กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในปัจจุบัน เด็กและเยาวชนตำบลลำสินธุ์ต้องเผชิญกับการเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วทั้งด้านสังคม เทคโนโลยี และวิถีชีวิต ส่งผลต่อพฤติกรรมสุขภาพและพัฒนาการโดยตรง เช่นการใช้สื่อออนไลน์เป็นเวลานาน ทำให้เกิดปัญหาสายตา นอนดึก และขาดการออกกำลังกายการบริโภคอาหารไม่เหมาะสม เช่น อาหารฟาสต์ฟู้ด เครื่องดื่มหวาน และขนมขบเคี้ยวความเครียด วิตกกังวล และปัญหาสุขภาพจิตเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะในกลุ่มวัยเรียนและวัยรุ่นเด็กและเยาวชนจำนวนมากยังขาดทักษะชีวิตและการจัดการอารมณ์ รวมถึงการสร้างสัมพันธ์เชิงบวกกับเพื่อนและครอบครัว
จากการดำเนินงานของเครือข่ายเยาวชนในพื้นที่ พบว่า แม้เยาวชนมีความตั้งใจดีในการทำกิจกรรมเพื่อสุขภาพ แต่ยัง ขาดองค์ความรู้และแนวทางในการดูแลสุขภาพแบบองค์รวม ทั้ง 4 มิติ ได้แก่> ด้านร่างกาย (กาย), ด้านจิตใจ (ใจ), ด้านสังคม, และ ด้านอารมณ์ทำให้การดูแลสุขภาพของเยาวชนยังไม่ต่อเนื่องและไม่เป็นระบบ
ปัญหาที่พบ จากการเก็บข้อมูลและแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับเครือข่ายเด็กและเยาวชนในพื้นที่ตำบลลำสินธุ์ พบปัญหาหลัก ๆ ดังนี้
1. ด้านสุขภาพกายเยาวชนขาดกิจกรรมส่งเสริมการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอมีพฤติกรรมเสี่ยง เช่น การนอนดึก ติดเกม บริโภคอาหารที่ไม่มีประโยชน์ ขาดความรู้ด้านโภชนาการพื้นฐาน
2. ด้านสุขภาพจิตใจมีภาวะเครียดจากการเรียน การปรับตัว หรือความสัมพันธ์ในครอบครัวเยาวชนจำนวนหนึ่งขาดแรงจูงใจในการพัฒนาตนเองขาดพื้นที่ปลอดภัยในการพูดคุยหรือระบายความรู้สึก
3. ด้านสุขภาพสังคมความสัมพันธ์ระหว่างเยาวชนกับเพื่อนหรือผู้ใหญ่ยังมีช่องว่าง การมีส่วนร่วมในกิจกรรมชุมชนหรือกิจกรรมสร้างสรรค์ยังจำกัด เครือข่ายเยาวชนบางพื้นที่บางหมู่บ้านยังไม่มีความต่อเนื่องในการดำเนินงาน
4. ด้านสุขภาพอารมณ์เยาวชนบางส่วนมีพฤติกรรมก้าวร้าว หรือควบคุมอารมณ์ได้ยาก ขาดกิจกรรมส่งเสริมความฉลาดทางอารมณ์ (EQ)และไม่มีระบบพี่เลี้ยงหรือกลุ่มเพื่อนช่วยเพื่อนในการดูแลจิตใจ
สรุปภาพรวมของสถานการณ์เครือข่ายเด็กและเยาวชนจะมีศักยภาพสูงและมีความตั้งใจในการพัฒนาตนเอง แต่ยังขาดการสนับสนุนด้านองค์ความรู้ เครื่องมือ และพื้นที่สร้างสรรค์ในการดูแลสุขภาพแบบครบวงจร ทำให้เกิดช่องว่างในการพัฒนา “สุขภาวะองค์รวม 4มิติ” โครงการ “วัยใสใจสุขภาพ สุขครบ 4 มิติ” จึงมีความจำเป็น เพื่อเป็นกลไกในการเสริมสร้างความรู้ ทักษะชีวิต และเครือข่ายเยาวชนที่เข้มแข็ง นำไปสู่การเป็นต้นแบบ “เยาวชนสุขภาพดีทั้งกาย ใจ สังคม และอารมณ์” อย่างยั่งยืน
ดังนั้น โครงการวัยใสใจสุขภาพ สุขครบ 4 มิติ” จึงมุ่งเน้นให้เครือข่ายเด็กและเยาวชนได้เรียนรู้และลงมือปฏิบัติจริง ผ่านกิจกรรมสร้างสรรค์และกระบวนการมีส่วนร่วม เพื่อปลูกฝังทัศนคติและพฤติกรรมสุขภาพที่ดีอย่างยั่งยืน เสริมพลังเยาวชนให้เป็นต้นแบบในการขับเคลื่อนสุขภาวะในโรงเรียนและชุมชนทั้งนี้ การพัฒนาเครือข่ายเยาวชนในมิติสุขภาวะครบ 4 ด้าน ไม่เพียงแต่ช่วยให้เยาวชนมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น แต่ยังเป็นการสร้างทุนทางสังคมที่เข้มแข็ง เชื่อมโยงสู่การพัฒนาชุมชนอย่างยั่งยืน และสอดคล้องกับแนวคิด “สุขภาพดีเริ่มที่วัยใส”