กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคข้อเข่าเสื่อม (Osteoarthritis of the Knee) เป็นภาวะที่เกิดจากการเสื่อมสภาพของกระดูกอ่อนผิวข้อที่ผ่านการใช้งานเป็นระยะเวลานาน ส่งผลให้มีอาการปวดข้อ เข่าฝืดยึด ข้อบวม และเคลื่อนไหวลำบาก โดยมักพบมากในกลุ่มผู้สูงอายุ ซึ่งส่งผลกระทบต่อคุณภาพชีวิตอย่างมาก ทั้งในด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม อีกทั้งยังอาจทำให้โรคประจำตัวอื่น เช่น โรคเบาหวาน หรือความดันโลหิตสูง กำเริบได้ เนื่องจากผู้ป่วยไม่สามารถออกกำลังกายหรือเคลื่อนไหวร่างกายได้อย่างเหมาะสมปัจจัยที่ทำให้เกิดโรคข้อเข่าเสื่อมมีหลากหลาย ทั้งจากความเสื่อมของร่างกายตามอายุ การใช้งานข้อเข่าไม่เหมาะสมตั้งแต่วัยหนุ่มสาว น้ำหนักตัวมากเกินไป หรือเคยได้รับอุบัติเหตุบริเวณข้อเข่า รวมถึงการติดเชื้อและโรคไขข้อบางชนิด เช่น โรครูมาตอยด์ การรักษาส่วนใหญ่ยังคงพึ่งพาการใช้ยาเป็นหลัก ซึ่งหากใช้เป็นเวลานานอาจก่อให้เกิดผลข้างเคียงที่เป็นอันตรายต่อสุขภาพ เช่น การระคายเคืองในระบบทางเดินอาหาร หรือผลกระทบต่อตับและไต นอกจากนี้ ผู้ป่วยจำนวนมากยังขาดความรู้ความเข้าใจในการดูแลตนเอง ส่งผลให้ไม่สามารถจัดการภาวะข้อเข่าเสื่อมได้อย่างมีประสิทธิภาพ
สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ ฯ จังหวัดตรัง มีผู้สูงอายุในเขตรับผิดชอบ ทั้งหมด 1,005 คน คิดเป็นร้อยละ 21.34 ของประชากรทั้งหมด สถานีอนามัยเฉลิมพระเกียรติ ฯ จังหวัดตรัง จึงได้จัดทำโครงการ “ส่งเสริมการดูแลภาวะข้อเข่าเสื่อมด้วยการพอกยาสมุนไพร” ขึ้น เพื่อคัดกรองภาวะข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุตามแบบประเมินระดับความรุนแรงของโรคข้อเข่าเสื่อม (Oxford Knee Score) เพื่อให้ผู้สูงอายุที่มีปัญหาข้อเข่าเสื่อม ปวดเข่า มีความรู้ความเข้าใจในสาเหตุ อาการ การป้องกัน และการจัดการภาวะปวดเข่า เพื่อช่วยจัดการภาวะปวดเข่า ข้อเข่าเสื่อมในผู้สูงอายุ ได้ส่งเสริมการใช้สมุนไพรไทยที่สามารถหาได้ง่ายในชุมชน ซึ่งมีสรรพคุณช่วยลดอาการปวดและการอักเสบ มาใช้ในการพอกเข่า ถือเป็นอีกหนึ่งทางเลือกที่ปลอดภัยและมีประสิทธิภาพในการดูแลสุขภาพ ลดการพึ่งพาการใช้ยาแผนปัจจุบัน และช่วยลดภาระค่าใช้จ่ายด้านการรักษาพยาบาลของผู้สูงอายุ