประมาณ 2564 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทำเนียบ พบว่าสตรีกลุ่มเป้าหมายดังกล่าวได้รับการตรวจคัดกรองเพียงร้อยละ 32เพิ่มขึ้นจากปีงบประมาณ 2563 ร้อยละ 12.57ซึ่งยังไม่ผ่านเกณฑ์ชี้วัดตามยุทธศาสตร์จังหวัดยะลา ซึ่งกลุ่มประชากรเป้าหมายของตำบลลำพะยา จะต้องได้รับตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกร้อยละ 60 โดยมีสาเหตุมาจากกลุ่มเป้าหมายบางส่วนที่ไม่เข้ารับบริการยังมีความอาย ไม่กล้ามาตรวจ,กลัวเจ็บ และบางส่วนยังไม่เห็นความสำคัญของการตรวจมะเร็งปากมดลูก

โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทำเนียบ ได้ตระหนักถึงความสำคัญในการส่งเสริมเพื่อให้กลุ่มเป้าหมายได้เห็นความสำคัญเพื่อให้บรรลุผลสำเร็จจึงได้จัดทำโครงการดูแลใส่ใจสตรีมีสุขภาพดีตรวจค้นหาโรคมะเร็งปากมดลูก ประจำปี 2565 โดยปีนี้มีการพัฒนาการตรวจด้วยวิธี HPV DNA test ซึ่งมีความสะดวก ทราบผลตรวจเร็ว และความถูกต้องที่ดีกว่าการตรวจPap smearโดยโครงการดังกล่าวจะรณรงค์เร่งรัดให้กลุ่มเป้าหมายได้รับการตรวจอย่างจริงจัง และถ่ายทอดประสบการณ์ในการมารับการตรวจมะเร็งปากมดลูกแก่ผู้อื่นต่อไป