กองทุนสุขภาพตำบล - กองทุนหลักประกันสุขภาพท้องถิ่น - กปท

การส่งเสริมสุขภาพหญิงวัยเจริญพันธุ์และการเตรียมความพร้อมก่อนการตั้งครรภ์ (preconception care) เป็นการจัดบริการแก่สตรีวัยเจริญพันธุ์ที่มีเป้าหมายเพื่อให้สตรีมีสุขภาพดี ปราศจากโรคภัย เกิดผลลัพธ์จากการตั้งครรภ์ที่ดี เนื่องจากสตรีวัยเจริญพันธุ์เป็นช่วงที่อายุมีความพร้อมมากที่สุดต่อการกระทำหน้าที่ที่สมบูรณ์ของสตรี คือการให้กำเนิดบุตร ซึ่งเป็นบทบาทสำคัญในสังคม การจัดระบบสุขภาพของกลุ่มสตรีวัยเจริญพันธุ์จึงเป็นการส่งเสริมสุขภาพของประชากรกลุ่มสำคัญให้มีสุขภาพดีและคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งจากสถานการณ์ของโรคที่เกิดขึ้นในกลุ่มสตรีวัยเจริญพันธ์ พบว่า โรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม เป็นปัญหาทางสาธารณสุขของโลกที่เกิดขึ้นในกลุ่มสตรีวัยเจริญพันธ์ โดยเฉพาะในประเทศที่กำลังพัฒนา ในประเทศไทยโรคมะเร็งพบมากที่สุดในช่วงอายุ ระหว่าง 45-50 ปี ทำให้เกิดการสูญเสียทรัพยากรบุคคลและสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายในการรักษาพยาบาล การป้องกันและควบคุมโรคมะเร็งปากมดลูกต้องมีการค้นหา โดยการตรวจหาเซลล์มะเร็งให้พบตั้งแต่อยู่ในระยะเริ่มแรกและ ในระยะก่อนเป็นมะเร็ง ซึ่งสามารถรักษาให้หายได้ และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่าการรักษาในระยะลุกลาม และจากการศึกษาขององค์การอนามัยโลก ได้พบว่าการคัดกรองด้วยการทำ pap smear ในสตรีกลุ่มเป้าหมายอายุ 30 - 60 ปี และการตรวจเต้านมด้วยตนเอง ทำให้ช่วยลดอัตราการเกิดและอัตราการตายจากโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมได้เพื่อให้ครอบคลุมกลุ่มเป้าหมายดังกล่าว อันจะช่วยทำให้พบผู้ป่วยด้วยโรคมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมได้ตั้งแต่ระยะแรกได้มากขึ้น ซึ่งจะส่งผลให้ลดอัตราการตายจากโรคมะเร็งได้อีกทางหนึ่ง จากเหตุผลเบื้องต้น สำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติได้กำหนดการดำเนินงานควบคุมและป้องกันโรคมะเร็งปากมดลูก เป็นงานหลักให้กับทุกสถานบริการเร่งรัดการดำเนินการคัดกรองกลุ่มเสี่ยงที่มีอายุ 30- 60 ปี ที่ผ่านมา จากการดำเนินงานของ รพ.บาเจาะ ในปี 2566 และ 2566  พบว่ากลุ่มหญิงอายุ 30-60 ปี รับการตรวจมะเร็งปากมดลูกได้ร้อยละ 9.15 และ 13.10 ของกลุ่มเป้าหมายตามลำดับ จากเป้าหมายร้อยละ 20 กำหนดให้สตรีอายุ 30-60 ปี ทุกคนต้องตรวจคัดกรอง 1 ครั้ง ในรอบ 5 ปี ผลการดำเนินงานคัดกรองมะเร็งเต้านม ได้ร้อยละ 90.18 และ 80.24 ตามลำดับ ปัญหาที่พบในเรื่องการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูก มะเร็งเต้านม เป็นการดำเนินงานที่บรรลุเป้าหมายยากมาก  เนื่องจากกลุ่มเป้าหมายยังไม่ตระหนักถึงความอันตรายของโรค มีความอายในการมาตรวจ ให้ความสำคัญการตรวจมะเร็งเต้านมด้วยตนเองน้อย และขาดทักษะการตรวจมะเร็งเต้านมด้วยตนเอง  อสม.ขาดการพัฒนาศักยภาพการตรวจมะเร็งเต้านมอย่างต่อเนื่อง  ไม่ยอมรับการตรวจ ทำให้การดำเนินงานยังไม่ครอบคลุม จึงมีความจำเป็นที่เจ้าหน้าที่สาธารณสุขและเครือข่ายสุขภาพ ต้องมีการรณรงค์ในการให้ความรู้พร้อมทั้งชักชวนให้กลุ่มเป้าหมายรับการตรวจคัดกรองให้ครอบคลุมและเพิ่มการเข้าถึงในการเข้ารับการตรวจฝากครรภ์ให้ได้มากที่สุด จากเหตุผลและความจำเป็นดังกล่าว  โรงพยาบาลบาเจาะ จึงได้จัดทำโครงการนี้ขึ้น เพื่อให้ประชาชนมีความตระหนักในการดูแลตนเองขณะตั้งครรภ์ และมีพฤติกรรมการดูแลสุขภาพเพื่อป้องกันมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านมได้ดีตามบริบทของพื้นที่ พัฒนาศักยภาพเครือข่ายในการเฝ้าระวังให้กลุ่มเป้าหมายได้รับบริการตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกและมะเร็งเต้านม อันส่งผลให้ประชาชนมีคุณภาพชีวิตที่ดี