กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

โรคไข้เลือดออก เป็นปัญหาสำคัญทางด้านสาธารณสุข และเป็นปัญหาซึ่งปัจจุบันมีแนวโน้มการเกิดโรคสูงขึ้น เพราะไข้เลือดออกเป็นโรคติดต่อที่สร้างความสูญเสียชีวิต และค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล และความสูญเสียทางด้านเศรษฐกิจของประเทศ ทั้งที่ทุกฝ่ายได้รณรงค์ป้องกันและควบคุมมาโดยตลอด และได้รับความร่วมมือจากหน่วยงานต่างทั้งภาครัฐและเอกชน พบว่าปัญหาโรคไข้เลือดออกไม่ได้ลดลงมากนัก ยังคงเป็นปัญหาสำคัญในระดับประเทศเรื่อยมา
จังหวัดสตูล เป็นจังหวัดหนึ่งที่ประสบปัญหาโรคไข้เลือดออก เป็นอันดับต้นๆ ของประเทศไทยมาโดยตลอด จากรายงานการระบาดของโรคไข้เลือดออก พบว่า มีสถิติผู้ป่วยเพิ่มขึ้นเป็น 70 เปอร์เซ็นต์ จากเดิมปี 2555 เป็น 30 - 40 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น และบวกกับภาวะโลกร้อนนี้ทำให้ฝนไม่ตกตามฤดูกาล ส่งผลให้เกิดโรคไข้เลือดออก ซึ่งเกิดการระบาดในหน้าฝนของทุก ๆ ปี จากรายงานการระบาดของโรคไข้เลือดออกตั้งแต่ปี พ.ศ. 2558-2562 พบว่า มีอัตราป่วยต่อแสนประชากรดังต่อไปนี้ 6.89, 48.85, 501.77, 31.81, 243.50 และ 85.35 ตามลำดับ เมื่อสังเกตอัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออกของจังหวัดสตูล 5 ปีย้อนหลัง พบว่า เดิมลักษณะการระบาด จะเป็นแบบ ปี เว้นปี แต่ปัจจุบันระบาดในทุกปี
จากข้อมูลรายงานทางระบาดวิทยาของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคลองขุด (สาขา) อำเภอเมือง จังหวัดสตูล พบว่า จำนวนผู้ป่วยโรคไข้เลือดออก ปี 2562 เท่ากับ 348.57 ต่อแสนประชากร เมื่อเปรียบเทียบกับค่ามัธยฐานย้อนหลัง 5 ปี (ค่ามัธยฐานย้อนหลัง 5 ปี เท่ากับ 84.58) พบว่าจำนวนผู้ป่วยเพิ่มขึ้นร้อยละ 32.16 (ซึ่งตัวชี้วัดกระทรวงสาธารณสุขกำหนดให้ลดลง 20% จากค่ามัธยมฐานย้อนหลัง 5 ปี) และเมื่อเทียบกับอัตราป่วยต่อประชากรแสนคน ในปี 2558-2562 มีอัตราป่วยต่อแสนประชากรดังต่อไปนี้ 266.63, 481.67, 238.34, 1,260.24 และ 338.46 ตามลำดับ มีลักษณะการระบาด จะเป็นแบบปีเว้นปีจากสถานการณ์ดังกล่าวมาตรการการควบคุมโรคที่ได้ผลในขณะนี้ยังคงเป็นมาตรการการควบคุมยุงลายพาหะนำโรค ซึ่งลักษณะที่อยู่อาศัยของยุงลาย พบมากตามบ้านที่อยู่อาศัย ในสวนขยายพันธุ์โดยวางไข่ในน้ำนิ่งพบบ่อยในภาชนะน้ำขัง เช่น โอ่งน้ำ แจกันดอกไม้ยางรถยนต์เก่า หรือเศษวัสดุที่รองรับน้ำได้ทุกชนิด จึงต้องการอาศัยการมีส่วนร่วมของประชาชน
ทุกครัวเรือนร่วมกับเจ้าหน้าที่สาธารณสุข ผู้นำชุมชน และอสม.ในการช่วยกันป้องกันโรคที่เกิดจากยุงลายเป็นพาหะ เช่น การรณรงค์การร่วมมือกับโรงเรียน ชุมชน สถานที่ราชการต่างๆ การจัดหาสารฆ่าลูกน้ำ การพ่นหมอกควันและสารเคมี การใช้วิธีทางธรรมชาติในการกำจัดลูกน้ำ การกำจัดแหล่งเพาะพันธ์ลูกน้ำยุงลายซึ่งทุกคนทำได้ นอกจากจะทำให้ปลอดภัยจากโรคที่มียุงลายเป็นพาหะแล้ว ยังเป็นการปรับปรุงสภาพแวดล้อมในชุมชนอีกด้วย
ชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขหมู่ที่ 7 บ้านคลองขุดเหนือ เล็งเห็นความสำคัญของปัญหา จึงได้จัดทำโครงการนี้เพื่อควบคุมและป้องกันไม่ให้มีการระบาดของโรคที่เกิดจากยุงลายเป็นพาหะ จึงต้องมีการป้องกันโดยการทำลายแหล่งเพาะพันธุ์ลูกน้ำยุงลาย โดยการสร้างความเข้าใจ ตระหนักให้ความสำคัญ จึงเกิดความร่วมมือในชุมชนอย่างจริงจัง นำไปสู่การป้องกันโรคได้