กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ที่มา : กระทรวงสาธารณสุข ตอบสนองยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ด้านสาธารณสุขโดยกำหนดยุทธศาสตร์ความเป็นเลิศไว้ 4 ด้าน หนึ่งในสี่ด้านนั้นคือ ส่งเสริมสุขภาพและป้องกันโรคเป็นเลิศ (Prevention Promotion& Protection Excellence) โดยมีแผนงานที่สำคัญ คือ แผนงานการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนไทยทุกกลุ่มวัย เด็กกลุ่มอายุ 0-5 ปี หมายถึง เด็กแรกเกิดถึง 5 ปี 11 เดือน 29 วัน ซึ่งเป็นช่วงอายุสำคัญที่สุดของมนุษย์ เพราะเป็นวัยที่มีการเจริญเติบโตและพัฒนาการเร็วมาก
สภาพปัญหา : จากการดำเนินการที่ผ่านมา พบว่า ปัญหาสุขภาพของเด็กปฐมวัย (0-5 ปี) เรื่อง พัฒนาการ ภาวะโภชนาการ การเจริญเติบโต สุขภาพช่องปาก และการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค ยังไม่บรรลุเป้าหมาย กล่าวคือ จากผลการสำรวจจังหวัดปัตตานี ปี 2566 ด้านพัฒนาการ พบว่า การคัดกรองพัฒนาการเด็ก 5 กลุ่มอายุ (9,18,30,42และ60 เดือน) คิดเป็นร้อยละ 76.06 (เป้าหมาย 42,441 คน คัดกรอง 32,284 คน) พัฒนาการสงสัยล่าช้าจำนวน 6,696 คน กลุ่มสงสัยพัฒนาการล่าช้าได้รับการติดตาม 5,636 คน พบพัฒนาการล่าช้า 36 คน (ข้อมูลHDC ประมวลผลวันที่ 20 พ.ย.2566) ด้านการเจริญเติบโตพบว่าเด็กอายุ 0-5 ปี สูงดีสมส่วน ร้อยละ 55.61 ด้านทันตสาธารณสุข จากการสำรวจสภาวะทันตสุขภาพ จังหวัดปัตตานี พบว่าเด็กมีอัตราฟันน้ำนมผุร้อยละ 30.36 วัคซีนพื้นฐานครบตามเกณฑ์ร้อยละ 37.41นอกจากนี้ยังพบว่าเด็ก 0-5 ปี มีภาวะโลหิตจางร้อยละ 34.4 ซึ่งจะส่งผลต่อพัฒนาการ ในระดับตำบลดอน อำเภอปะนาเระ ยังขาดการติดตามกำกับงานตาม Catchment areaขาดทักษะในการถ่ายทอดความรู้ให้ประชาชนได้อย่างชัดเจน บางพื้นที่ขาดการติดตามเยี่ยมบ้านและพบว่าเด็ก 0-5 ปี มีปัญหาทั้ง 5 ด้าน (วัคซีน พัฒนาการ โภชนาการ ฟันและภาวะซีด) เพิ่มมากขึ้น
ความเร่งด่วน / ผลที่คาดหวัง : จากการสำรวจ ในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล พบว่าเด็ก 0-5 ปี ทั้งหมด 176 คน ยังมีปัญหาภาวะทุพโภชนาการ ภาวะสุขภาพฟันและความครอบคลุมการได้รับวัคซีน ซึ่งจากปี 2566 พบว่าเด็ก 0-5 ปี ภาพรวมสูงดีสมส่วนร้อยละ 67.80 (เกณฑ์ร้อยละ 66) มีพัฒนาการสมวัย 76.19 (เกณฑ์ร้อยละ 85) สงสัยล่าช้า 23.81 ติดตามสงสัยล่าช้าภายใน 30 วัน ร้อยละ 90 (เกณฑ์ร้อยละ 90) มีภาวะฟันผุร้อยละ 29.0 และความครอบคลุมการได้รับวัคซีนครบตามเกณฑ์ ในเด็กอายุครบ 1 ปี, 2 ปี, 3 ปี และ 5 ปีร้อยละ 80.77 ,50.0 ,20.51, 30.0และยังพบว่าตำบลดอน พบเด็กที่มีภาวะโลหิตจางร้อยละ 10
นอกจากนี้สาเหตุสำคัญของปัญหายังเกิดจากเด็กอายุ 0-5 ปี ไม่ได้การดูแลเฝ้าระวัง กระตุ้นและส่งเสริมพัฒนาการ ภาวะโภชนาการตามช่วงวัยอย่างเพียงพอและเหมาะสม ทั้งจากครอบครัว ชุมชน รวมถึงหน่วยบริการที่ดูแลเด็กเหล่านี้อยู่ เช่น ศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก โรงเรียนระดับอนุบาล เป็นต้น และเพื่อการจัดการปัญหาให้มีประสิทธิภาพจึงต้องอาศัยความร่วมมือทุกภาคส่วนในการดำเนินการแก้ปัญหา บูรณาการกับตำบลมหัศจรรย์ 1,000 วันสู่ 2,500 วัน เข้าสู่วาระคณะกรรมการพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับตำบล (พชต.)ตำบลดอน จึงได้จัดทำโครงการ เด็กตำบลดอน สุขภาพดีทั้ง 5 ด้าน ให้ผู้ปกครองตื่นรู้เกี่ยวกับการดูแลเด็ก 0-5 ปี อย่างต่อเนื่องและมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น