กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาโรคไม่ติดต่อ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด และโรคมะเร็ง เป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญในปัจจุบัน และมีแนวโน้มการเกิดโรคเพิ่มขึ้นและมีความรุนแรงเพิ่มมากขึ้นทุกปี ซึ่งสาเหตุส่วนใหญ่มาจากพฤติกรรมที่ไม่ถูกต้องของประชาชน เช่น การสูบบุหรี่ ดื่มเครื่องดื่มมีแอลกอฮอล์มากเกินไป การบริโภคอาหารที่ไม่ถูกสัดส่วนและไม่เหมาะสมทางโภชนาการ ขาดการออกกำลังกายและมีความเครียดจากครอบครัว และสังคม จากการศึกษาแนวการป้องกันควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง พบว่าปัจจัยเสี่ยง ได้แก่ การสูบบุหรี่ ภาวะน้ำหนักเกินและอ้วน ขาดการเคลื่อนไหว การออกกำลังกาย การบริโภคเครื่องดื่มที่ไม่สมดุล การบริโภคอาหารที่ไม่สมดุล รวมทั้งการมีความรู้ที่ไม่ถูกต้องและไม่ตระหนักถึงความรุนแรงของโรคติดต่อเหล่านั้นในแต่ละปีจะมีผู้เสียชีวิตมากถึง 103,291 คน ซึ่งเป็น 1 ใน 4 ของจำนวนผู้เสียชีวิตทั้งหมด โดยพบว่ากว่าร้อยละ 30 เป็นการเสียชีวิตก่อนวัยอายุ 60 ปี ทั้งนี้มีผู้ป่วยที่ต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาลมากกว่า 2,600,000 ครั้งต่อปี หรือ สูงถึง 7,300 ครั้งต่อวัน และเพิ่มขึ้น 1.6 เท่าภายใน 5 ปีโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไทรพอนมีจำนวนผู้ป่วยด้วยโรคความดันโลหิตสูงจำนวน70 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 7,201.64 ต่อแสนประชากรและผู้ป่วยด้วยโรคเบาหวาน จำนวน 11 ราย คิดเป็นอัตราป่วย 1,131.68 ต่อแสนประชากรในเขตพื้นที่รับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไทรพอนปีที่ผ่านมามีผู้ป่วยที่เสียชีวิตด้วยโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 6 ราย โรคเบาหวานจำนวน 5 ราย ขณะเดียวกันมีจำนวนผู้ป่วยรายใหม่เพิ่มขึ้นของโรคความดันโลหิตสูงและเบาหวานเป็น 589.76 และ184.30 (ต่อแสนประชากร) ตามลำดับ ซึ่งมีแนวโน้มเพิ่มมากขึ้นหากไม่ได้รับการป้องกันและแก้ไข อย่างเร่งด่วน
ซึ่งจากภาวะแทรกซ้อนต่างๆที่เกิดขึ้น เนื่องจากโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง เป็นโรคเรื้อรังที่ไม่สามารถรักษาให้หายขาดได้ และมักไม่ปรากฏอาการที่ชัดเจน ทำให้ผู้ป่วยคิดว่าอาการดีแล้ว หรือหายจากโรคแล้วและผู้ป่วยอาจไม่ได้รับคำแนะนำในการปฏิบัติตัวในการควบคุมโรคที่ถูกต้อง ประกอบกับแพทย์/พยาบาล ตรวจวัดความดันโลหิต/ระดับน้ำตาลในเลือด และผู้ป่วยว่าอยู่ในระดับปกติแล้ว ทำให้ผู้ป่วยคิดว่าตนเองมีสุขภาพดี หรือหายจากโรค จึงขาดการติดตาม การรักษาที่ต่อเนื่อง หยุดการรักษา หยุดรับประทานยา และมาพบแพทย์อีกครั้งเมื่อมีอาการหรือโรคแทรกซ้อนที่รุนแรงภาวะแทรกซ้อนต่างๆ ที่เกิดขึ้น เป็นปัญหาที่เรื้อรัง ส่งผลถึงความสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจ สังคม ของครอบครัว และสูญเสียชีวิตก่อนวัยอันควรนอกจากนี้ การดำเนินงานตามโครงการในครั้งนี้ยังเป็นการพัฒนารูปแบบการป้องกัน และควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงโดยดูแลตั้งแต่ประชาชนที่ยังไม่เป็นโรค ดูแลประชากร กลุ่มเสี่ยงจากการคัดกรอง และดูแลผู้ป่วยที่เป็นโรคแล้ว โดยอาศัยความร่วมมือจากเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผู้นำชุมชนในพื้นที่ อสม. ผู้ป่วยและญาติหรือผู้ดูแลผู้ป่วย โดยยึดหลักการมีส่วนร่วมของประชาชน เพื่อให้ประชาชน ผู้ป่วย ญาติหรือผู้ดูแลผู้ป่วย ได้เกิดการเรียนรู้ มีความตระหนัก และมีประสบการณ์โดยตรงในการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิต ซึ่งเป็นปัญหาของชุมชนของตนเอง และร่วมพัฒนารูปแบบการมีส่วนร่วม ในการแก้ไขปัญหาโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูงที่เหมาะสมกับพื้นที่
ดังนั้น เพื่อเป็นการค้นหาผู้ป่วยรายใหม่ที่แฝงอยู่ในชุมชน และเป็นการป้องกันและลดปัญหาโรคความดันโลหิตสูง และโรคเบาหวานโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านไทรพอน ได้เห็นความสำคัญของการดำเนินงานเฝ้าระวัง ป้องกันและควบคุมโรคไม่ติดต่อเรื้อรัง โดยเฉพาะ 2 โรคดังกล่าว จึงให้มีการดำเนินงาน“เยี่ยมบ้านผู้ป่วยเรื้อรังแบบบูรณาการ (Home Visit & Home Health Care) เพื่อป้องกันการเกิดภาวะแทรกซ้อน” เพื่อให้เกิดโครงการที่ยั่งยืนและลดอัตราป่วยและภาวะแทรกซ้อนด้วยโรคเบาหวานและความดันโลหิตสูง นอกจากนี้ยังเป็นการเพิ่มพูนองค์ความรู้ด้านการสร้างความเข้มแข็งของชุมชน และความรู้ด้านพฤติกรรมสุขภาพที่จำเป็นสำหรับการป้องกันและควบคุมโรคเบาหวานและความดันโลหิต ซึ่งจะยังผลให้มีระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนในพื้นที่สูงขึ้นอีกด้วย