กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

การเจริญเติบโตของเด็ก ถือเป็นตัวชี้วัดสำคัญภาพชีวิตตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุ เนื่องจากมีผลกระทบต่อสติปัญญา ภูมิต้านทานโรค และการเกิดโรคเรื้อรังต่างๆ การเจริญเติบโตของเด็ก เกิดจากการกินอาหารที่ถูกต้องเหมาะสมและพอเพียงจะทำให้มีโภชนาการดี และนำไปสู่การมีสุขภาพดี ในทางตรงกันข้าม หากกินอาหารที่ไม่มีประโยชน์ไม่เพียงพอจะทำให้ขาดสารอาหาร หรือถ้ากินอาหารมากเกินไป ก็จะทำให้เป็นโรคอ้วน หรือโภชนาการเกิน“โภชนาการ” จึงเป็นเรื่องของการกิน “อาหาร” ที่ร่างกายเรานำ “สารอาหาร” จากอาหารไปใช้ประโยชน์และดำรงชีวิตอยู่ได้อย่างเป็นสุข อาหารและโภชนาการเป็นพื้นฐานที่สำคัญยิ่งต่อสุขภาพ และคุณภาพชีวิตของประชากรในวัยต่าง ๆ ในวงจรชีวิตมนุษย์ทุกเพศทุกวัย ทั้งเด็ก วัยรุ่น ผู้ใหญ่ และผู้สูงอายุ โดยเฉพาะในเด็กวัยก่อนเรียนเป็นวัยที่อยู่ในระยะสำคัญของชีวิต เป็นวัยรากฐานของพัฒนาการ การเจริญเติบโตทั้งร่างกาย จิตใจ อารมณ์ สังคมและสติปัญญา จึงเป็นวัยที่มีความสำคัญเหมาะสมที่สุดในการวางพื้นฐานเพื่อยกระดับการพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะในระยะ 2 ปี แรกของชีวิต เป็นระยะที่ร่างกายและสมองมีการเจริญเติบโตอย่างรวดเร็วจำเป็นต้องได้รับการเลี้ยงดูที่ดีที่สุดเพื่อส่งเสริมพัฒนาการรอบด้าน อาหารและภาวะโภชนาการที่ดีเป็นปัจจัยที่มีความสำคัญต่อการเจริญเติบโตและพัฒนาของเด็กวัยก่อนวัยเรียน ปัญหาทางโภชนาการที่พบบ่อยในเด็กวัยนี้ ได้แก่ ภาวะการเจริญเติบโตไม่สมวัยจากโรคขาดสารอาหารภาวะโภชนาการเกินการขาดสารไอโอดีน ภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก โดยมีสาเหตุสำคัญจากพฤติกรรมการเลี้ยงดูที่ไม่เหมาะสม การเลี้ยงลูกด้วยนมแม่ลดลง การให้อาหารตามวัยแก่เด็กเร็วเกินไปและไม่ถูกต้อง
ปัจจุบันพบว่า1 ใน 3 ประชากรโลกเผชิญกับภาวะทุพโภชนาการ ร้อยละ 45 ของประเทศทั่วโลกประสบภาวะทุพโภชนาการซ้ำซ้อน ทั้งโรคขาดสารอาหาร และโรคโภชนาการเกินในส่วนของเด็กที่อายุต่ำกว่า 5 ปีนั้น จำนวน 42 ล้านคนทั่วโลก มีปัญหาผอม และพบว่าเด็กอายุต่ำกว่า 5 ปี จำนวน 161 ล้านคน ประสบปัญหาแคระแกร็น อีกทั้งพบว่าในเด็กอายุต่ำกว่า 3 ขวบ ร้อยละ 45 เสียชีวิตด้วยโรคที่เกี่ยวเนื่องจากภาวะทุพโภชนาการ ส่งผลให้ประเทศต่างๆ ทั่วโลกต้องใช้จ่ายงบประมาณ ร้อยละ 2-20 ในการรักษาโรคอ้วน เช่น ประเทศมาลาวีที่ต้องจ่ายงบประมาณในการแก้ปัญหาทุพโภชนาการ ถึงร้อยละ 10 ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ
ประเทศไทยมีการสำรวจตั้งแต่เมื่อ 3 ปีก่อน โดยใช้มาตรฐานของยูเอ็น ปรากฏว่าสถิติตรงนี้แสดงให้เห็นว่า เรามีภาวะขาดสารอาหารมาก เช่น ภาวะเด็กเตี้ยกว่าอายุที่ควรเทียบตามเกณฑ์ขององค์การอนามัยโลก เราเตี้ยกว่าถึง 16 เซนติเมตรและภาวะผอม และน้ำหนักน้อย
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านวังประจัน ตำบลวังประจัน อำเภอควนโดน จังหวัดสตูล เป็นหน่วยปฐมภูมิ มีหน้าที่ส่งเสริมสุขภาพป้องกันโรคจากข้อมูลพบว่า เด็กปฐมวัย อายุ0-6 ปี มีร่างกายสูงดีสมส่วนคิดเป็นร้อยละ 44.88ซึ่งตามเกณฑ์กำหนดของกระทรวงสาธารณสุขกำหนดให้เด็กต้องมี ร่างกายสูงดี สมส่วน ร้อยละ 61ซึ่งพบว่า เด็กปฐมวัยตำบลวังประจันไม่ผ่านเกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสุขซึ่งอาจจะส่งผลกระทบต่อสติปัญญา พัฒนาการภูมิต้านทานโรค และการเกิดโรคเรื้อรัง ทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลวังประจัน จึงมีความจำเป็นต้องให้ความสำคัญกับการสร้างเสริมสุขภาพอย่างจริงจัง
ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลวังประจัน ได้เล็งเห็นความสำคัญของการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการเพื่อให้เด็กปฐมวัยมีการเจริญเติบโตเต็มศักยภาพมีส่วนสูงระดับดี และรูปร่างสมส่วน จึงจัดทำโครงการขึ้น