กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

ปัญหาสุขภาพช่องปากของประชาชนไทยยังคงเป็นปัญหาสำคัญ โดยเฉพาะโรคฟันผุเป็นโรคในช่องปากที่แพร่หลายโรคหนึ่งของประชากรทั่วโลกและเป็นปัญหาหนึ่งที่มีความสำคัญทางสาธารณสุข โรคนี้จะเกิดขึ้นได้ทั้งในเพศหญิงและเพศชาย ทุกสถานภาพทางเศรษฐกิจและทุกอายุ แต่ในวัยเด็กจะมีโอกาสเป็นโรคนี้ได้มากกว่าในวัยผู้ใหญ่ โดยเฉพาะเด็กนักเรียนประถมศึกษา เป็นกลุ่มวัยที่มีความเสี่ยงต่อการเกิดโรคฟันผุสูงเนื่องจากเป็นวัยที่เปลี่ยนผ่านจากชุดฟันน้ำนมเป็นฟันถาวร และจะมีฟันถาวรขึ้นครบ 28 ซี่ เมื่ออายุ 12 ปี และยังพบการเกิดโรคในช่องปากที่เป็นปัญหาระดับประเทศอีกด้วย ซึ่งอัตราการเกิดโรคฟันผุในวัยนี้จะใช้เพื่อทำนายแนวโน้มการเกิดโรคฟันผุในวัยผู้ใหญ่ จากรายงานผลการสำรวจสภาวะสุขภาพช่องปากระดับประเทศ ครั้งที่ 8 พ.ศ.2560 พบว่าโรคฟันผุในฟันแท้ในกลุ่มอายุ 12 ปี ร้อยละ 52.0 มีประสบการณ์การเป็นโรคฟันผุ และมีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด (DMFT) เท่ากับ 1.4 ซี่ต่อคน ซึ่งใกล้เคียงกับผลจากการสำรวจครั้งที่ 7 ที่มีความชุกของโรคฟันผุ ร้อยละ 52.3 ค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด 1.3 ซี่/คน ปัญหาฟันผุในเด็กส่วนใหญ่เกิดจากพฤติกรรมการดูแลอนามัยช่องปากไม่ดี โดยมีพฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสม นิยมทานอาหารหรือขนมที่หาซื้อได้ง่าย เช่น น้ำอัดลม ขนมกรุบกรอบ และพฤติกรรมการทำความสะอาดช่องปากที่ไม่ดีนัก นอกจากจะทำให้เกิดปัญหาฟันผุในเด็กยังก่อให้เกิดความเจ็บปวด การติดเชื้อ และสร้างปัญหาการบดเคี้ยวอาหาร ซึ่งมีผลต่อน้ำหนัก การเจริญเติบโต และบุคลิกภาพของเด็ก ที่สำคัญคือมีผลกระทบต่อการเรียน ทำให้เด็กหยุดเรียน และปัญหาฟันผุ ซึ่งนำไปสู่การสูญเสียฟันในวัยเด็ก ยังอาจสะสมจนกลายเป็นการสูญเสียฟันทั้งปากในวัยสูงอายุตามมา ดังนั้นการดูแลทันตสุขภาพเป็นสิ่งสำคัญ ควรเริ่มต้นตั้งแต่เด็กเพื่อเติบโตเป็นผู้ใหญ่ที่มีทันตสุขภาพที่ดีต่อไป
จากการศึกษาข้อมูลเบื้องต้นโดยการสำรวจสุขภาพช่องปากในนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษา โดยเฉพาะนักเรียนประถมศึกษาชั้นปีที่ 4-6 โรงเรียนในเขตรับผิดชอบตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่ จังหวัดสงขลา พบว่าปัญหาเรื่องโรคฟันผุเป็นปัญหาที่สำคัญอันดับหนึ่งของโรงเรียน ซึ่งมีค่าเฉลี่ยฟันผุ ถอน อุด (DMFT) เฉลี่ย 1.3 ซี่ต่อคน ซึ่งใกล้เคียงกับระดับประเทศ โดยนักเรียนส่วนใหญ่ มีพฤติกรรมการแปรงฟันไม่สะอาด พฤติกรรมการบริโภคที่ไม่เหมาะสม การไม่ได้รับบริการทางทันตกรรม และไม่เห็นความสำคัญของการเกิดโรคฟันผุ ซึ่งปัจจัยต่างๆ เหล่านี้ ส่งผลให้เกิดปัญหาสุขภาพช่องปากตามมา
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลบ้านพรุ ได้เห็นถึงความสำคัญของสุขภาพช่องปากในเด็กนักเรียนระดับชั้นประถมศึกษาตอนปลาย จึงได้จัดทำโครงการยิ้มสวย วัยใส ประถมศึกษาร่วมใจ ห่างไกลฟันผุ ณ ตำบลบ้านพรุ อำเภอหาดใหญ่จังหวัดสงขลา โดยมุ่งเน้นให้มีกิจกรรมส่งเสริมทันตสุขภาพในโรงเรียน ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมการให้ทันตสุขศึกษา การแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน และการตรวจฟัน รวมไปถึงการให้คำแนะนำในการรับบริการทันตกรรมในเด็กที่มีปัญหาสุขภาพช่องปากต่อไป