กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

สภาวะตาบอดและสายตาเลือนรางรวมทั้งโรคตาถือว่าเป็นปัญหาสาธารณสุขที่มีความสำคัญอย่างยิ่งของไทย โดยผลการสำรวจสภาวะตาบอด สายตาเลือนราง และโรคตาที่เป็นปัญหาสาธารณสุขในประเทศไทย ครั้งที่ ๔ ปี พ.ศ.๒๕๔๙ – ๒๕๕๐ พบว่าประชากรไทยมีความชุกของตาบอดร้อยละ ๐.๕๙ สายตาเลือนรางร้อยละ ๑.๕๗โดยสาเหตุของสายตาพิการที่พบมากที่สุด คือความผิดปกติของสายตาและไม่มีแว่นตาใส่ร้อยละ ๒๔.๔ สาเหตุรองลงมาคือ ต้อกระจกร้อยละ ๘.๙ และโรคต้อหินร้อยละ ๔.๖ ส่วนสาเหตุของตาบอด ทั้งสองข้างที่พบสูงสุด คือ ต้อกระจก ร้อยละ ๕๑.๖ ต้อหิน ร้อยละ ๙.๘ และจุดรับภาพเสื่อมในผู้สูงอายุ ร้อยละ ๖.๖ และผลการสำรวจอุบัติการณ์ตาบอดระดับชาติของประเทศไทย ในปี ๒๕๕๖ ของโรงพยาบาลเมตตาประชารักษ์ พบอุบัติการณ์ตาบอด เท่ากับ ๐.๖ ซึ่งมีแนวโน้มที่ไม่ลดลง สาเหตุอันดับหนึ่งยังคงเป็น ต้อกระจกร้อยละ ๖๙.๗ (การแพทย์ไทย ๒๕๕๔-๒๕๕๗) โดยพบว่าโรคต้อกระจกและความผิดปกติอื่น ๆของเลนส์แก้วตา พบมากที่สุดในผู้สูงอายุ ๗๐ ปีขึ้นไป จากสถานการณ์สภาวะตาบอด สายตาเลือนรางดังกล่าว ส่งผลกระทบที่สำคัญต่อตัวผู้สูงอายุทั้งด้านร่างกาย จิตใจ สังคม และเศรษฐกิจ เช่น การทำกิจวัตรประจำวันไม่ได้ด้วยตนเอง ต้องพึ่งพาผู้อื่น ขาดรายได้ เกิดภาวะซึมเศร้า ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตของตนเอง ครอบครัวและคนในสังคมด้วย ซึ่งโรคดังกล่าวสามารถแก้ไข รักษาหรือป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อนที่กระทบต่อการมองเห็นด้วยวิธีการทางการแพทย์ เช่น การผ่าตัด การสวมแว่นสายตา เป็นต้น รวมถึงผู้สูงอายุควรได้รับการตรวจคัดกรองตาสม่ำเสมออย่างน้อยปีละครั้ง
สถิติประชากรตำบลทุ่งตำเสา จากสำนักทะเบียนเขตพื้นที่ ท้องถิ่นเทศบาลเมืองทุ่งตำเสา ณ วันที่ ๘ กันยายน ๒๕๖๕ มีผู้สูงอายุที่มีอายุ ๖๐ ปีขึ้นไปทั้งหมด ๒,๗๐๕ คน คิดเป็นร้อยละ ๑๕.๘๔ ของประชากรทั้งหมด ถือได้ว่าตำบลทุ่งตำเสาก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging society) ซึ่งมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป มากกว่าร้อยละ 10 ของประชากรทั้งหมด รวมถึงในพื้นที่มีประชากรที่มีอายุ ๗๐ ปีขึ้นไปถึง ๑,๑๑๐ คนคิดเป็นร้อยละ ๔๑.๐๔ ของประชากรผู้สูงอายุในพื้นที่ทั้งหมด ซึ่งถือเป็นกลุ่มเป้าหมายที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาด้านสุขภาพทางตา แต่เนื่องจากสถานการณ์การแพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา ๒๐๑๙ ตั้งแต่ต้นปี ๒๕๖๓ ถึงปัจจุบัน ส่งผลให้การตรวจคัดกรองสายตาในผู้สูงอายุของหน่วยบริการปฐมภูมิในพื้นที่ไม่ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมาย ภาคีเครือข่ายบริการสุขภาพในพื้นที่ประกอบด้วย เทศบาลเมืองทุ่งตำเสา โดยกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม และหน่วยบริการสาธารณสุข สังกัดกระทรวงสาธารณสุขในพื้นที่ คือ โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลทุ่งตำเสา โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านหูแร่ และโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้าหินผุด ได้ประชุมหารือบูรณาการงานด้านสาธารณสุขของเครือข่ายในพื้นที่ตำบลทุ่งตำเสา เมื่อวันที่ ๘ สิงหาคม ๒๕๖๕ ณ ห้องประชุมกันเกรา ๒ สำนักงานเทศบาลเมืองทุ่งตำเสา โดยเฉพาะการตรวจคัดกรองสายตาและแก้ไขปัญหาสายตาในกลุ่มผู้สูงอายุเขตพื้นที่ตำบลทุ่งตำเสา ซึ่งที่ประชุมมีมติเห็นชอบบูรณาการความร่วมมือกันจัดบริการสาธารณะ
อาศัยอำนาจตามพระราชบัญญัติเทศบาล พ.ศ. ๒๔๙๖ เทศบาลเมือง มีหน้าที่จัดทำในเขตเทศบาล มาตรา ๕๐ (๗) ส่งเสริมการพัฒนาสตรี เด็ก เยาวชน ผู้สูงอายุและผู้พิการ มาตรา ๕๔ (๗) จัดทำกิจการซึ่งจำเป็นเพื่อการสาธารณสุข เพื่อประโยชน์สุขของประชาชน ประกอบกับพ.ร.บ.กำหนดแผนและขั้นตอนการกระจายอำนาจให้แก่องกรปกครองส่วนท้องถิ่น พ.ศ.๒๕๔๒ มาตรา ๑๖ กำหนดอำนาจและหน้าที่ในการจัดระบบการบริการสาธารณะของเทศบาล (๑๐) การสังคมสงเคราะห์และการพัฒนาคุณภาพชีวิตเด็ก สตรี คนชราและผู้ด้อยโอกาส และตระหนักถึงความสำคัญของการตรวจคัดกรองตาของผู้สูงอายุโดยจักษุแพทย์หรือพยาบาลเวชปฏิบัติเฉพาะทางตาอย่างสม่ำเสมออย่างน้อยปีละครั้ง ซึ่งจะช่วยลดอุบัติการณ์การเกิดโรคตาและปัญหาตาบอดที่สามารถป้องกันได้ในผู้สูงอายุ ตลอดจนลดอัตราการพึ่งพิงของประชากรผู้สูงอายุ ไม่ต้องเป็นภาระในการดูแลของครอบครัวและสังคม และเพิ่มคุณภาพชีวิตของผู้สูงอาย งานส่งเสริมสุขภาพกองสาธารณสุขและสิ่งแวดล้อม เทศบาลเมืองทุ่งตำเสา จึงจัดทำโครงการ “ตรวจคัดกรองและแก้ไขปัญหาความผิดปกติทางตาในกลุ่มผู้สูงอายุ”ขึ้น โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตรวจคัดกรองโรคตาในผู้สูงอายุ เพื่อส่งเสริมความรู้การดูแลรักษาสุขภาพดวงตาแก่ผู้สูงอายุ เพื่อช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาความผิดปกติด้านการมองเห็นของผู้สูงอายุและได้รับการแก้ไขที่เหมาะสมได้มาตรฐาน ลดการสูญเสียการมองเห็นได้