กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

หลักการและเหตุผล (ระบุที่มาของการทำโครงการ)
การดูแลสุขภาพและการดำเนินงานด้านสาธารณสุขในยุคปัจจุบันนั้น ความเกี่ยวข้องระหว่างศาสนากับสุขภาพเป็นเรื่องสำคัญประการหนึ่งที่มีการกล่าวถึงอยู่ไม่น้อย ดังเช่นศาสนาอิสลาม หากย้อนกลับไปพิจารณาวิถีของอิสลาม ซึ่งเป็นวิถีในการดำเนินชีวิตที่สมบูรณ์และครอบคลุมทุกๆ ด้าน (The way of life) เรื่องสุขภาพและความเจ็บป่วยนั้น อิสลามได้พูดถึงอย่างละเอียดทั้งด้านการส่งเสริม ป้องกัน บำบัดรักษา และฟื้นฟูสมรรถภาพ เป็นสิ่งที่มุสลิมทุกคนต้องนำมาปฏิบัติ เริ่มตั้งแต่หัวใจ และจิตใจของมนุษย์จนครอบคลุมทุกส่วนของร่างกาย รวมไปถึงสภาพแวดล้อมที่มนุษย์ใช้ชีวิตอยู่ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการกำหนดกรอบความสัมพันธ์อย่างเป็นระบบระหว่างสุขภาพกับศาสนพิธี หรือ“อิบาดะอ์” เช่น การละหมาด การถือศีลอด การอาบน้ำละหมาด การออกกำลังกาย โภชนาการ การพักผ่อน การป้องกัน การรักษา การปฏิบัติตามคำสอนของอิสลามจึงเป็นการปฏิบัติดีเกี่ยวกับสุขภาพไปพร้อมกันด้วยบทบัญญัติอิสลามกำหนดหลักการทางด้านสุขภาพเพื่อป้องกันโรคเรื้อรังด้วยหลัก อาหารต้องฮาลาลและตอยยีบันคือมีคุณค่า มีประโยชน์ ครอบคลุมถึงอาหารทุกชนิดที่จำเป็นต่อร่างกาย เน้นความสำคัญของ นม น้ำผึ้ง เนื้อ ผลไม้ และผักต่างๆ ให้ความสำคัญเรื่องความสะอาดของอาหาร ไม่รับประทานอย่างฟุ่มเฟือย เป็นต้น ด้านการออกกำลังกาย อิสลามถือว่าการมีร่างกายที่แข็งแรงและสุขภาพดีเป็นความโปรดปรานจากอัลลอฮ การรักษาความแข็งแรงและสุขภาพร่างกาย การป้องกันและบำบัดโรค ของชาวมุสลิมจึงถือเป็นหน้าที่ทางศาสนาด้วยเช่นกัน สุขภาพในศาสนพิธี ของอิสลามนั้น เป็นทั้งกฎเกณฑ์เพื่อฝึกควบคุมร่างกายและส่งเสริมสุขภาพจิตไปพร้อมๆ กัน ในการละหมาด มุสลิมทุกคนจะทำการละหมาดภาคบังคับวันละห้าเวลา ความสะอาดถือเป็นเงื่อนไขสำคัญในการละหมาดแต่ละครั้ง คือต้องสะอาดทั้งสถานที่ เสื้อผ้าที่ใช้ รวมทั้งต้องอยู่ในสภาพที่สะอาดด้วยการอาบน้ำหรืออาบน้ำละหมาด ในการถือศีลอด ทุกๆ ปีมุสลิมจะถือศีลอดหนึ่งเดือน คือเดือนรอมฎอน เพื่อฝึกร่างกายให้อดทน และจากงานวิจัยต่างๆทั่วโลกมีผลการยืนยันชัดเจนว่าการถือศีลอดอย่างถูกวิธี ช่วยให้มีสุขภาพดี จะเห็นได้ว่าศาสนาอิสลามให้ความสำคัญในการดูแลสุขภาพ ทั้งทางด้านร่างกาย และจิตใจจากการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคมในยุคปัจจุบัน ทำให้วิถีชีวิตของคนไทยเปลี่ยนแปลงไป มีการดำเนินชีวิตอย่างเร่งรีบ ทำให้เกิดพฤติกรรมเสี่ยงต่างๆ เช่น การบริโภคอาหารไม่ถูกหลักโภชนาการ, ขาดการออกกำลังกายที่เหมาะสม, ความเครียด, การพักผ่อนไม่เพียงพอ และการดื่มเหล้าสูบบุหรี่ ฯลฯ นำไปสู่การเกิดโรคต่างๆ เช่น โรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง เป็นต้น ซึ่งทั้งหมดล้วนเกิดจากพฤติกรรมเสี่ยงและการใช้ชีวิตที่ไม่เหมาะสม ทำให้เกิดปัญหาสุขภาพในระยะยาว ส่งผลกระทบทั้งต่อตัวผู้ป่วยเอง ครอบครัว สังคมและประเทศชาติ ทั้งนี้ ในพื้นที่ตำบลบ้านนอกก็เช่นเดียวกัน ปัจจุบันยังมีอัตราการเจ็บป่วยด้วยโรคเรื้อรังเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งโรคความดันโลหิตสูง โรคเบาหวาน โรคหัวใจและหลอดเลือด โรคมะเร็ง ฯลฯ ซึ่งโรคดังกล่าวเป็นปัญหาสาธารณสุขที่สำคัญของพื้นที่มาโดยตลอด จำนวนผู้ป่วยเรื้อรังที่มารับบริการที่แผนกผู้ป่วยนอกและในเพิ่มขึ้น รวมถึงภาวะแปรปรวนทางจิตและพฤติกรรมเพิ่มขึ้น ได้มีความพยายามในการดำเนินการแก้ไขปัญหา โดยคาดหวังว่าจะเป็นการแก้ปัญหาที่มีความยั่งยืน จึงมีความจำเป็นที่จะต้องดำเนินการแก้ไขปัญหาอย่างต่อเนื่อง
จากข้อมูลการสำรวจสถานะสุขภาพของตำบลบ้านนอกปี 2563พบว่ามีผู้ป่วยโรคความดันโลหิตสูง จำนวน 392 คน จากจำนวนประชากร 4,307 คิดเป็นร้อยละ 9.1ผู้ป่วยโรคเบาหวาน จำนวน 203คน คิดเป็นร้อยละ 4.7 โรคหัวใจและหลอดเลือดจำนวน 34 โรคหลอดเลือดสมองจำนวน 22 คนผู้ป่วยติดบ้านจำนวน 48 คน ติดเตียงจำนวน19 คน อัตราป่วยโรคเบาหวานรายใหม่ ปี 256๓ จำนวน 36 คิดเป็นร้อยละ0.80 และอัตราป่วยโรคความดันโลหิตสูงรายใหม่ 53รายคิดเป็นร้อยละ 1.25 จากผลการคัดกรองความเสี่ยงประชาชนอายุ35 ปีขึ้นไป จำนวน 1,853 มีปัจจัยเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคความดันโลหิตสูงจำนวน 174คน คิดเป็นร้อยละ 9.39 มีปัจจัยเสี่ยงสูงต่อการเป็นโรคเบาหวาน จำนวน 151 คน คิดเป็นร้อยละ 8.14 สาเหตุสำคัญคือ พฤติกรรมการบริโภคอาหารที่ไม่ถูกต้อง บริโภคอาหารตามกระแสนิยม นิยมการบริโภคอาหารรสหวาน มัน เค็ม ทานผักผลไม้น้อย และการออกกำลังกายไม่สม่ำเสมอ ขาดความตระหนักในการดูแลสุขภาพของตนเอง เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและอสม. ยังขาดความต่อเนื่องในการให้การบริการในเชิงรุกลงไปถึงระดับ ครอบครัวชุมชน ทำให้การแก้ปัญหาได้แค่ระดับหนึ่ง จึงมีความจำเป็นที่จะต้องคิด และใช้วิธีการที่เหมาะสมกับบริบทของพื้นที่ จากข้อมูลดังกล่าว ชมรม อสม.ตำบลบ้านนอกได้ตระหนักถึงปัญหาและเห็นความสำคัญในการดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันโรคเรื้อรัง จึงได้จัดทำโครงการสุขภาพดี วิถีอิสลาม/วิถีพุทธ ใช้หลักศาสนามาบูรณาการในการดูแลสุขภาพ นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพที่ดีขึ้นประชาชนวัยทำงานได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพและได้รับคำแนะนำในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมสุขภาพ