กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ภาวะโลหิตจางเป็นความผิดปกติทางระบบเลือดที่ส่งผลให้การสร้างเม็ดเลือดแดงน้อยลง เกิดจากหลายสาเหตุทั้งความผิดปกติทางกรรมพันธุ์ ภาวะขาดสารอาหารและโรคติดเชื้อ โดยพบบ่อยที่สุดในหญิงตั้งครรภ์ สาเหตุสำคัญของภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ คือ การขาดสารอาหารจากธาตุเหล็กและกรดโฟลิก (ชลธิชา ดานา, 2560) ภาวะโลหิตจางในหญิงตั้งครรภ์ส่งผลให้เกิดภาวะแทรกซ้อนของมารดาและทารก เช่น มารดาเสี่ยงต่อการตกเลือดหลังคลอด ทารกเสี่ยงต่อคลอดก่อนกำหนด พัฒนาการทางไม่สมบูรณ์ และภาวะตายในครรภ์ ฯลฯ ซึ่งปัญหาดังกล่าว เป็นปัญหาทางสาธารณสุขของประเทศที่กำลังพัฒนา (WHO, 2019: Online) ในประเทศไทย ผลสำรวจภาวะโลหิตจางในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ พ.ศ.2561 – 2564 พบว่ามีแนวโน้มสูงขึ้นของอำเภอบันนังสตาแผนพัฒนาการสาธารณสุข ฉบับที่ 12 พ.ศ. 2560-2564 กำหนดเป้าหมายให้หญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็กไม่เกินร้อยละ 10 ซึ่งการจะดำเนินงานให้ถึงเป้าหมายดังกล่าวได้นั้น ต้องมีการส่งเสริมสุขภาพ ตั้งแต่ระยะก่อนการตั้งครรภ์ ซึ่งก็คือ กลุ่มหญิงวัยเจริญพันธุ์ เพื่อให้มีความรอบรู้ด้านสุขภาพและสามารถเตรียมความพร้อมก่อนการตั้งครรภ์ได้อย่างถูกต้อง
จากข้อมูลในเขตรับผิดชอบของ รพ.สต.บ้านทำนบ ตำบลตาเนาะปูเต๊ะ อำเภอบันนังสตา จังหวัดยะลาปีงบประมาณ 2565 พบปัญหามีจำนวนหญิงตั้งครรภ์ทั้งหมด 129 คน พบภาวะซีดขณะตั้งครรภ์ครั้งแรกที่มาฝากครรภ์จำนวน 19 คน คิดเป็นร้อยละ 14.7 พบภาวะซีดขณะตั้งครรภ์ครั้งที่2อายุครรภ์30-32 สัปดาห์จำนวน 14 คน คิดเป็นร้อยละ 13.33และพบภาวะซีดขณะตั้งครรภ์จนถึงใกล้คลอดจำนวน 31 คน คิดเป็นร้อยละ 22.9 มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น และคลอดบุตรน้ำหนักตัวน้อยกว่า 2,500 กรัม 11 ราย คิดเป็นร้อยละ 8 มีแนวโน้มเพิ่มขึ้น อัตราการตกเลือดหลังคลอด3 คนในจังหวัดยะลาในปีงบ 2565 นับเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ
จากปัญหาดังกล่าวทางโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านทำนบ จึงได้จัดทำโครงการมารดาฝากครรภ์ ครบตามเกณฑ์ ลูกเกิดรอด แม่ปลอดภัยนั้น ได้ตระหนักถึงความสำคัญและความจำเป็นในการแก้ไขปัญหาดังกล่าว ร่วมกับการให้ยาเสริมธาตุเหล็กและเจาะเลือดค้นหาภาวะซีด ติดตามเยี่ยมบ้าน เพื่อหาแนวทางการแก้ปัญหางานอนามัยแม่และเด็ก เพื่อป้องกันอันตรายจากภาวะแทรกซ้อนขณะตั้งครรภ์ ได้รับการตรวจครรภ์เป็นระยะอย่างสม่ำเสมอ ฝากครรภ์อย่างน้อย 5 ครั้ง และได้รับการคลอดในสถานบริการ (โรงพยาบาล)