กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ประชากรไทยมีอาชีพพื้นฐานอยู่ในภาคเกษตรกรรม ซึ่งส่วนใหญ่เป็นแรงงานนอกระบบผู้มีรายได้น้อย แต่ทำงานที่มีความเสี่ยงต่อสุขภาพจากสภาพภูมิอากาศที่ร้อนจัด ท่าทางการทำงานที่มีความเสี่ยงต่อการปวดหลังและกล้ามเนื้ออักเสบ รวมทั้งการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืช ซึ่งเป็นอันตรายต่อสุขภาพมีพิษทั้งแบบเฉียบพลัน และเรื้อรังตั้งแต่ระดับเล็กน้อยจนถึงรุนแรงถึงแก่ชีวิตได้ ซึ่งขึ้นอยู่กับชนิด ระดับความเข้มข้น ความเป็นพิษ และปริมาณที่ได้รับสารเคมีกำจัดศัตรูพืชสามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง โดยการสัมผัสทางผิวหนังที่ไม่สวมถุงมือและรองเท้าบู๊ท เพื่อป้องกันขณะทำงานกับสารเคมี การสูดหายใจละอองที่ฟุ้งกระจายในอากาศ และการรับประทานอาหารและดื่มน้ำที่มีสารเคมีปนเปื้อน พฤติกรรมที่ไม่ปลอดภัยทำให้เกษตรกรมีความเสี่ยงจากการได้รับอันตรายจากสารเคมีเพิ่มขึ้น ยกตัวอย่างเช่น ใช้ถังภาชนะบรรจุสารเคมีที่รั่วซึม การฉีดพ่นสวนทิศทางลมทำให้เสื้อผ้าเปียกชุ่มสารเคมีโดยไม่อาบน้ำและเปลี่ยนเสื้อผ้าที่ซึมเปื้อนทันที เป็นต้น สารเคมีกำจัดศัตรูพืช สามารถทำอันตรายต่อสุขภาพร่างกายได้ทั้งมนุษย์ และสัตว์ กล่าวคือ จะไปทำลายอวัยวะภายในร่างกาย เช่น ตับ ไต ปอด สมอง ผิวหนัง ระบบประสาท ระบบสืบพันธุ์ และตา ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับว่า เราจะรับสารเคมีเข้าสู่ร่างกายทางใด และปริมาณมากน้อยเท่าใด ส่วนใหญ่แล้วการที่อวัยวะภายในร่างกายได้สะสมสารเคมีไว้จนถึงขีดที่ร่างกายไม่อาจทนได้จึงแสดงอาการต่างๆขึ้นมา เช่น โรคมะเร็ง โรคต่อมไร้ท่อ โรคเลือดและระบบภูมิคุ้มกัน เป็นต้น     ตำบลพนางตุง เป็นตำบลหนึ่งที่ประชากรส่วนใหญ่ประกอบอาชีพในภาคเกษตรกรรม  โดยมีพื้นที่ ที่ใช้ในการเกษตร ซึ่งประกอบไปด้วย การทำนา ทำสวนยางพารา พืชล้มลุกทางการเกษตรอีกหลายชนิด ผลกระทบจากการใช้สารเคมีในการควบคุมและกำจัดศัตรูพืชจึงกระจายและขยายเป็นวงกว้าง ยังอยู่ในระดับที่รุนแรง และสูง ในปีงบประมาณ 256๓ จากการเจาะเลือดเกษตรกร ประจำปี ๒๕๖๓ พบว่า

    ตรวจครั้งที่ ๑ จำนวน ๔๕๕ คนโดยใช้กระดาษ Reactive paper พบว่า ปกติ ๔๘ คน ร้อยละ ๑๐.๑๒ ปลอดภัย ๑๙๓ คนร้อยละ ๔๑.๕๑ มีความเสี่ยง ๑๖๖ คน ร้อยละ ๓5.๗๐ และไม่ปลอดภัย ๕๘ คน ร้อยละ 1๒.๔๗
    จากข้อมูลดังกล่าว พบว่าเกษตรกรและกลุ่มเสี่ยงในหมู่ที่ ๕-๑๒ ตำบลพนางตุง อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ยังคงมีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งตรวจพบระดับเสี่ยงและไม่ปลอดภัย จำนวน ๑๖๖,๕๘ คน ร้อยละ ๓5.๗๐,1๒.๔๗ ตามลำดับ แสดงว่ามีการนำสารเคมีมาใช้อย่างไม่ถูกวิธีและขาดความรู้ เมื่อมีการอบรมให้ความรู้และปรับเปลี่ยนพฤติกรรม และเมื่อตรวจครั้งที่ ๒ (เกษตรกรและกลุ่มเสี่ยงที่มีผลการตรวจครั้งที่ ๑ มีระดับเสี่ยงและไม่ปลอด) จำนวน ๒๒๒ คน พบว่า ปกติ ๖๓ คน ร้อยละ ๒๘.๓๘ ปลอดภัย ๑๒๓ คนร้อยละ ๕๕.๔๑ มีความเสี่ยง ๒๙ คน ร้อยละ ๑๓.๐๖ และไม่ปลอดภัย ๗ คน ร้อยละ ๓.๑๕

      จากข้อมูลดังกล่าว แสดงว่าเกษตรกรและกลุ่มเสี่ยงในหมู่ที่ ๕-๑๒ ตำบลพนางตุง อำเภอควนขนุน จังหวัดพัทลุง ยังคงมีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชอยู่เป็นจำนวนมาก ซึ่งในการนำมาใช้นั้นมีการใช้อย่างไม่ถูกวิธีและขาดความรู้ จึงทำให้มีผลกระทบกับด้านสุขภาพโดยตรง ดังนั้นโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลพนางตุง จึงเล็งเห็นความสำคัญของสุขภาพเกษตรกรและกลุ่มเสี่ยง จึงได้จัดทำโครงการเฝ้าระวังความเสี่ยงเกษตรกรจากการสัมผัสสารเคมีกำจัดศัตรูพืช หมู่ที่ 5-12 ตำบลพนางตุง ปีงบประมาณ 2564 ขึ้นเพื่อให้เกษตรกรกลุ่มเสี่ยง ได้รับความรู้และตรวจเลือดเพื่อดูว่ามีปริมาณสารเคมีตกค้างในกระแสเลือดอยู่ในระดับใดเพื่อทำการเฝ้าระวังต่อไป