กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคภัยไข้เจ็บเป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ ทุกวันนี้ เราจึงได้ยินข่าวการเจ็บป่วยบ่อยมาก เดี๋ยวลูกบ้านโน้นเป็นไข้....เดี๋ยวหลานบ้านนั้นท้องเสีย....พ่อเฒ่าข้างบ้านเป็นอัมพาตเดินไม่ได้....น้าคนนี้ก็เป็นทั้งเบาหวานความดัน....บ้านถัดไปซื้อหอยแครงมากินแล้วท้องเสียทั้งบ้าน.....เจ้าหน้าที่สาธารณสุขบอกว่ามีเด็กเป็นไข้เลือดออกอยู่ที่โรงพยาบาล.....หนังสือพิมพ์ก็ลงข่าวว่ามีโรคอีโบล่าระบาดในเมืองนอก ในจำนวนการเจ็บป่วยทั้งหลาย โรคระบาด นับว่าอันตรายและทำให้เกิดความเสียหายมากที่สุด เพราะเป็นโรคที่เกิดกับคนจำนวนมาก อย่างรวดเร็ว หลายโรคทำให้เสียชีวิต เสียสุขภาพ หรือเสียทรัพย์สิน
โรคระบาดสามารถป้องกันได้ หรือลดความรุนแรงได้ด้วยวิธีการป้องกันควบคุมโรคอย่างเป็นระบบ ถูกวิธี รวดเร็ว และด้วยความร่วมมือจากทุกภาคส่วน ก็สามารถช่วยบรรเทา และลดปัญหาโรคระบาดได้
โรคระบาดมีหลายแบบ การเจ็บป่วยทุกอย่างทำให้เกิดการระบาดได้ ถ้ามีลักษณะอย่างใดอย่างหนึ่ง ดังนี้
1. มีจำนวนผู้ป่วยมากกว่าจำนวนปกติที่เคยมี หรือมากกว่าจำนวนที่คาดว่าจะมีได้ในช่วงเวลาหนึ่ง เช่น หมู่บ้านแห่งหนึ่ง ปกติจะมีผู้ป่วยอุจจาระร่วงวันละ 1-2 ราย ถ้ามีผู้ป่วยเพิ่มเป็น 5 รายในวันเดียวกัน เรียกว่า “โรคอุจจาระร่วงระบาด”
2. มีผู้ป่วยพร้อมกันจำนวนมาก (ตั้งแต่สองรายขึ้นไป) หลังจากไปร่วมกิจกรรมบางอย่างด้วยกันมา เช่น มีผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษพร้อมกันมากกว่า 10 ราย หลังจากที่ไปร่วมงานเลี้ยงในงานแต่งงานแห่งหนึ่ง เรียกได้ว่า “โรคอาหารเป็นพิษระบาด”
3. มีผู้ป่วยเป็นโรคที่กระทรวงสาธารณสุขกำหนดว่า เป็นโรคอันตราย แม้เพียง 1 ราย เช่น อหิวาตกโรค โรคไข้หวัดนก โรคโปลิโอ โรคพิษสุนัขบ้า เป็นต้น
4. มีผู้ป่วยเป็นโรคที่ไม่รู้จัก หรือเหตุการณ์ที่ไม่เคยพบในพื้นที่มาก่อน ให้นับว่าเป็นการระบาดไว้ก่อน เช่น ไก่ป่วยตายผิดปกติจำนวนมาก ตัวอย่างชื่อโรคที่ทำให้เกิดการระบาดได้บ่อยในพื้นที่ต่างๆ โรคอุจจาระร่วง โรคอาหารเป็นพิษ โรคมือ เท้า ปาก โรคไข้เลือดออก โรคไข้ปวดข้อยุงลาย โรคไข้หวัดใหญ่ โรคไข้ฉี่หนู โรคตาแดง (ชนิดระบาด) โรคหัด ฯลฯ
โรคระบาดมีความสำคัญ เพราะทำให้เกิดความสูญเสีย และพบการเกิดโรคระบาดบ่อยครั้งมากขึ้นทุกขณะ ตัวอย่างความสูญเสียจากโรคระบาด เช่น
- ทำให้มีผู้เสียชีวิตก่อนวัยอันสมควร
- ผู้ป่วยและญาติ ทุกข์ทรมานจากการเจ็บป่วย
- เกิดความเครียด วิตกกังวล และมีปัญหาสุขภาพจิต
- ผู้ป่วยและญาติ ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการดูแลรักษาพยาบาล และสูญเสียรายได้จากการไปทำงานไม่ได้
- ประเทศชาติสูญเสียทางเศรษฐกิจ เช่น โรคไข้หวัดนก ทำให้เป็ด ไก่ และไข่ขายไม่ได้ ต้องทำลายทิ้งจำนวนมหาศาล
ทุกวันนี้ มีแนวโน้มที่จะพบโรคระบาดบ่อยขึ้น ความรุนแรงเพิ่มขึ้น และมีโรคชนิดใหม่ๆ มากขึ้น ในปีที่ผ่านมา ตำบลช้างให้ตก ก็พบผู้ป่วยที่เป็นโรคติดต่อแล้วหลายราย เช่นโรคไข้เลือดออก โรคอุจจาระร่วง โรควัณโรคโรคเลปโตสไปโรสิส (ฉี่หนู)โรคมือเท้าปาก เป็นต้น ดังนั้นเพื่อเป็นการป้องกันไม่ให้เกิดการแพร่ระบาดของโรคติดต่อในชุมชนโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลช้างให้ตก จึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้นมา