กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากสถานการณ์โรคไตของประเทศไทยว่า สมาคมโรคไตคาดการณ์ว่าขณะนี้คนไทยป่วยเป็นโรคไตเรื้อรังประมาณ 8 ล้านคน ในจำนวนนี้เป็นผู้ป่วยอยู่ในระยะสุดท้าย 2 แสนคน มีผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้นปีละประมาณ 10,000 คน รอการผ่าตัดเปลี่ยนไตใหม่ประมาณ 40,000 คน ได้รับการผ่าตัดปลูกถ่ายไตเพียงปีละ 400 รายเท่านั้น โดยใช้เวลารอประมาณ 3 ปี
มีผู้เสียชีวิตจากไตวายปีละ 13,000 กว่าคน ซึ่ง 1 ใน 3 อายุน้อยกว่า 60 ปี ผู้ป่วยไต 1 คนจะมีค่าใช้จ่ายเฉลี่ยอยู่ที่ 30,000 บาทต่อคนต่อเดือน เพราะต้องได้รับการฟอกไตด้วยวิธีฟอกเลือด หรือล้างไตผ่านหน้าท้อง ซึ่งมีค่าใช้จ่ายสูง ทำให้แต่ละปีต้องใช้งบประมาณถึง 3 พันล้านบาท และคาดว่าในปี 2560 อาจต้องใช้งบประมาณถึงกว่า 17,000 ล้านบาท โดยปัจจุบันภาครัฐให้สิทธิประชาชนทุกคนในการฟอกไตผ่านช่องท้องฟรี นอกจากนี้เมื่อป่วยยังทำให้คุณภาพชีวิตต่ำลง เสี่ยงการติดเชื้อแทรกซ้อนและไม่สามารถทำงานได้ตามปกติด้วย
จากผลการดำเนินงานรักษาพยาบาลและคัดกรองภาวะแทรกซ้อนของผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสูงของศูนย์แพทย์ชุมชนทั้ง 3 แห่งในเขตเทศบาลเมืองพัทลุงพบว่าอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนทางไตของผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้นทุกปี ในปี พ.ศ. ๒๕๕8 มีผู้ป่วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงจำนวน 555 คน เริ่มมีภาวะไตเสื่อม CKD ≥ Stage ๓ และผู้ป่วยจำนวน180 คนที่มีภาวะไตเสื่อมระดับ 3Bคิดเป็นร้อยละ32.43 จำเป็นต้องได้รับการดูแลอย่างเข้มงวดเพื่อลดการฟอกไตในอนาคตกระทรวงสาธารณสุขได้ร่วมกับภาคีเครือข่าย จัดทำแนวทางการพัฒนาเครือข่ายระบบบริการสาขาโรคไต มีเป้าหมายใน 5 ปี ตั้งแต่ พ.ศ. ๒๕๕๖-๒๕๖๐ เพื่อลดกลุ่มเสี่ยง ชะลอการเสื่อมของไตในผู้ป่วยไตเรื้อรังทุกระยะ เพิ่มการเข้าถึงบริการโรคไตที่มีคุณภาพเสมอภาคทุกเครือข่าย
กลุ่มงานการพยาบาลชุมชน โรงพยาบาลพัทลุง จึงได้จัดทำโครงการผู้ดูแลช่วยชะลอไตวายในผู้ป่วยเบาหวาน/ความดันโลหิตสูง เพื่อชะลอภาวะไตเสื่อมและป้องกันไม่ให้ไตวายอันจะส่งผลต่อการต้องล้างไตในเวลาต่อมา