กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัญหาสุขภาพช่องปากของคนไทยเป็นอีกหนึ่งสาเหตุหลักสำคัญที่สร้างความสูญเสียทั้งทางด้านเวลา เศรษฐกิจ และสุขภาพของประชาชน การเกิดปัญหาทางด้านสุขภาพช่องปาก อาจเกิดได้จากปัจจัยทางพฤติกรรมศาสตร์และสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นปัจจัยที่มีความสัมพันธ์ต่อการเกิดโรคในช่องปากมาก เพราะปัญหาทันตสุขภาพต่างๆ เกิดจากพฤติกรรมไม่เหมาะสมของตัวบุคคลเอง แม้ว่าทันตบุคลากรจะทุ่มเทความพยายามในการรักษาเพียงใดก็ตาม ก็ไม่สามารถทำให้ประชาชนมีสุขภาพช่องปากที่ดีแบบยั่งยืนได้ ถ้าไม่สามารถกระตุ้นให้ประชาชนดูแลอนามัยส่วนบุคคลของตนเองได้ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเด็กไทย ที่พบปัญหาสุขภาพช่องปากจากหลายสาเหตุ เช่น พฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปาก พฤติกรรมการบริโภคอาหาร การรับประทานอาหารว่างระหว่างมื้อนอกเหนือจากมื้อหลัก การรับประทานขนมหวานรวมไปถึงน้ำอัดลม ทำให้เด็กมีภาวะเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุ ปวดฟัน รวมไปถึงการสูญเสียฟันที่ใช้ในการบดเคี้ยวอาหาร ซึ่งสิ่งเหล่านี้ย่อมส่งผลต่อคุณภาพชีวิตทั้งทางด้านร่างกาย จิตใจ และสังคม เช่น การกินอาหาร การศึกษาเล่าเรียน การพูดคุย และการพบปะผู้อื่นได้ เด็กวัยเรียนเป็นวัยที่เริ่มมีการเปลี่ยนแปลงของชุดฟันในช่องปาก โดยเริ่มมีฟันกรามแท้ในช่องปากตั้งแต่อายุ 6 ขวบ จะเสี่ยงต่อการเกิดฟันผุได้ง่าย เพราะการสะสมแร่ธาตุบนผิวฟันยังไม่สมบูรณ์ และยังไม่สามารถแปรงได้อย่างมีประสิทธิภาพเท่าที่ควร ในขณะที่ผู้ปกครองยังขาดความเข้าใจการขึ้นหลุดของฟัน จึงอาจเข้าใจว่าเป็นฟันน้ำนมอยู่ โรคฟันผุ และเหงือกอักเสบจึงเป็นปัญหาของเด็กกลุ่มวัยนี้ จากผลการสำรวจสุขภาพช่องปากแห่งชาติ ครั้งที่ 8 ประเทศไทย พ.ศ. 2560 พบว่า เด็กวัยเรียน อายุ 12 ปี มีความชุกของโรคฟันผุ ร้อยละ 52 มีค่าเฉลี่ย ผุ อุด ถอด 1.4 ซี่/คน มีสภาวะเหงือกอักเสบ ร้อยละ 66.3 ด้านพฤติกรรมทันตสุขภาพ การแปรงฟันหลังอาหารกลางวัน ร้อยละ 44.7 พฤติกรรมการบริโภคที่เสี่ยงฟันผุ ดื่มน้ำอัดลมทุกวัน ร้อยละ 13.4 กินขนมกรุบกรอบทุกวัน ร้อยละ 32.6 การรับรู้และการได้รับบริการ    ทันตสุขภาพ เคยปวดฟัน ร้อยละ 36.7 เคยหยุดเรียนเพราะทำฟัน ร้อยละ 12.2 เคยได้รับการตรวจฟัน ร้อยละ 84.7 และเคยได้รับการรักษาฟัน และเหงือก ร้อยละ 50.8 (กองทันตสาธารณสุข กรมอนามัย, 2561) จึงควรมุ่งเน้น การส่งเสริมการแปรงฟันหลังอาหารกลางวันอย่างมีประสิทธิภาพ ส่งเสริมการจัดสิ่งแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการเกิดพฤติกรรมการดูแลสุขภาพช่องปาก และพฤติกรรมการบริโภคที่ดีทั้งในโรงเรียนและชุมชน จากการสำรวจทันตสุขภาพช่องปากของนักเรียนในโรงเรียนของพื้นที่รับบริการปี 2566 ในตำบล เขาไพรมีเด็กนักเรียนจำนวน 327 คน มีปัญหาโรคฟันถาวรผุ จำนวน 38 คน คิดเป็นร้อยละ 11.62 มีหินน้ำลายและเหงือกอักเสบ จำนวน 23 คน คิดเป็นร้อยละ 7.03 ดังนั้น โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลเขาไพร จึงจัดทำโครงการยิ้มสดใส เด็กเขาไพรฟันดี ปี 2566อำเภอรัษฎา จังหวัดตรัง เพื่อเป็นการลดและแก้ไขปัญหาทันตสุขภาพของเด็กนักเรียน เพื่อให้มีความรู้ความเข้าใจในการดูแลสุขภาพช่องปากและส่งเสริมการดำเนินงานกิจกรรมทางทันตสุขภาพในโรงเรียน