กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาการหกล้มในผู้สูงอายุ เป็นอีกหนึ่งปัญหาที่เกิดขึ้นได้บ่อย เนื่องจากความเสื่อมถอยของร่างกายตามวัย ทำให้ร่างกายไม่แข็งแรงและทรงตัวได้ไม่ดีพอ จากการวิจัยพบว่า ผู้ที่มีอายุ 65 ปีขึ้นไป เสี่ยงต่อการหกล้ม 28-35% ส่วนในผู้ที่มีอายุ 70 ปีขึ้นไป เสี่ยงต่อการหกล้มเพิ่มขึ้นเป็น 32-42% และยังพบว่ามีอัตราการเสียชีวิตจากการหกล้มสูงเป็นอันดับ 2 เฉลี่ย 3 คนต่อวัน รองจากการเสียชีวิต จากอุบัติเหตุบนท้องถนน
การหกล้ม เกิดจากการสูญเสียการทรงตัวของผู้สูงอายุ มีปัจจัยเสี่ยง 2 ประเภท คือ ปัจจัยเสี่ยงภายใน ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงด้านสายตา โดยเฉพาะปัญหาสายตายาวและโรคต้อทำให้ผู้สูงอายุมองเห็นไม่ชัด ข้อต่อและเอ็นอ่อนแอลงทำให้ผู้สูงอายุมักทรงตัวไม่อยู่ ปัญหาปัสสาวะบ่อยหรือปัสสาวะเล็ดทำให้ต้องรีบเข้าห้องน้ำโรคประจำตัวบางอย่างที่ส่งผลต่อการหกล้ม เช่น โรคหลอดเลือด โรคพาร์กินสัน การใช้ยาบางตัว ที่ทำให้เกิดอาการง่วงซึมหรือวูบได้ เช่น ยานอนหลับ ยาลดความดันโลหิต ยาต้านอาการซึมเศร้า และปัจจัยเสี่ยงภายนอก คือ สภาพแวดล้อมรอบตัวผู้สูงอายุ เช่น พื้นบ้านที่ลื่นหรือมีสิ่งกีดขวาง แสงไฟในบ้านที่สว่างไม่เพียงพอ ขั้นบันไดที่สูงชันหรือแคบ พื้นห้องน้ำเปียกลื่น รองเท้าของผู้สูงอายุที่ไม่เหมาะสม ไม่สามรถยึดเกาะพื้นได้ดี หรือไม่สบายเท้า ทำให้ผูสูงอายุสะดุดหกล้มได้ง่าย เป็นต้น ซึ่งการหกล้มในผู้สูงอายุส่งผลกระทบด้านคุณภาพชีวิต กล่าวคือ ด้านร่างกายเกิดการบาดเจ็บเล็กน้อย ซึ่งบางรายอาจรุนแรงส่งผลกระทบต่อการปฏิบัติกิจวัตรประจำวันของผู้สูงอายุกลายเป็นผู้ที่มีภาวะพึ่งพิงพิการ หรือรุนแรงจนถึงขั้นเสียชีวิตได้ ด้านเศรษฐกิจ จากอุบัติการณ์หกล้มบาดเจ็บทำให้เสียค่าใช้จ่ายในการรักษา ตลอดจนค่าใช้จ่ายในการฟื้นฟูสุขภาพในระยะต่างๆ ด้านจิตใจ ผู้สูงอายุก็มักกลัวการหกล้ม โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่อาจเคยหกล้มไปแล้ว จะยิ่งกลัวมากขึ้น เกิดความกังวลและขาดความมั่นใจในการเดินจนเกิดภาวะซึมเศร้าในผู้สูงอายุได้
สำหรับพื้นที่ตำบลรือเสะาออก ปีงบประมาณ 2567 มีผู้สูงอายุจำนวน 902 คน จากข้อมูลการคัดกรอง 9 ด้าน พบว่า มีผู้สูงอายุได้รับการคัดกรองครบทั้ง 9 ด้าน จำนวน 787 คน คิดเป็นร้อยละ 87.25 พบว่า มีผู้สูงอายุที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว/การหกล้ม จำนวน 117 คน คิดเป็นร้อยละ 14.9 โดยมีผู้สูงอายุติดบ้าน-ติดเตียงที่มีปัญหาด้านการเคลื่อนไหว จำนวน 15 คน คิดเป็นร้อยละ 1.9 จะเห็นได้ว่า หากญาติหรือคนใกล้ชิดไม่ได้ตระหนักถึงความผิดปกติด้านการหกล้ม จะทำให้ผู้สูงอายุได้รับการวินิจฉัยที่ล่าช้า และไม่ได้รับการดูแลรักษาอย่างเหมาะสมจะส่งผลกระทบต่อการดูแลเป็นภาระการดูแลของผู้ดูแลและครอบครัว ดังนั้น การดูแลผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้มจึงมีส่วนสำคัญในการป้องกันหกล้มที่จะทำให้ผู้สูงอายุเกิดความพิการและมีคุณภาพชีวิตที่ดีได้
ดังนั้น อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านเขต อบต.รือเสาะออก ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาด้านสุขภาพดังกล่าว จึงจัดโครงการการดูแลผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้ม ประจำงบประมาณ 2568 เพื่อให้ผู้สูงอายุ ผู้ดูแล และ อสม.เข้าใจถึงการดูแลผู้สูงอายุที่มีความเสี่ยงในการพลัดตกหกล้ม และกระตุ้นสมรรถภาพของผู้สูงอายุที่บ้านและในชุมชนได้