กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ไข้เลือดออกเป็นปัญหาสาธารณสุขของประเทศไทย เป็นโรคติดต่อที่มียุงลายเป็นพาหะ และก่อให้เกิดปัญหาทางสาธารณสุขในหลายประเทศทั่วโลกมากกว่า 100 ประเทศ โดยเฉพาะประเทศในกลุ่มอาเซียน เนื่องจากมีเขตที่ตั้งอยู่ในโซนร้อนชื้น และมีภูมิประเทศเหมาะต่อการขยายพันธุ์ของยุงลาย และมีแนวโน้มผู้ป่วยเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด โดยองค์การอนามัยโลกได้คาดการณ์ว่าในแต่ละปีจะพบผู้ติดเชื้อไวรัสแดงกี่ จำนวน 50-100 ล้านราย และเสียชีวิตประมาณ 11,000 ราย ประเทศไทยเป็นหนึ่งในประเทศกลุ่มอาเซียนที่ประสบกับปัญหาการระบาดของโรคไข้เลือดออกเช่นกัน โดยจากการเฝ้าระวังของกรมควบคุมโรคตั้งแต่ วันที่ 1 มกราคม ถึงวันที่ 24 ธันวาคม 2567 (ข้อมูลจากระบบเฝ้าระวัง Digital 506 กรมควบคุมโรค) ประเทศไทยมีรายงานผู้ป่วยไข้เลือดออก (Dengue hemorrhagic fever : DHF, Dengue shock syndrome: DSS) สะสมรวม 104,674 รายอัตราป่วย 161.26 ต่อประชาการแสนคน มีรายงานผู้ป่วยเสียชีวิต จำนวน 85 ราย สำหรับพื้นที่เขตสุขภาพที่ 12 พบผู้ป่วย 14,247 ราย รายงานผู้เสียชีวิตจำนวน 11 ราย (จังหวัดยะลา 4 ราย, สงขลา 3 ราย, ปัตตานี 2 ราย, พัทลุง 1 รายและนราธิวาส 1 ราย) คิดเป็นอัตราป่วยตาย ร้อยละ 0.077 จังหวัดที่พบอัตราป่วยสุงสุด คือ จังหวัด พัทลุง 419.11 ต่อประชากรแสนคน (2,182 ราย) ส่วนจังหวัดนราธิวาส พบอัตราป่วย 261.11 ต่อประชากรแสนคน (2,108 ราย) จำแนกรายอำเภอของจังหวัดนริวาส ที่พบอัตราป่วยสุงสุดคือคือ อำเภอเจาะไอร้อง อัตราป่วย 742 ต่อประชากรแสนคน ส่วนอำเภอเมืองนราธิวาส พบอัตราป่วย 290.39ต่อประชากรแสนคน และจำนวนผู้ป่วยมากที่สุดของจังหวัดนราธิวาส คือ อำเภอเมืองนราธิวาส พบจำนวนผู้ป่วย 368 ราย ตำบลกะลุวอเหนือเป็นตำบลหนึ่งของเขตอำเภอเมืองนราธิวาส ซึ่งเป็นเขตอำเภอที่พบจำนวนผู้ป่วยมากที่สุดข้อมูลจำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออกในเขตรับผิดชอบของเทศบาลตำบล กะลุวอเหนือที่ผ่านมาปีงบประมาณ 2567 ตั้งแต่ 1 ตุลาคม 2566 - 30 กันยายน 2567 พบว่าประชาชนในพื้นที่ป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกจำนวน 46 ราย พบมาที่สุด หมู่ที่ 4 บ้านเขาตันหยง จำนวน 14 ราย รองลงมา หมู่ที่ 2 จำนวน 7 ราย หมู่ที่ 1 จำนวน 6 ราย หมู่ที่ 10 จำนวน 5 ราย หมู่ที่ 8 จำนวน 4 ราย หมู่ที่ 11 จำนวน 3 ราย หมู่ที่ 5,6,7 จำนวน 2 ราย และหมู่ที่ 3 จำนวน 1 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 246.14 ต่อประชากรแสนประชากร (ประชากรทั้งหมด 18,681 คน) (เกณฑ์ของกระทรวงสาธารณสุขกำหนดไว้ อัตราป่วยทั้งปี ไม่ควรเกิน 50 ต่อประชากรแสนคน) จากข้อมูลสถานการณ์โรคไข้เลือดออกข้างต้นนั้น จะเห็นได้อย่างชัดเจนว่าเป็นภัยคุกคามต่อสุขภาพของประชาชน สร้างผลกระทบต่อฐานะทางเศรษฐกิจการประกอบอาชีพของผู้ป่วยและครอบครัว รวมถึงส่งผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายทางภาครัฐด้านการรักษาพยาบาลส่งผลให้เกิดความสูญเสียมากมายต่อเศรษฐกิจ สังคมของประเทศตามลำดับ
การควบคุมโรคไข้เลือดออกได้อย่างมีประสิทธิภาพ จะต้องมีมาตรการป้องกันและควบคุมโรคการหลากหลายรูปแบบ ได้แก่ มาตรการที่หนึ่ง คือ การสื่อสารความเสี่ยงโดยการให้สุขศึกษาและรณรงค์สร้างความตระหนักแก่ประชาชนและตามพื้นที่สำคัญต่างๆ มาตรการที่สอง คือ มาตรการเฝ้าระวัง เช่น การเฝ้าระวังค่าดัชนีลูกน้ำ โดยการสำรวจและกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ในพื้นที่สำคัญ การเฝ้าระวังยุงตัวเต็มวัยโดยการพ่นหมอกควันตามสถานที่ พื้นที่ที่มีความเสี่ยง และช่วงก่อนการระบาด และมาตรการที่สาม คือ มาตรการควบคุมโรคโดยการควบคุมโรคตามมาตรการ 331 และดำเนินการต่อเนื่อง การเตรียมความพร้อมของทีมควบคุมโรคและทรัพยากร ดังนั้นเพื่อไม่ให้มีการระบาดของไข้เลือดออก จึงมีการจัดโครงการควบคุมป้องกันโรคไข้เลือดออก เพื่อป้องกันโดยการทำลายยุงลายและแหล่งเพาะพันธุ์ โดยการสร้างความเข้าใจ ตระหนักให้ความสำคัญ จึงเกิดความร่วมมือในชุมชนอย่างจริงจัง นำไปสู่การป้องกันไข้เลือดออกได้ต่อไป