กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงเป็นโรคเรื้อรังที่เป็นปัญหาสุขภาพของประชากรในประเทศไทย และมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง จากรายงานสำนักโรคไม่ติดต่อ กรมควบคุมโรค พบว่า ความชุกของโรคเบาหวานในกลุ่มประชากรอายุ 15 ปี ขึ้นไป เพิ่มขึ้นจากร้อยละ 6.9 ในปี พ.ศ.2552 เป็น ร้อยละ 8.9 ในปี พ.ศ.2557 และความชุกของโรคความดันโลหิตสูงในกลุ่มประชากรอายุ 15 ปี ขึ้นไป ไปมีแนวโน้มเพิ่มขึ้นจากเกือบ 4 ล้าน ในปี 2556 เป็นเกือบ 6 ล้านคนในปี 2561 และอีกเกือบครึ่งหนึ่งไม่ทราบว่าตนเองป่วย อีกทั้งแนวโน้มผู้ที่เสียชีวิตจากโรคความดันโลหิตสูงเพิ่มขึ้นอีกด้วย (สำนักโรคไม่ติดต่อ 2561) ซึ่งปัญหาโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงมีสาเหตุมาจากพฤติกรรมสุขภาพที่ไม่เหมาะสมที่สะสมเป็นเวลาหลายปี เช่น การรับประทานอาหารที่มีโซเดียมสูง รับประทานอาหารที่มีน้ำตาลสูงการสูบบุหรี่ ขาดการออกกำลังกาย ภาวะอ้วนลงพุง ภาวะเครียดสะสม การดื่มเครื่องแอลกอฮอล์ ประกอบกับการมีอายุที่เพิ่มขึ้น รวมทั้งการมีพ่อ แม่ ญาติพี่น้องสายตรงเป็นโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ทำให้เป็นกลุ่มที่เสี่ยงต่อการป่วยโรคดังกล่าวมากกว่าอีกกลุ่ม กระทรวงสาธารณสุขให้ความสำคัญกับโรคเรื้อรังดังกล่าว เนื่องจากหากมีผู้ป่วยเพิ่มมากขึ้นส่งผลกระทบต่อค่าใช้จ่ายการรักษาพยาบาลทั้งของหน่วยงานราชการและเศรษฐกิจครอบครัวของผู้ป่วยเอง ยิ่งผู้ป่วยมีภาวะแทรกซ้อน เช่น โรคหัวใจ ภาวะแทรกซ้อนทางไต ตา ปลายประสาท และเท้า เป็นต้น อัตราการเสียชีวิต และทุพพลภาพจะเพิ่มขึ้นสำหรับจังหวัดพัทลุง ในปีงบประมาณ 2562 มีผู้ป่วยโรคเบาหวานทั้งหมด 12,275 คน คิดเป็นอัตราป่วย 10,128.63 ต่อแสนประชากร เป็นผู้ป่วยรายใหม่ 737 คนคิดเป็นอัตราป่วย 608.13 ต่อแสนประชากรผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง 28,085 คน คิดเป็นอัตราป่วย 23,174.16 ต่อแสนประชากร เป็นผู้ป่วยรายใหม่ 1,606 คนคิดเป็นอัตราป่วย 1,325.18 ต่อแสนประชากร(HDC 2562)
ปีงบประมาณ 2562 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโคกชะงาย มีอัตราป่วยโรคเบาหวาน 43.11 ต่อพันประชากรและอัตราป่วยโรคความดันโลหิตสูง 110.39 ต่อพันประชากร ซึ่งได้ดำเนินการตามแนวทางของกระทรวงสาธารณสุขมาอย่างต่อเนื่องทุกปี คือการคัดกรองโรคเบาหวานและโรคความดันโลหิตสูงในกลุ่มประชากรอายุ 35 ปีขึ้นไป ไม่น้อยกว่าร้อยละ 90 ของประชากรทั้งหมดที่รับผิดชอบ หรือผู้ที่มีภาวะอ้วนลงพุงแม้อายุไม่ครบ 35 ปี ซึ่งเป็นกลุ่มเสี่ยงที่มีโอกาสเกิดโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ความครอบคลุมของการคัดกรองโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง ในปีงบประมาณ 2562 เท่ากับ ร้อยละ 95.4 พบผู้ป่วยโรคเบาหวานรายใหม่ จำนวน 16 คน (ร้อยละ 1.75)กลุ่มเสี่ยง 111 คน (ร้อยละ 10.10)พบผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงรายใหม่ จำนวน 36 คน (ร้อยละ 3.94) กลุ่มเสี่ยง 162 คน (ร้อยละ 17.74) (HDC 2562) การคัดกรองเป็นการทำงานเชิงรุก เพื่อค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ให้ได้รับการวินิจฉัยและเข้าสู่ระบบการรักษาที่รวดเร็ว สำหรับกลุ่มเสี่ยงได้รับความรู้และการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อลดอัตราป่วยรายใหม่ด้วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงในปีถัดไป โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านโคกชะงาย จึงจัดโครงการตรวจคัดกรองโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูงและปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ
ปี 2563 ขึ้น เป็นการทำงานเชิงรุกเพื่อสร้างองค์ความรู้ และกระตุ้นให้ประชากรรับรู้ความรุนแรงของโรคเรื้อรัง และรับรู้สถานะสุขภาพของตนเอง เพื่อสร้างเสริมพฤติกรรมสุขภาพที่ถูกต้อง ลดโอกาสเสี่ยงต่อการเจ็บป่วยด้วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง