กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัจจุบันโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน นับเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญ ส่งผลกระทบต่อภาวะสุขภาพของประชาชน ประกอบกับค่าใช้จ่ายที่เพิ่มขึ้นและส่งผลกระทบต่อครอบครัวในการดูแลผู้ป่วยในแต่ละปีมีอัตราป่วยรายใหม่ด้วยโรคไม่ติดต่อเรื้อรังเพิ่มขึ้นข้อมูลจากศูนย์เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สำนักงานปลัดกระทรวงสาธารณสุข พบว่า ประเทศไทยช่วง 5 ปีที่ผ่านมา ปี 2556 – 2560 อัตราป่วยโรคความดันโลหิตสูงต่อประชากรแสนคน เพิ่มขึ้นจาก 12,342 (จำนวน 3,936,171 ราย) เป็น 14,926 (จำนวน 5,597,671 ราย) โดยสาเหตุส่วนใหญ่มาจากปัจจัยการดำเนินชีวิตที่เปลี่ยนไป เช่น การรับประทานที่มีรสเค็มจัด หรือรับประทานของทอดมากเกินไป ขาดกิจกรรมทางกายหรือขาดการออกกำลังกาย และ มีปัจจัยเสี่ยงจากการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และสูบบุหรี่ สำหรับสถานการณ์โรคเบาหวาน พบว่าปัจจุบันประชากรไทยวัยผู้ใหญ่ ป่วยเป็นโรคเบาหวานถึง 4.8 ล้านคน และมักเกิดภาวะแทรกซ้อนเมื่ออายุเพิ่มขึ้น สาเหตุที่ทำให้เกิดโรคมาจากวิถีชีวิตแบบเนือยนิ่ง โรคอ้วน และอายุที่มากขึ้น ในจำนวนนี้มีผู้ป่วยที่ได้รับการวินิจฉัยและดูแลรักษาเพียงร้อยละ 35.6 หรือเพียง 2.6 ล้านคน บรรลุเป้าหมายในการรักษาได้เพียง 0.9 คน ทำให้อัตราการเสียชีวิตจากโรคเบาหวานในเมืองไทยมีมากถึง 200 รายต่อวัน คาดการณ์ว่าความชุกของโรคเบาหวานจะเพิ่มสูงขึ้นถึง 5.3 ล้านคนภายในปี 2583 (ที่มา: สมาคมโรคเบาหวานแห่งประเทศไทย)
จากการดำเนินงานโรคไม่ติดต่อเรื้อรังตำบลท่าข้าม ปีงบประมาณ 2563 มีอัตราป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน232 ราย โรคเบาหวานจำนวน 89 ราย และอัตราการคัดกรอง โรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานปี 2561 – 2563มีอัตราเสี่ยงและสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูง เป็นร้อยละ 41.06,47.98 และ 18.65 ตามลำดับ อัตราเสี่ยงและสงสัยป่วยโรคเบาหวาน เป็นร้อยละ 22.94 ,29.87 และ 24.16 ตามลำดับ (ที่มา :HDCข้อมูล ณ 17 มกราคม 2563) นอกจากนี้ยังพบผู้ที่ปฏิเสธ และไม่ได้เข้ารับการตรวจคัดกรองอีกจำนวนหนึ่ง อยู่ระหว่างการดำเนินติดตามโดยเจ้าหน้าที่ และอสม.อย่างต่อเนื่องจากการส่งต่อกลุ่มสงสัยป่วยที่ได้รับการคัดกรองตั้งแต่เดือนพฤศจิกายน 2562 – ธันวาคม 2562 มีผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูงรายใหม่จากกลุ่มสงสัยป่วย จำนวน 2 ราย และโรคเบาหวานรายใหม่จากกลุ่มสงสัยป่วย จำนวน 2 ราย อีกทั้งมีกลุ่มสงสัยป่วยที่ยังปฏิเสธการส่งต่อและการรักษาจำนวน 3 ราย อาจส่งผลให้เกิดโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานรายใหม่เพิ่มขึ้น และอาจทำให้เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรงตามมาดังนั้นกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มสงสัยป่วยทั้งที่ได้รับการติดตามและปฏิเสธการส่งต่อ จำเป็นต้องได้รับการดูแล เฝ้าระวังอย่างใกล้ชิด เพื่อให้สามารถดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม โดยชุมชนและเครือข่ายมีส่วนร่วมในการดูแลสุขภาวะคนในชุมชนอีกทั้งการดำเนินงานที่ผ่านมามีการจัดกิจกรรมและโครงการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลตนเองอย่างต่อเนื่องเป็นประจำทุกปีส่งผลให้มีการเข้าถึงบริการเพิ่มมากขึ้น ประชาชนส่วนใหญ่สามารถดูแลตนเองได้อย่างเหมาะสม มีการติดตามและดูแลอย่างเป็นระบบ เพื่อเพิ่มคุณภาพชีวิตที่ดีของชุมชน
ศูนย์สุขภาพชุมชนโรงพยาบาลปะนาเระ เห็นความสำคัญของการป้องกันโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวานโดยมีเป้าหมายเพื่อให้กลุ่มเสี่ยงและสงสัยป่วยโรคความดันโลหิตสูงและโรคเบาหวาน สามารถปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการดูแลสุขภาพตนเองให้เหมาะสมในการป้องกันการเกิดโรคช่วยลดอัตราการเกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง และลดอัตราตายโดยชุมชนมีส่วนร่วมในการจัดการสุขภาพตามวิถีชีวิตและบริบทชุมชน จึงได้จัดโครงการ รู้ รักษ์ ปรับ ปลอด ขึ้น เพื่อส่งเสริมการดูแลสุขภาพตนเองอย่างยั่งยืน