กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หญิงวัยเจริญพันธุ์เป็นประชากรกลุ่มที่เสี่ยงต่อการเกิดภาวะโลหิตจาง เนื่องจากมีการสูญเสียธาตุเหล็กไปกับประจำเดือน ประมาณ 12.5-25 มิลลิกรัมต่อเดือน นอกจากนี้พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่ถูกต้อง ทำให้ร่างการได้รับธาตุเหล็กไม่เพียงพอเมื่อหญิงวัยเจริญพันธ์ตั้งครรภ์ทำให้เกิดปัญหาปัญหาโลหิตจางตามมา ภาวะโลหิตจางในสตรีตั้งครรภ์ หมายถึง ภาวะที่ สตรีตั้งครรภ์มีระดับความเข้มข้นของฮีโมโกลบิน (hemoglobin) ต่ำกว่า 11 กรัมต่อเดซิลิตร หรือมีระดับ ฮีมาโตคริต (hematocrit) ต่ำกว่าร้อยละ 33 (World Health Organization [WHO], 2001) โดยสาเหตุที่พบ บ่อยในสตรีตั้งครรภ์ ได้แก่ การขาดสารอาหาร มีการ ทำลายเม็ดเลือดแดงมากกว่าปกติ มีการสูญเสียเลือด และมีการติดเชื้อ (Goonewardene, Shehata, & Hamad, 2012) สำหรับประเทศไทยกำหนด ให้มีอัตราของสตรีตั้งครรภ์ที่มีภาวะโลหิตจางไม่เกินร้อยละ 10 เนื่องจากภาวะโลหิตจางส่งผลต่อสุขภาพสตรีตั้งครรภ์ ทารกในครรภ์ และทารกแรกเกิดภาวะโลหิตจางส่งผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของ สตรีตั้งครรภ์ คือ ทำให้เหนื่อยง่าย หน้ามืด เวียนศีรษะ เป็นลม ท้องอืด อาหารไม่ย่อย ความทนต่อการสูญเสีย เลือดในระหว่างคลอดลดลง รวมทั้งอาจเกิดภาวะ แทรกซ้อนหลังคลอดได้ง่าย เช่น เกิดการติดเชื้อ เป็น นอกจากนี้ยังทำให้การหายของแผลผ่าตัดหรือแผลฝีเย็บ ช้า และในรายที่มีความเข้มข้นของฮีโมโกลบินต่ำกว่า 6 กรัมต่อเดซิลิตร อาจทำให้เกิดภาวะหัวใจล้มเหลวได้ สำหรับ ผลกระทบของภาวะโลหิตจางในสตรีตั้งครรภ์ที่มีต่อทารก ในครรภ์และทารกแรกเกิด คือมีผลทำให้ทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์ ทารกคลอดก่อนกำหนด และทารกแรก เกิดน้ำหนักตัวน้อย อีกทั้งความเชื่อ วัฒนธรรม ของสามจังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่ยากต่อการส่งเสริมการคุมกำเนิด ทำให้อัตราการตั้งครรภ์สูง ส่งผลให้อัตราการตั้งครรภ์เสี่ยงในพื้นที่สูงเช่นกัน สภาพปัญหา เมื่อทบทวนผลการดำเนินงานอนามัยแม่และเด็กตำบลตุยงตั้งแต่ ปี 2563 - 2567 พบว่าอัตราหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีดในการตรวจเลือดครั้งที่ ๑ ดังนี้ 25.33, 21.58, 22.66, 24.14 และ 16.47 ตามลำดับ จากการวิเคราะห์ ปี 2567 พบว่า เกิดจากสาเหตุ
1. ฝากครรภ์ช้าหลัง 12 สัปดาห์
2. ผล OF หรือ DCIP : Positive เป็นพาหนะ E.trait
3. พบพยาธิ T.trichiura
4. ไม่ทราบสาเหตุ และพฤติกรรมการรับประทานอาหารตามบริบทที่ไม่ถูกต้อง
จะเห็นได้ว่าหญิงตั้งครรภ์ที่มีภาวะซีดในการตรวจเลือดครั้งที่1มีแนวโน้มลดลง แต่ยังสูงกว่าเกณฑ์ที่กำหนด ฝ่ายการบริการด้านปฐมภูมิและองค์รวมจึงเห็นความสำคัญจึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้นมา