กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

3. สถานการณ์

จากรายงานสรุปสถานการณ์มลพิษของประเทศไทย ปี 2561 (กรมควบคุมมลพิษ, ๒๕๖๒) มีปริมาณขยะมูลฝอยเกิดขึ้นประมาณ 27.8 ล้านตัน เมื่อเปรียบเทียบกับปี 2560 มีปริมาณเพิ่มขึ้นร้อยละ 1.64 เนื่องจากการขยายตัวของชุมชนเมือง และการปรับเปลี่ยนวิถีชีวิตจากสังคมเกษตรกรรมสู่สังคมเมือง การเพิ่มขึ้นของประชากร การส่งเสริมการท่องเที่ยว การบริโภคที่เพิ่มมากขึ้น ส่งผลให้ปริมาณขยะมูลฝอยในหลายพื้นที่เพิ่มมากขึ้น
จากการศึกษาบริบทของชุมชนของตำบลละงู พบว่ามีการเพิ่มการกระจายของร้านค้า และตลาดสดในทุกหมู่บ้าน ตอบสนองความต้องการการอุปโภค บริโภคของประชาชน ส่งผลให้เกิดปัญหาขยะในชุมชน และที่สำคัญไปกว่านั้น ปริมาณขยะที่เกิดขึ้นมีความสัมพันธ์กับสถานการณ์การเกิดโรคไข้เลือดออกในชุมชน บ้านคลองน้ำเค็ม หมู่ที่ ๑๖ ตำบลละงู พบผู้ป่วยไข้เลือดออกครั้งล่าสุดในปี ๒๕๖๒ จำนวน ๔ ราย คิดเป็นอัตราป่วย ๕๒๙.๑๐ ต่อแสนประชากร (เกณฑ์ < ๕๐ ต่อแสน) สถานการณ์ป่วยเกินค่ามัธยฐานย้อนหลัง ๕ ปี (Median = ๓) เมื่อพิจารณาปัจจัยสิ่งแวดล้อมในปัจจุบัน พบว่ามีการกระจายของเศษขยะ แก้ว ถุงพลาสติก ถังพลาสติกที่มีน้ำขังและลูกน้ำยุงลายตามบ้านเรือน มัสยิด และเส้นทางสาธารณะในหมู่บ้านและถนนสัญจรสายหลัก เมื่อพิจารณาตามปัจจัยบุคคลพบว่าประชาชนมีความรู้สามารถเข้าถึงข่าวสารสาธารณะและสุขภาพ แต่ยังขาดความตระหนัก และมีพฤติกรรมสุขวิทยาไม่ถูกต้อง เมื่อพิจารณาตามปัจจัยด้านเชื้อโรคการเกิดโรค พบว่า การเคลื่อนย้ายของประชากรไปยังพื้นที่ที่มีการป่วยส่งผลให้ติดต่อคนในครอบครัวอย่างต่อเนื่อง จากการดำเนินงานป้องกันควบคุมโรคไข้เลือดโดยใช้งบประมาณจากกองทุนหลักประกันสุขภาพ องค์การบริหารส่วนตำบลละงู ปี ๒๕๖๒ ชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน บ้านคลองน้ำเค็ม ประสบความสำเร็จด้าน ๑) การจัดการระบบรายงานค่าดัชนีลูกน้ำยุงลายผ่านระบบออนไลน์เพื่อควบคุมปริมาณยุงมีเชื้อ ๒) การสร้างกระแสการมีส่วนร่วมในการเก็บขยะในรูปแบบ Big Cleaning Day แต่ยังคงประสบปัญหาขาดแคลนเครื่องพ่นกำจัดกำจัดยุงและเคมีภัณฑ์ ทำให้มีความล่าช้าในการดำเนินการควบคุมโรคในพื้นที่
จากความสำคัญดังกล่าวชมรมอาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน หมู่ที่ 16 บ้านคลองน้ำเค็มจึงได้จัดโครงการบ้านคลองน้ำเค็มสะอาด ปราศจากขยะและปลอดโรคไข้เลือดออก ปีงบประมาณ ๒๕๖4 เพื่อส่งเสริมการรวมพลังภาคีเครือข่ายสร้างจิตสำนึก จิตอาสาในการกำจัด คัดแยกขยะอย่างถูกต้อง และจัดหาอุปกรณ์ เครื่องมือและเคมีภัณฑ์กำจัดยุง ทำให้หมู่บ้านไม่เป็นแหล่งรังโรคและลดอัตราป่วยด้วยโรคไข้เลือดออก และเพื่อพัฒนาสิ่งแวดล้อมในชุมชนให้มีความสะอาด สร้างสรรค์สังคมสุขภาวะที่ดีขึ้น สอดคล้องกับวิสัยทัศน์การจัดระบบสุขภาพอำเภอละงู คนละงูรักสะอาด ปราศจากโรคต่อไป