กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

งานทันตสาธารณสุขที่ได้ดำเนินงานในโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลส่วนใหญ่แล้วมักจะเป็นงานด้านรักษาทางทันตกรรมในผู้ป่วยทั่วไป ทุกกลุ่มอายุ มักจะเป็นการแก้ไขปัญหาโรคในช่องปากที่ปลายเหตุ การจะดูแลให้ประชาชนให้มีสุขภาพช่องปากที่จริงๆ นั้น ต้องเริมทั้งแต่ตั้งครรภ์ และต้องดูแลถึงที่บ้านไม่ใช่เฉพาะในสถานบริการเท่านั้น อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้านหรือ อสม.ที่ชาวบ้านรู้จักดีนั้นนับว่าเป็นองค์กรที่มีความสำคัญในการดำเนินงานในชุมชน ดังจะเห็นได้จากปัจจุบันงานสาธารณสุขพื้นฐานต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นการดูแลควบคุมลูกน้ำยุงลายในชุมชน การชั่งน้ำหนักประเมินภาวะโภชนาการเด็ก 0 – 6 ปี การดูแลติดตามเยี่ยมหญิงตั้งครรภ์ การติดตามเยี่ยมดูแลหญิงหลังคลอด ตลอดจนผู้สูงอายุ และผู้ด้อยโอกาสในชุมชน ล้วนแล้วแต่เป็นงานที่ อสม.ต้องดำเนินการทั้งนั้น จะขาดก็แต่เพียงงานด้านทันตสาธารณสุขเท่านั้นที่ อสม.มีส่วนร่วมน้อยมาก หรือบางพื้นที่อาจจะไม่มีเลยด้วยซ้ำไป จากแนวความคิดดังกล่าวโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลำพะยา จึงต้องการที่จะบูรณาการงานด้านทันตสาธารณสุขเข้าเป็นหนึ่งในภารกิจกรรมที่ อสม.ต้องทำ โดยการพัฒนาศักยภาพให้ อสม.มีความรู้ด้านทันตสาธารณสุข เพื่อที่จะสามมารถให้คำแนะนำ และตรวจสุขภาพช่องปากเบื้องต้นให้กับประชาชนในเขตรับผิดชอบของตนเองได้ พร้อมทั้งมีระบบรายงานให้สถานบริการทราบอย่างต่อเนื่องทุกเดือนเช่นเดียวกับรายงานอื่นๆ ของ อสม.และแม้กระทั่งการเป็นผู้ช่วยเจ้าหน้าที่ทันตสาธารณสุขในการออกปฏิบัติงานในชุมชนไม่ว่าจะเป็นการออกกตรวจสุขภาพช่องปากผู้สูงอายุ การตรวจสุขภาพช่องปากผู้ป่วยเบาหวาน การเยี่ยมบ้าน เป็นต้น ทั้งนี้เพื่อให้ประชาชนเกิดความพึงพอใจในการให้บริการด้านทันตกรรมทั้งเชิงรุกและเชิงรับ ตลอดจนเกิดเครือข่ายในการดูแลสุขภาพช่องปากประชาชน   และปัญหาด้านทันสุขภาพเป็นปัญหาสำคัญทีพบมากในเด็กนักเรียนประถมศึกษา เมื่อเทียบกับโรคอื่นๆ ที่ตรวจพบในกลุ่มเดี่ยวกันและปัญหาด้านทันสุขภาพนั้นนอกจากจะมีผลเสียโดยตรงต่อสุขภาพช่องปากของเด็กแล้วยังมีผลกระทบต่อการเรียนและพัฒนาการของเด็กนักเรียนประถมศึกษาอยู่ในช่วงอายุ 6-12 ปี ซึ่งเป็นวัยที่มีฟันแท้ขึ้นใหม่ๆ ลักษณะรูปร่างฟันมีหลุมร่องลึกทำให้เกิดโรคฟันผุได้ง่ายนอกจากอุปนิสัยของเด็กที่ขอบรับประทานอาหารของหวานตลอดจนมีข้อจำกัดในเรื่องความสามารถในการดูแลสุขภาพช่องปากด้วยตนเองล้วนเป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดโรคในช่องปากได้ง่ายหากไม่ได้รับการดูแลเอาใจใส่ที่ดีพอ โรคในช่องปากเป็นโรคในช่องปาก เป็นโรคที่สามารถป้องกันและสามารถทำได้อย่างมีประสิทธิภาพ หากเริ่มต้นส่งเสริมตั้งแต่วัยเด็ก การฝึกฝนให้เด็กมีทันตสุขนิสัยที่ดี และการส่งเสริมและป้องกันรวมทั้งการบำบัดรักษาในระยะแรกของการเป็นโรคช่วยป้องกันและควบคุมโรคในช่องปากของเด็กได้ จากการตรวจสุขภาพช่องปากนักเรียนตามระบบเฝ้าระวังทันตสุขภาพในโรงเรียนประถมศึกษาในตำบลลำพะยาทั้ง 3 แห่ง ในปีงบประมาณ 2563 จำนวน 175 คน พบฟันผุ จำนวน 50 คน คิดเป็นร้อยละ 28.90 โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลลำพะยา เล็งเห็นความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้จัดทำโครงการ ฟ ฟัน ส่วยจังนี้ขึ้นในนักเรียนประถมศึกษา เพื่อให้แกนนำนักเรียนมีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับสุขภาพใช่องปาก และนำความรู้ที่ได้ไปเผยแพร่ และเป็นตัวอย่างในการดูแลสุขภาพช่องปากแก่นักเรียนในสถานศึกษา