กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ตามพระราชบัญญัติยา พ.ศ. ๒๕๑๐ ได้ออกกฏหมายให้ร้านชำสามารถจำหน่ายยาได้เฉพาะยาสามัญประจำบ้าน จากการดำเนินการตรวจสอบยาในชุมชน โดยสุ่มตรวจสอบร้านชำในเขตรับผิดชอบ จำนวน 10 ร้าน จากทั้งหมด 34 ร้าน ในปีพ.ศ.2565 พบว่าร้านชำมีการจำหน่ายยาอันตราย จำนวน 9 ร้าน (90%) ส่วนใหญ่เป็นยาปฏิชีวนะ(Antibiotics) ยาแก้อักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ (NSAIDs) และยาชุด ร้านขายของชำในหมู่บ้านถือได้ว่าเป็นแหล่งกระจายสินค้าประเภทต่างๆ ให้แก่ผู้บริโภคในพื้นที่ ซึ่งส่วนใหญ่นิยมจับจ่ายใช้สอยเครื่องอุปโภคและบริโภคจากร้านขายของชำภายในหมู่บ้าน รวมทั้งยาด้วย เนื่องจากความนิยมของประชาชนซื้อยาจากร้านชำมารับประทานเอง ทำให้ประชาชนเสี่ยงต่ออันตรายจากการใช้ยา เกิดการดื้อยา และเป็นอันตรายต่อสุขภาพหากไม่ได้รับคำแนะนำและใช้ยาอย่างถูกต้อง ซึ่งในปีพ.ศ.2565 พบผู้ป่วยมาด้วยอาการแพ้ยา หน้าบวม ผื่นลมพิษ หรือ ผื่นแพ้ยาอื่นๆจากยาที่ซื้อในร้านชำ (8 คน) พบยาเก่าที่นำมาคืนมีหลายรายการที่เป็นยาปฏิชีวนะ ที่ผู้ป่วยรับประทานไม่หมด จากสถานการณ์และปัญหาจากการใช้ยาในชุมชนจะเห็นได้ว่า มีปัจจัยหลายส่วน ไม่ว่าตัวผู้ใช้ยา ผู้สั่งยา ร้านชำ ตลอดจนการควบคุมตามกฎหมาย ซึ่งการที่ประชาชนมีพฤติกรรมการใช้ยาที่ไม่ถูกต้อง และไม่สมเหตุผล จึงทำให้เกิดปัญหาด้านสุขภาพตามมา จากการวิเคราะห์ปัญหาที่ทำให้ร้านชำนำยาอันตรายมาจำหน่ายนั้น ส่วนหนึ่งมาจากการไม่รู้กฎหมาย พรบ.ยา การโฆษณาโอ้อวดสรรพคุณของน้ำสมุนไพรและอาหารเสริม การอวดอ้างสรรพคุณเกินจริงของยา ร้านขายยาอยู่ห่างไกลจากชุมชน รวมทั้งความเข้าใจว่ายาจากโรงพยาบาลไม่ดีเท่ายาชุด หายไวไม่เสียเวลา ซึ่งยาชุดแก้อาการต่างๆและการหลงเชื่อโฆษณาจากรถเร่และคนเดินเร่ขาย
ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลโคกสะตอ จึงได้จัดทำโครงการร้านชำปลอดยาอันตราย ในตำบลโคกสะตอ โดยมุ่งหวังเพื่อให้ผู้ประกอบการร้านชำมีความรู้ความเข้าใจด้านการใช้ยาที่สมเหตุผล และคุ้มครองผู้บริโภคให้มีความปลอดภัยจากการใช้ยา ส่วนการเฝ้าระวังการจำหน่ายยาในร้านชำ จึงเป็นการแก้ปัญหาการใช้ยาในชุมชนไม่สมเหตุผลและป้องกันอาการไม่พึงประสงค์จากการใช้ยา สืบเนื่องจากความนิยมของประชาชนซื้อยามาจากร้านชำมารับประทานเอง และเพื่อให้สอดคล้องกับนโยบายคณะกรรมการอาหารและยาโดยใช้ชุมชนเป็นฐานและเน้นการมีส่วนร่วมของคนในชุมชน ครอบคลุมถึงการใช้ยาปฏิชีวนะ ยาชุดและการใช้ยาสเตียรอยด์โดยไม่จำเป็น