กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

อันตรายจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืช  เป็นปัญหาสุขภาพที่สำคัญในปัจจุบัน เนื่องจากเกษตรกรส่วนใหญ่มีการใช้สารเคมีกำจัดศัตรูพืชกันอย่างแพร่หลายเพื่อเพิ่มผลผลิตทางการเกษตร และสารเคมีกำจัดศัตรูพืชเหล่านั้น ยังสามารถเข้าสู่ร่างกายได้หลายทาง ไม่ว่าจะเป็นทางการสัมผัสทางผิวหนัง การสูดหายใจละอองที่ฟุ้งกระจายในอากาศ และการรับประทานอาหารและน้ำดื่มที่มีสารเคมีปนเปื้อน ซึ่งเกษตรกรผู้ฉีดพ่นนั้นจะได้รับพิษโดยตรง แต่สำหรับผู้บริโภคจะได้รับพิษทางอ้อม จากผลผลิตทางการเกษตรที่มีสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างปนเปื้อนอยู่ แม้ได้รับในปริมาณต่ำ แต่การที่ได้รับเป็นประจำ สารเคมีเหล่านั้นจะสะสมในระบบต่างๆของร่างกาย ทำให้เกิดความผิดปกติและโรคต่างๆ เช่น โรคมะเร็ง โรคต่อมไร้ท่อ โรคเลือด และระบบภูมิคุ้มกัน    เป็นต้น จากรายงานผลการตรวจวิเคราะห์สารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในผักและผลไม้ประจำปี 2562 ของเครือข่ายเตือนภัยสารเคมีกำจัดศัตรูพืช (Thai-PAN) ร่วมกับองค์กรผู้บริโภคและภาคีต่างๆ ได้ทำการสุ่มตรวจผัก และผลไม้ 24 ชนิด ประกอบด้วย ผัก 15 ชนิด และผลไม้ 9 ชนิด จำนวนทั้งสิ้น 288 ตัวอย่าง จากสองแหล่งใหญ่คือห้างค้าปลีกสมัยใหม่ ได้แก่ Big C, Makro, Tops Supermarket, The Mall Group, Tesco Lotus และตลาดสดทั่วไปทั้งในกรุงเทพฯ เชียงใหม่ ขอนแก่น ยโสธร สระแก้ว จันทบุรี ราชบุรี และสงขลา พบว่า ผัก ผลไม้มีสารพิษตกค้างเกินมาตรฐานสูงถึง 41 เปอร์เซ็นต์ โดยผักที่พบสารพิษตกค้างเกินค่ามาตรฐานมากที่สุดคือ ผักกวางตุ้ง คะน้า กะเพรา พริก กะหล่ำดอก ผักชี โดยพบจำนวน 10, 9, 8, 7, 7, 7 จากทั้งหมด 12 ตัวอย่าง ตามลำดับ ส่วนผลไม้ที่พบการตกค้างมากที่สุด ได้แก่ ส้ม ชมพู่ ฝรั่ง องุ่น โดยพบสารพิษตกค้างเกินมาตรฐานเป็นจำนวน 12, 11, 7, 7 จากทั้งหมด 12 ตัวอย่าง ตามลำดับ และจากรายงานการสำรวจการใช้สารเคมีในครัวเรือนในเขตรับผิดชอบของโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่ามะปราง  (จากฐานข้อมูล อสม.ออนไลน์ ณ วันที่ 25 กันยายน 2563) ในช่วง 6 เดือนที่ผ่านมา พบว่ามีสมาชิกภายในบ้านที่ไม่เคยเกี่ยวข้อง หรือเคยเกี่ยวข้อง หรือยังคงเกี่ยวข้องกับการใช้สารเคมีทางการเกษตร ป่วยเป็น    โรคมือสั่นร่วมกับเดินเซ (โรคพาร์กินสัน) จำนวน 4 คน ชาปลายมือปลายเท้า จำนวน 59 คน โรคผิวหนังอักเสบ จำนวน 12 คน และไตเสื่อม จำนวน 1 คน ซึ่งจากข้อมูลข้างต้นจะเห็นได้ว่า ผู้ที่ไม่เกี่ยวข้องกับการสารเคมี หรือผู้บริโภคก็สามารถได้รับพิษจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชได้ โดยสารเคมีที่ตกค้างในผักและผลไม้ที่ผู้บริโภคทานเข้าไปจะเข้าสู่ร่างกายและไปทําลายการทำงานของอวัยวะต่างๆ ของผู้บริโภค ดังนั้นหากเราทราบพฤติกรรมการบริโภคที่เสี่ยงต่อการได้รับพิษจากยาฆ่าแมลงที่ส่งผลต่อระดับเอนไซม์โคลีนเอสเตอเรส    ในเลือด และใช้ระดับการเปลี่ยนแปลงของเอนไซม์ โคลีนเอสเตอเรส เป็นตัวบ่งชี้ผลกระทบต่อสุขภาพผู้บริโภคผักผลไม้ที่อาจเกิดขึ้นได้ ก็จะเป็นประโยชน์ต่อการเฝ้าระวังและดูแลผลกระทบต่อสุขภาพของผู้บริโภคต่อไป ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลท่ามะปราง จึงได้จัดทำโครงการคัดกรองความเสี่ยงจากสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในเลือดของแกนนำสุขภาพ ประจำปี 2564 ขึ้น เพื่อให้แกนนำสุขภาพ มีความรู้      ความเข้าใจ เกี่ยวกับอันตรายจากสารเคมีกำจัดศัตรู ได้รับการประเมินระดับสารเคมีกำจัดศัตรูตกค้างในเลือดว่าอยู่ในระดับใด และมีวิธีการอย่างไรบ้างที่สามารถลดระดับสารเคมีกำจัดศัตรูพืชตกค้างในเลือด