กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในปัจจุบันโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมเป็นสาเหตุการตายด้วยโรคมะเร็งของสตรีในประเทศไทย ซึ่งทำให้เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ โดยเฉพาะโรคมะเร็งเต้านมเป็นมะเร็งที่พบมากเป็นอันดับหนึ่ง โรคมะเร็งปากมดลูกพบเป็นอันดับสองของมะเร็งในสตรี จะพบมากในกลุ่มอายุประมาณ 30- 50 ปี ซึ่งที่ผ่านมาใช้วิธีการตรวจมะเร็งปากมดลูกด้วยการตรวจ Pap Smear ถึงแม้กระบวนการตรวจเพื่อค้นหามะเร็งปากมดลูก จะง่าย สะดวก และราคาถูก แต่ยังพบว่าสตรีจำนวนมากไม่เห็นความสำคัญ มีทัศนคติที่ไม่ดีต่อการตรวจ Pap Smear ส่วนโรคมะเร็งเต้านม ผู้ป่วยมักไม่มีอาการผิดปกติในระยะเริ่มต้น ดังนั้นจึงมีความจำเป็นและสำคัญที่ต้องทำการตรวจค้นหามะเร็งเต้านมในระยะเริ่มต้น องค์การอนามัยโลกได้ประมาณอัตราการเพิ่มขึ้นของโรคมะเร็งในอนาคตอีก 20 ปีข้างหน้าจะเพิ่มเป็น 2 เท่าของปัจจุบัน รายงานสถิติสาธารณสุขของศูนย์ข้อมูลข่าวสารสาธารณสุขอัตราตายด้วยมะเร็งทุกชนิดสูงขึ้นตลอดโดยเฉพาะมะเร็งเต้านมเป็นมะเร็งที่เป็นอันดับ 1 และมะเร็งปากมดลูกเป็นอันดับ 2 ในผู้หญิง ซึ่งทำให้เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ เพราะทำให้เกิดการสูญเสียทรัพยากรบุคคลและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาลการป้องกันและควบคุมโรคมะเร็งปากมดลูกต้องมีการค้นหา โดยการตรวจหาเซลล์มะเร็งให้พบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรกและในระยะก่อนเป็นมะเร็งซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาในระยะลุกลามและจากการศึกษาขององค์การอนามัยโลกได้พบว่าการคัดกรองด้วยการทำpap smearในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ30 – 60 ปี ทำให้ช่วยลดอัตราการเกิดและอัตราการตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกได้
การตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ 30 – 60 ปี ในเขตโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไอร์ซือเร๊ะ มีกลุ่มเป้าหมายทั้งหมด 661 ราย ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ในปี 2566 จำนวน 25 ราย คิดเป็นร้อยละ 3.78 ไม่ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดตามแผนยุทธศาสตร์จังหวัดนราธิวาส สำหรับในปีงบประมาณ 2567 ต้องคัดกรองกลุ่มเป้าหมายเพิ่มให้ผ่านเกณฑ์ตัวชี้วัดตามแผนยุทธศาสตร์จังหวัดนราธิวาส ร้อยละ 20 ยังมีกลุ่มที่ยังไม่เข้ารับการตรวจ Pap Smear ซึ่งจะเป็นกลุ่มที่ยากต่อการติดตาม และเข้ารับบริการเนื่องจากผู้รับบริการยังขาดความรู้ ความเข้าใจเรื่องมะเร็งปากมดลูก ยังมีทัศนคติที่ไม่ดีเกี่ยวกับการตรวจด้วย pap smear และการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองในกลุ่มอายุ 30–70 ปี จำนวน 846 ราย ได้รับการคัดกรองจำนวน 773ราย คิดเป็นร้อยละ 91.37 ผ่านเกณฑ์ที่กำหนด แต่ยังคงต้องเฝ้าระวังและคัดกรองมะเร็งเต้านมทุกๆ ปี โดยการให้ อสม.ติดตามอย่างต่อเนื่อง ต้องให้ความรู้แก่ อสม. และผู้รับบริการเนื่องจากยังขาดความรู้ความเข้าใจในเรื่องโรคมะเร็งเต้านม ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไอร์ซือเร๊ะ จึงได้จัดทำโครงการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม ปี 2567 เพื่อใช้เป็นแนวทางในการสร้างเสริมพฤติกรรมการป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมแบบยั่งยืนต่อไป
จังหวัดนราธิวาสจะต้องได้รับตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกร้อยละ 20 เพื่อให้ประชาชนมีความตระหนักในการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกจะต้องมีการดำเนินงานอย่างต่อเนื่องและได้รับการสนับสนุนการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่ายในชุมชน ประชาสัมพันธ์เชิญชวนให้มาคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไอร์ซือเร๊ะ จึงได้บูรณการร่วมกับองค์การบริหารส่วนตำบลช้างเผือก จัดทำโครงการสตรีร่วมใจต้านภัยมะเร็งเต้านมและมะเร็งปากมดลูก ในตำบลช้างเผือก ประจำปีงบประมาณ พ.ศ.2567 ให้แก่สตรีกลุ่มเป้าหมายในตำบลช้างเผือกขึ้น เพื่อให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายดังกล่าว อันจะช่วยทำให้พบผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งปากมดลูกได้ตั้งแต่ระยะแรกได้มากขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้ลดอัตราการตายจากโรคมะเร็งได้อีกทางหนึ่ง