กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ในปัจจุบันโรคมะเร็งปากมดลูกเป็นสาเหตุการตายอันดับหนึ่งของประเทศไทย ซึ่งเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ การควบคุมโรคมะเร็งปากมดลูก ต้องมีการค้นหา โดยการตรวจหาเซลล์มะเร็งให้พบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรก และในระยะก่อนเป็นมะเร็ง ซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาในระยะลุกลาม และจากการศึกษาขององค์การอนามัยโลก ได้พบว่าการคัดกรองด้วยการทำ pap smear ในสตรีกลุ่มอายุ 30 ปีขึ้นไป ทำให้ช่วยลดอัตราการเกิดโรคและอัตราการตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกได้ สำหรับโรคมะเร็งเต้านมในสตรีไทย พบว่าสตรีทุก 16 คนมีโอกาสเป็นมะเร็งเต้านมได้1 คนแม้ว่ามะเร็งเต้านม ทำให้เกิดความสูญเสียและเป็นสาเหตุการตายในอัตราที่สูง แต่ก็เป็นโรคที่สามารถรักษาได้ และการพยากรณ์โรคค่อนข้างดี ถ้าสามารถตรวจพบและให้การรักษาในระยะเริ่มแรก ซึ่ง 80 เปอร์เซ็นต์ของมะเร็งเต้านม สามารถตรวจพบได้โดยการตรวจเต้านมด้วยตนเองเป็นประจำทุกเดือน เพื่อค้นหาความผิดปกติของเต้านม ซึ่งเป็นวิธีที่ได้รับการแนะนำให้ปฏิบัติมากที่สุด เนื่องจากเป็นวิธีที่ไม่ยุ่งยาก สามารถปฏิบัติได้ง่ายด้วยตนเอง โดยไม่ต้องอาศัยเครื่องมือพิเศษใดๆช่วยในการตรวจ ประหยัดเวลา ไม่เสียค่าใช้จ่าย จากสถิติของสถาบันมะเร็งแห่งชาติ พบว่าร้อยละ 60 ของผู้ป่วยมะเร็งเต้านมที่มารับการรักษาเมื่อระยะของโรคลุกลามไปยังต่อมน้ำเหลืองแล้ว ทั้งนี้เนื่องมาจากสตรีเหล่านี้ไม่เคยตรวจเต้านมด้วยตนเอง รวมทั้งการขาดความรู้ ความเชื่อมั่น ในการตรวจเต้านม

จากผลดำเนินงานควบคุมและป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมกลุ่มอายุ 30 ปี ขึ้นไป โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเรียง มีกลุ่มเป้าหมายที่ต้องได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก จำนวน 477 คนได้ดำเนินการคัดกรองมะเร็งปากมดลูกโดยคิดเป็นผลงานสะสมตั้งแต่ปี ๒๕๕๘ ถึงปี 2562 จำนวน 290 คน คิดเป็นร้อยละ 60.88 ซึ่งยังไม่ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัดที่กำหนด คือ สตรีอายุ ๓๐ – ๖๐ ปี ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก ๕ ปี/ครั้ง/คน จะต้องผ่านเกณฑ์ ร้อยละ ๑๐๐และผลการคัดกรองตรวจมะเร็งเต้านมด้วยตนเองในกลุ่มอายุ30-70 ปี จำนวน 672 คน ได้รับการตรวจเต้านมด้วยตนเองปี 2562 จำนวน 392 คน คิดเป็นร้อยละ 62.52 ไม่ผ่านเกณฑ์ตามตัวชี้วัดที่กำหนด คือ สตรีอายุ ๓๐ – 7๐ ปี ได้รับการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านมด้วยตนเองร้อยละ 80จากผลการดำเนินงานในปีที่ผ่านมา พบว่า จากการตรวจคัดกรองมะเร็งเต้านม พบผู้ป่วยที่ต้องได้รับการส่งต่อ จำนวน 4 รายคิดเป็น ร้อยละ 1.02 ของผู้ที่ได้รับการคัดกรอง และพบเป็นโรคมะเร็งเต้านม 1 ราย และเสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งเต้านมปี 60 จำนวน 1 ราย

ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ตำบลเรียง จึงได้จัดทำโครงการเคาะประตูบ้านชักชวนหญิงไทย
คัดกรองมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม ขึ้นเพื่อค้นหาผู้ป่วยมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมให้ได้รับการรักษาตั้งแต่ในระยะเริ่มแรกและสร้างความตระหนักถึงปัญหาและเล็งเห็นความสำคัญของการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม