กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

ปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น เป็นเรื่องที่ทั่วโลกให้ความสำคัญ องค์การสหประชาชาติ ได้กำหนดให้การลดอัตราคลอดในวัยรุ่นอายุ ๑๕-๑๙ ปี เป็นหนึ่งในตัวชี้วัดของเป้าหมายการพัฒนาแห่งสหัสวรรษ (Millennium Development Goals, MDGs) และเป้าหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals, SDGs) กำหนดให้การลดอัตราคลอดในวัยรุ่น อายุ ๑๐-๑๔ ปี และอายุ ๑๕-๑๙ ปี เป็นส่วนหนึ่งของตัวชี้วัดในการบรรลุเป้าหมายที่ ๓ ว่าด้วยการสร้างหลักประกัน ให้คนมีชีวิตที่มีคุณภาพ และส่งเสริมสุขภาวะที่ดีของคนทุกเพศทุกวัย ที่นานาชาติต้องการบรรลุให้ได้ภายในปี พ.ศ. ๒๕๗๓
จากสถิติข้อมูลการตั้งครรภ์ของวัยรุ่นอำเภอเมืองสตูล ในปี 2560-2565 มีอัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 10-14 ปี จำนวน 6,4,4,2,2 และ 5 ราย ตามลำดับ อัตราการคลอดมีชีพในหญิงอายุ 15 - 19 ปี เท่ากับ 134 , 124 , 128 , 100 , 69 และ 58 ราย ตามลำดับ (HDC 30 ก.ย. 65) ซึ่งมีทั้งการคลอดก่อนและหลังการสมรส และหญิงวัยรุ่นส่วนใหญ่หลังคลอดพบว่าไม่ได้เรียนต่อต้องอยู่บ้านเพื่อเลี้ยงดูบุตร บางรายไม่มีรายได้ต้องพึ่งพาจากครอบครัวและชุมชน รวมทั้งยังส่งผลกระทบทั้งทางด้านสุขภาพของวัยรุ่นและเด็ก เช่น เด็กน้ำหนักน้อยกว่าเกณฑ์ ภาวะโลหิตจาง การพัฒนาประเทศให้มีการเจริญเติบโต แข็งแกร่ง ยั่งยืนในทุกด้าน ประการสำคัญคือการมุ่งเน้นพัฒนาคนเป็นหลัก เพื่อให้ได้คุณภาพชีวิตที่ดีมีศักยภาพ ซึ่งต้องเริ่มส่งเสริมดูแลตั้งแต่ปฏิสนธิในครรภ์เพราะเด็กเป็นรากฐานที่สำคัญในการพัฒนาให้เป็นผู้ใหญ่ที่มีคุณภาพในอนาคต ซึ่งมารดาและเด็กควรได้รับการดูแลและส่งเสริมสุขภาพตั้งแต่ระยะตั้งครรภ์ ระยะคลอดและหลังคลอด
โครงการรูปแบบกระตุ้นการฝากครรภ์โดยการมีส่วนร่วมของพี่เลี้ยง ANC ปี ๒๕๖7 นี้เป็นโครงการต่อเนื่อง ที่มีการดำเนินงานมาแล้วในปี 2566 ซึ่งจากผลของการดำเนินโครงการ พบว่า ทำให้หญิงตั้งครรภ์ได้รับประโยชน์ตามกระบวนการฝากครรภ์ ตั้งแต่ก่อนอายุครบ 12 สัปดาห์ การดูแลคัดกรองความเสี่ยง การฝากครรภ์คุณภาพครบ 5 ครั้ง การเยี่ยมหลังคลอด ครบ 3 ครั้ง หญิงตั้งครรภ์ มีความรู้ในการดูแลตนเองที่ถูกต้องเหมาะสม  ซึ่งในปี 2566 นี้ มีการปรับให้ฝากครรภ์อย่างน้อย 8 ครั้ง โดยเพิ่ม ความถี่ในช่วงไตรมาสที่ 3 ของการตั้งครรภ์เนื่องจากพบอุบัติการณ์ทารกเกิดไร้ชีพ (stillbirths) เพิ่มขึ้นในบางประเทศที่มีการปรับใช้แนวการ ฝากครรภ์ 4 ครั้ง อัตราเกิดไร้ชีพเมื่อปี พ.ศ. 2561- 2563 อยู่ที่ 3.86, 4.54 และ 4.37 ต่อการเกิด 1,000 คน ตามลำดับ จากปัญหาดังกล่าว โรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบลคลองขุด (สาขา) จึงได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหา จำเป็นในการแก้ไขปัญหาการตั้งครรภ์ในวัยรุ่น อายุต่ำกว่า ๒๐ ปี เพื่อให้ความรู้กับเยาวชนในโรงเรียน ชุมชนและแม่วัยรุ่น เพื่อให้เยาวชนได้เรียนรู้เรื่องการวางแผนครอบครัว อนามัยวัยเจริญพันธ์ และพัฒนาการเมื่อเข้าสู่วัยรุ่นได้อย่างถูกต้อง ลดอัตราการคลอดในวัยรุ่น ลดอัตราการตั้งครรภ์ซ้ำในวัยรุ่น โดยให้มีส่วนร่วมในการคิด มีการเรียนรู้โดยใช้กลุ่มเพื่อน เปิดโอกาสให้แลกเปลี่ยนความคิดเห็น ฝึกให้เยาวชนได้คิดถึงปัญหาทางเพศ การแก้ไขและการป้องกันปัญหาได้อย่างถูกต้องและเหมาะสม จึงได้มีการจัดโครงการอบรมเชิงปฏิบัติการการป้องกันการตั้งครรภ์ในวัยรุ่นและการมีส่วนร่วมของพี่เลี้ยง ANC ปีงบประมาณ พ.ศ.๒๕๖๗ ขึ้น เพื่อให้กลุ่มเป้าหมายที่ต้องมีความรู้ให้เห็นถึงความสำคัญและความจำเป็นของการฝากครรภ์ก่อน ๑๒ สัปดาห์ ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นสำคัญอันดับแรกในการดูแลให้คำแนะนำในการปฏิบัติตนอย่างถูกต้องตามไตรมาส การคัดกรองเพื่อลดความเสี่ยง เพื่อป้องกันการคลอดก่อนกำหนด โดยต้องอาศัยความร่วมมือและการสนับสนุนการมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย อาสาสมัครสาธารณสุขประจำหมู่บ้าน เพื่อให้มีส่วนร่วมในการค้นหาหญิงตั้งครรภ์ เพื่อให้มีการฝากครรภ์ก่อน ๑๒ สัปดาห์ หรือฝากครรภ์ทันทีที่รู้ว่าตนเองตั้งครรภ์ เพื่อจะได้ค้นหาปัจจัยเสี่ยง เพื่อให้การดูแลหญิงตั้งครรภ์ได้อย่างถูกต้องและเหมาะสมต่อไป