กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ฟันน้ำนมเป็นฟันชุดแรกที่มีความสำคัญต่อพัฒนาการด้านการบดเคี้ยว การพูด ความสวยงามของใบหน้า และสุขภาพช่องปากในระยะยาว เด็กที่มีฟันผุในวัยเด็กมักส่งผลต่อการรับประทานอาหารไม่เหมาะสม การนอนหลับถูกรบกวน การติดเชื้อ และมีโอกาสเกิดฟันผุต่อเนื่องจนถึงฟันแท้ การส่งเสริมให้เด็กเล็กมีฟันที่แข็งแรงจึงเป็นเรื่องจำเป็น โดยเฉพาะช่วงอายุ 0–5 ปี ซึ่งเป็นช่วงที่ฟันน้ำนมขึ้นครบและมีความเสี่ยงฟันผุสูงจากพฤติกรรมการกินหวาน นมก่อนนอน การดูแลฟันไม่ถูกวิธี และการพึ่งพาผู้ปกครองในการแปรงฟัน
ข้อมูลกรมอนามัยระบุว่า เด็กไทยอายุ 3–5 ปีมีฟันผุในสัดส่วนสูงกว่า 50–70% ซึ่งปัจจัยสำคัญมาจากความรู้และการปฏิบัติของผู้ปกครอง ด้วยเหตุนี้ กรมอนามัยจึงขับเคลื่อนนโยบาย “ลูกรักฟันดี เริ่มที่ซี่แรก” มุ่งเน้นการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากตั้งแต่ฟันซี่แรกขึ้น (ช่วงอายุ 6 เดือนขึ้นไป) โดยผู้ปกครองเป็นผู้ดูแลหลัก ควบคู่กับมาตรการป้องกันที่สำคัญ ได้แก่ การแปรงฟันวันละ 2 ครั้ง ใช้ยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ปริมาณเหมาะสม การลดอาหารหวาน และการทาฟลูออไรด์สม่ำเสมอ จะช่วยลดฟันผุและสร้างพฤติกรรมสุขภาพช่องปากที่ถูกต้องตั้งแต่เด็กเล็ก และจากการสำรวจสุขภาวะช่องปากในเด็ก ในพื้นที่เขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านลำสินธุ์ ปีงบประมาณ 2568 พบว่าเด็กเล็ก อายุ 18 เดือน ทั้งหมด 47 คน ได้รับการตรวจช่องปาก 7 คน คิดเป็นร้อยละ 14.89 มีฟันผุในฟันน้ำนม 1 คน คิดเป็นร้อยละ 14.29 และเด็กก่อนวัยเรียนอายุ 3 ปี ทั้งหมด 38 คน ได้รับการตรวจช่องปาก 18 คน คิดเป็นร้อยละ 51.43 มีฟันผุในฟันน้ำนม 4 คน คิดเป็นร้อยละ 22.22 จากข้อมูลสะท้อนให้เห็นถึงปัญหาอัตราเด็กที่ได้รับการตรวจช่องปากเพื่อคัดกรองโรคฟันผุและเด็กที่โรคฟันผุเมื่อเปรียบเทียบกับเด็กในช่วงอายุนั้นทั้งหมด
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลมีบทบาทในงานทันตสาธารณสุขเชิงรุกในระดับชุมชน จึงจัดทำโครงการนี้เพื่อให้เด็กเล็กได้รับการตรวจสุขภาพช่องปากและทาฟลูออไรด์ พร้อมให้ความรู้แก่ผู้ปกครองเป็นรายบุคคลเพื่อเสริมสร้างทักษะการดูแลฟันเด็กให้ถูกต้องตั้งแต่ต้น เสริมพลังผู้ปกครองให้สามารถดูแลฟันเด็กได้อย่างถูกวิธี และสอดคล้องกับนโยบายกรมอนามัย