กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในช่วงปฐมวัย (4-6 ปี) เป็นช่วงเวลาทองของการพัฒนาทั้งทางร่างกาย สติปัญญา อารมณ์ และสังคม ซึ่งเป็นรากฐานสำคัญต่อความสำเร็จในชีวิตของเด็กในอนาคต งานวิจัยหลายชิ้นชี้ให้เห็นว่า หากเด็กได้รับการส่งเสริมพัฒนาการอย่างเหมาะสมในช่วงวัยนี้ จะช่วยเพิ่มศักยภาพการเรียนรู้และลดปัญหาพฤติกรรมในระยะยาว ในทางตรงกันข้าม หากเด็กขาดการกระตุ้นที่เพียงพอหรือมีพัฒนาการล่าช้าโดยไม่ได้รับการแก้ไขทันท่วงที อาจส่งผลให้เกิดความยากลำบากในการปรับตัวเมื่อเข้าสู่ระบบการศึกษาปัจจุบัน พบว่าเด็กจำนวนไม่น้อยในชุมชนขาดโอกาสในการเข้าถึงกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการ เนื่องจากปัจจัยหลายประการ เช่น ผู้ปกครองขาดความรู้ในการสังเกตและกระตุ้นพัฒนาการ ความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจ หรือสภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อการเรียนรู้ นอกจากนี้ การเลี้ยงดูโดยผู้สูงอายุที่อาจไม่ทันต่อรูปแบบการเรียนรู้สมัยใหม่ก็เป็นอีกหนึ่งอุปสรรค
จากข้อมูลของกระทรวงสาธารณสุข พบว่า เด็กปฐมวัยในพื้นที่ห่างไกลมีพัฒนาการล่าช้าสูงถึงร้อยละ 30 ซึ่งสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานที่องค์การอนามัยโลกกำหนดไว้ โครงการ "เล่นเรียนรู้ เติบโตสมวัย" จึงเกิดขึ้นเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าว โดยใช้แนวคิด "การเรียนรู้ผ่านการเล่น" (Play-based Learning) ซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับการยอมรับในระดับสากลว่าช่วยกระตุ้นพัฒนาการเด็กได้อย่างเป็นธรรมชาติและมีความสุขนอกจากนั้น การเล่นกลางแจ้งด้วยเครื่องเล่นสนาม เช่น กระดานลื่น ชิงช้า และบ่อทราย มีส่วนสำคัญในการพัฒนากล้ามเนื้อมัดใหญ่ (Gross Motor Skills) การทรงตัว และความกล้าแสดงออกของเด็ก อีกทั้งยังช่วยลดพฤติกรรมเนือยนิ่ง (Sedentary Behavior) ที่เป็นปัจจัยเสี่ยงต่อภาวะอ้วนในเด็ก นอกจากนี้ ยังเป็นพื้นที่สร้างปฏิสัมพันธ์ระหว่างเด็กกับเพื่อนในวัยเดียวกัน ซึ่งส่งผลดีต่อพัฒนาการด้านอารมณ์และสังคม
โครงการนี้ไม่เพียงมุ่งเน้นที่ตัวเด็ก แต่ยังให้ความสำคัญกับการเสริมศักยภาพผู้ปกครองและ caregivers ให้สามารถสังเกตสัญญาณพัฒนาการล่าช้าและจัดกิจกรรมส่งเสริมพัฒนาการได้ด้วยตนเองอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสอดคล้องกับแนวทางของ สปสช. ในการสร้างสุขภาพดีที่ยั่งยืนตั้งแต่ปฐมวัย