กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาสุขภาพช่องปากของประชาชนไทยยังคงเป็นปัญหาสำคัญ โดยเฉพาะโรคฟันผุเป็นปัญหาที่เด่นชัด ซึ่งเมื่อไม่ได้รับการรักษาอย่างทันท่วงที โรคจะลุกลามและสูญเสียฟันในที่สุด ส่งผลต่อพัฒนาการ สุขภาพ การสบฟันตลอดจนการใช้ชีวิตประจำวันข้อมูลจากการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากกลุ่มเด็กอายุ ๓ ปี ปี 2561 ระดับประเทศ พบว่ากลุ่มเด็กอายุ ๓ ปี มีฟันน้ำนมผุร้อยละ ๕๑.๑ในขณะที่ภาคใต้เขตสุขภาพที่ ๑๒พบว่าเด็กอายุ ๓ ปีมีอัตราการเกิดฟันผุสูงสุดเมื่อเปรียบเทียบกับภาคอื่นๆ เป็นร้อยละ ๕๖.๓ สำหรับจังหวัดพัทลุง แม้โรคฟันผุของเด็กเล็กจะมีความชุกต่ำสุดในเครือข่าย แต่ก็พบว่าเด็กอายุ ๓ ปี ยังคงสูงกว่าเป้าหมายของประเทศ โดยจากการสำรวจสภาวะช่องปาก ตั้งแต่ปี 2559-2561 พบว่ามีฟันน้ำนมผุ ร้อยละ ๖๐.๗๓, ๖๒.๙๗ และ ๕๒.๕๔ ตามลำดับ โดยอำเภอที่มีความชุกสูงสุด ได้แก่ อำเภอศรีนครินทร์ และอำเภอปากพะยูน
จากการสำรวจเด็ก 3 – 5 ปี ในศูนย์พัฒนาเด็กเล็กในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี จำนวน 3 ศูนย์ ได้แก่ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กมัสยิดบ้านม่วงทวน ,ศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดหารเทา และศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดฝาละมี พบว่า เด็กมีอัตราฟันผุ ร้อยละ 55.18 ,52,49.32 ตามลำดับ ซึ่งจะเห็นได้ว่าศูนย์พัฒนาเด็กเล็กมัสยิดบ้านม่วงทวนเด็กมีอัตราฟันผุมากที่สุด และรองลงมาคือศูนย์พัฒนาเด็กเล็กบ้านหารเทา ซึ่งตามเกณฑ์ตัวชี้วัดจังหวัดร้อยละฟันผุต้องไม่เกิน 50 และจากผลการดำเนินงานในปี 2561 ของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี พบว่ามีกิจกรรมที่ควรพัฒนา คือ การฝึกทักษะผู้ปกครองแปรงฟันให้ลูก พบว่า มีผู้ปกครองได้รับการฝึกทักษะเพียง ร้อยละ ๒๕.๕๘ และเด็กได้รับฟลูออไรด์วานิชเสริม ร้อยละ ๔๔.๔๒ เฉลี่ย ๑.๓ ครั้งต่อปี สำหรับการทาฟลูออไรด์วานิชเพียง ๑ ครั้งต่อปีนั้น อาจไม่ส่งผลต่อประสิทธิผลในเชิงป้องกันการเกิดฟันผุในเด็กเล็กได้ ซึ่งจากหลายการศึกษาพบว่าผลเชิงป้องกันของฟลูออไรด์วานิชต้องทาอย่างน้อย ๒ ครั้งต่อปี และประสิทธิผลสูงสุดเมื่อมีการประเมินความเสี่ยงของเด็กทุกครั้งก่อนทา การฝึกทักษะให้ผู้ปกครองสามารถแปรงฟันให้ลูกได้ และการให้คำแนะนำในการดูแลสุขภาพช่องปากลูกตามระดับความเสี่ยง และติดตามเฝ้าระวังอย่างต่อเนื่อง
โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านฝาละมี ตำบลฝาละมี อำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง เห็นความสำคัญในการที่จะลดอัตราการเกิดฟันผุในเด็กศูนย์พัฒนาเด็กเล็กมัสยิดบ้านม่วงทวน และศูนย์พัฒนาเด็กเล็กวัดหารเทา โดยการแปรงฟันที่มีคุณภาพ ร่วมกับกระบวนการให้บริการทันตกรรมป้องกันโดยการทาฟลูออไรด์ วานิชที่มีคุณภาพ จึงได้จัดทำโครงการ พัฒนาศักยภาพเครือข่ายผู้ดูแลเด็ก (Care giver) ในการสร้างเสริมสุขภาพช่องปากเด็ก 3 - 5 ปี เพื่อบูรณาการส่งเสริมป้องกันฟันผุในเด็กก่อนวัยเรียนต่อไป