กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

โรคฟันผุในเด็กเล็กมีสาเหตุสำคัญมาจากการได้รับเชื้อที่เป็นสาเหตุหลักของฝันผุ ในช่วงที่ฟันเริ่มขึ้นมาในช่องปากร่วมกับการที่เด็กินอาหารที่มีน้ำตาลสูง อละไม่ได้รับการแปรงฟัน การส่งเสริมสุขภาพและป้องกีนโรคฟันผุในเด็กเล็ก ทำได้โดยการให้ความรู้แก่ผู้ปกครองให้เข้าใจถึงปัญหาสาเหตุของโรคตลอดจนถึงการป้องกัน ในปัจจุบันเด็กไทยมีฟันผุถึงร้อยละ 87.4 ในเด็กอายุ 5 ปี ฟันผุเกิดได้รวดเร็วและรุนแรงในช่วงอายุ 1-3 ปี เด็กที่มีฟันผุรุนแรงจะเลือกกินอาหารอ่อนที่ไม่ต้องเคี้ยว ทำให้เด็กไม่ได้รับอาหารที่ครบถ้วนตามวัย ส่งผลต่อการเจริญเติบโต การเรียนรู้และพัฒนาการของเด็กในช่วงวัยสำคัญที่สุดของชีวิต ฟันผุเป็นโรคติดเชื้อที่มักได้รับจากแม่หรือผู้เลี้ยงดูที่มีฟันผุร่วมกับการได้รับอาหารที่มีน้ำตาลเป็นจำนวนมาก และไม่ได้รับการแปรงฟัน การป้องกันสามารถทำได้ถ้าผู้เลี้ยงดูเด็กให้ความสำคัญในการดูแลสุขภาพช่องปากกับเด็ก     ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นเมื่ออายุประมาณ 6 เดือน และทยอยขึ้นจนครบ 20 ซี่ เมื่อลูกอายุ 2-3 ปี ซึ่งเป็นวัยที่ยังไม่สามารถดูแลสุขภาพช่องปากได้ด้วยตนเอง พ่อแม่ผู้ปกครองจึงมีบทบาทสำคัญที่ทำให้ลูกสุขภาพฟันดีเราสามารถเริ่มแปรงฟันให้เด็กได้เมื่อฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นในช่องปาก โดยเริ่มด้วยการใช้ผ้านุ่มๆที่สะอาดชุบน้ำพอหมาดๆเช็ดฟันเพื่อฝึกให้เด็กคุ้นเคย หลังจากนั้นเมื่อฟัน 2 ซี่ล่างขึ้นเต็มซี่จึงเริ่มใช้แปรงสีฟันขนนุ่มแปรงได้ การแปรงฟันในเด็กอายุก่อน 1 ขวบ มักพบปัญหาว่าเด็กไม่ยอมอ้าปาก หรืออยู่นิ่งเพื่อให้แปรงฟันบางคนอาจร้องไห้หรือดิ้น ดังนั้นจึงจำเป็นต้องมีผู้ช่วยจับเด็กอยู่นิ่งขณะแปรงฟัน หากจำเป็นต้องแปรงโดยไม่มีผู้ช่วยก็ควรแปรงฟันในท่าทางที่สามารถมองเห็นลูกได้ชัดเจน เช่น แม่นั่งบนเก้าอี้ยาว หรือบนพื้นให้ลูกนอนหงายเอาศรีษะหนุนตักแม่ ให้แม่และลูกหันหน้าไปทางเดียวกัน วิธีนี้จะทำให้เห็นฟันชัดเจนขึ้น และสามารถแปรงได้ทั่วถึง     ฟลูออไรด์จัดเป็นองค์ประกอบ 1 ใน 5 ที่สำคัญในการป้องกันฟันผุ ซึ่งได้แก่ การทำความสะอาดฟันและใช้ไหมขัดฟันอย่างถูกวิธี การปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร การใช้ฟลูออไรด์ การเคลือบหลุมร่องฟัน และการตรวจสุขภาพฟันอย่างสม่ำเสมอทุกๆ 6 เดือน ฟลูออไรด์เป็นเเร่ธาตุชนิดหนึ่งที่มีประสิทธิภาพในการป้องกันฟันผุ มีผลในการป้องกันฟันผุได้ 2 วิธี คือ
    1.ผลเฉพาะที่ (Topical effect) คือการใช้ฟลูออไรด์สัมผัสผิวฟันโดยตรง ซึ่งสามารถทำได้โดยการแปรงฟันด้วยยาสีฟันผสมฟลูออไรด์ การใช้น้ำยาบ้วนปากฟลูออไรด์ การเคลือบฟลูออไรด์โดยทีนตบุคลากร การขัดฟันด้วยสารฟลูออไรด์     2.ผลทางระบบ (Systemic effect) คือการที่เด็กรับประทานฟลูออไรด์เข้าไป เพื่อมุ่งผลให้ฟลูออไรด์เข้าไปโครงสร้างของฟัน ขณะที่ฟันกำลังเจริญเติบโต ในรูปแบบของฟลูออไรด์ในน้ำดื่ม นมผสมฟลูออไรด์ ยาเม็ดฟลูออไรด์ สำหรับเด็กการได้รับฟลูออไรด์เสริมที่ให้ผลเฉพาะที่สามารถเริ่มได้ตั้งแต่ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้น แต่สิ่งสำคัญการใช้ฟลูออไรด์เพียงอย่างเดียวไม่สามารถป้องกันฟันผุได้ ดังนั้น เราจำเป็นต้องทำความสะอาดโดยการแปรงฟันอย่างถูกวิธี การปรับพฤติกรรมการบริโภคอาหาร ลดอาหารเหนี่ยวติดฟัน ลดอาหารระหว่างมื้อ รวมไปถึงพบทันตแพทย์เพื่อตรวจสุขภาพฟันอย่างสม่ำเสมอทุก 6 เดือน